69ο Φεστιβάλ Καννών: Σταρ, ταινίες και μπίζνες στην Κυανή Ακτή

Για τον περισσότερο κόσμο το Φεστιβάλ των Καννών συνοψίζεται στην εικόνα των λαμπερών σταρ του Χόλιγουντ ενώ ανεβαίνουν το κόκκινο χαλί της αίθουσας Λιμιέρ. Οπως κάθε χρόνο, έτσι και εφέτος το σκηνικό επαναλήφθηκε, αυτή τη φορά με πρωταγωνιστές τον Τζορτζ Κλούνεϊ, τον Ράσελ Κρόου, τη Σαρλίζ Θερόν, τον Ράιαν Γκόσλινγκ και την Τζούλια Ρόμπερτς ανάμεσα σε πολλούς άλλους. Η λαμπερή αυτή βιτρίνα κρύβει πίσω της μια πραγματικά μεγάλη κινηματογραφική γιορτή που συγχρόνως λειτουργεί σαν μια καλοκουρδισμένη επιχείρηση. Δεν είναι μόνον οι συμφωνίες αγοραπωλησίας για τις ταινίες που παίζονται στο Φεστιβάλ, οι τιμές των οποίων αλλάζουν από τη μία ημέρα στην άλλη ανάλογα με την υποδοχή τους. Δεν είναι ούτε εκείνες που παρουσιάζονται στην αγορά στο υπόγειο του Palais Des Festival. Είναι και εκείνες που πρόκειται να γυριστούν. Μιλάμε για συμφωνίες πολλών εκατομμυρίων δολαρίων, όπως για παράδειγμα αυτή που αφορά την ταινία «The Irishman» και έχει προκαλέσει πολύ θόρυβο αυτές τις ημέρες. Πρόκειται για ένα σχέδιο το οποίο ο Μάρτιν Σκορσέζε προσπαθεί εδώ και πολλά χρόνια να δρομολογήσει. Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα, η κόστους 100 εκατ. δολαρίων ταινία με πρωταγωνιστές τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο και τον Αλ Πατσίνο «έκλεισε» οριστικά στις Κάννες και θα αρχίσει να γυρίζεται τον Ιανουάριο του 2017, όταν ο Σκορσέζε θα έχει ξεμπερδέψει με την προώθηση της ταινίας του «Silence». Παρεμπιπτόντως ο Ντε Νίρο ανήκει και αυτός στους σταρ που εφέτος περπάτησαν στο κόκκινο χαλί, αφού παίχθηκε εκτός συναγωνισμού η ταινία «Ηands of stone» όπου υποδύεται τον Ρέι Αρσέλ, προπονητή του πυγμάχου Ρομπέρτο Ντουράν (Εντγκαρ Ραμίρεζ).

Καλημέρα, καλοκαίρι

Φεστιβάλ Καννών σημαίνει επίσης μια μυρωδιά από το καλοκαίρι που έρχεται. Πολύς κόσμος άλλωστε ήδη κάνει μπάνιο στην πλαζ της Κρουαζέτ, εκεί όπου το βράδυ γίνονται θερινές προβολές κλασικών ταινιών του Cinema De la Plage (Σινεμά στην Πλαζ). Είναι λίγο αστεία η εικόνα, να βλέπεις τους λουομένους δίπλα στα κινηματογραφικά περίπτερα της κάθε χώρας όπου γίνεται η μπίζνα της αγοράς ταινιών.

Φεστιβάλ Καννών είναι και οι περίπατοι στην παραλιακή λεωφόρο, την περίφημη Κρουαζέτ, εκεί όπου μπορείς να δεις τα πάντα: από έργα τέχνης art nouveau ως καλά εκπαιδευμένες γάτες που κάνουν το δικό τους σόου για λίγα ψιλά. Εφέτος σε ό,τι αφορά την τέχνη ατραξιόν ήταν τα γλυπτά του Ρίτσαρντ Μας: Κουστουμαρισμένα ή γυμνά σώματα τα οποία έχουν τεράστια χείλη ή τεaράστια μάτια στη θέση του κεφαλιού. Μια όρθια γάμπα σε βάση τουαλέτας που θυμίζει υπερυψωμένο μεσαίο δάχτυλο κ.ο.κ.

Το Φεστιβάλ Καννών δεν θα ήταν αυτό που είναι χωρίς τις απολαυστικές εκκεντρικότητες που ενοχλούν μεν αλλά ποιος νοιάζεται; Ενας τύπος μεταμφιεσμένος σε «Κυρία Νταπφάιρ» (Ρόμπιν Γουίλιαμς) κυκλοφορεί πάνω σε ένα τρίκυκλο κρατώντας δύο σκούπες. Μια παρέλαση από Citroen 2CV και Renault Catrell πάνω στα οποία κάνουν το δικό τους σόου (και δυσχεραίνουν την ούτως ή άλλως δύσκολη κίνηση των αυτοκινήτων) χωροφύλακες και καλόγριες που παραπέμπουν σε ταινίες του… Λουί ντε Φινές Και στις δύο περιπτώσεις (και σε πολλές ακόμη) η βαβούρα των κλάξον ήταν για κάποιους πολύ δυσάρεστη, αλλά ακόμη και αυτοί τελικά το συνηθίζουν. Δεν θα μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά. Είναι στις Κάννες.

Εφέτος έξω από το ξενοδοχείο Carlton πολύς κόσμος φωτογραφιζόταν μπροστά στα πόστερ της ταινίας κινουμένων σχεδίων «Trolls» που πρόκειται να παιχθεί το φθινόπωρο. Παραδίπλα τεράστια χαρτόνια του «The BFG», της τελευταίας ταινίας του Στίβεν Σπίλμπεργκ που παίχθηκε εκτός συναγωνισμού στο Φεστιβάλ αρχίζοντας έτσι την καμπάνια της για το καλοκαίρι που θα βγει στις αίθουσες. Η πρόσοψη του Carlton προσφέρεται για διαφήμιση και το σκηνικό αλλάζει με μεγάλη συχνότητα. Την Τρίτη σειρά είχε η συνέχεια της «Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων» του Τιμ Μπάρτον.

Στην πραγματικότητα το Φεστιβάλ των Καννών αρχίζει προτού καν η αυλαία του σηκωθεί, με τις δεκάδες των εργασιών που πρέπει να γίνουν για να καλυφθεί το παραδεισένιο όσο και εφιαλτικό δεκαήμερο που θα ακολουθήσει. Εφέτος πάντως η αυλαία σηκώθηκε με μια όμορφη, αν και όχι σημαντική ταινία, το «Café Society» του Γούντι Αλεν, παρόντος του ιδίου και των ηθοποιών Τζέσι Αϊζενμπεργκ και Κρίστεν Στιούαρτ.

Αλλά και οι παράπλευρες εκδηλώσεις είχαν εξίσου ενδιαφέρον, παρότι δεν απευθύνονταν σε όλους. Την περασμένη Δευτέρα, κάτω από μια ειδικά κατασκευασμένη σκηνή στο Πορτ Πιερ Καντό της Κρουαζέτ, η Νταϊάνα Ρος προσέφερε μια ξεχωριστή βραδιά στους καλεσμένους του ελβετικού οίκου ωρολογοποιίας και κοσμηματοποιίας Chopard. Σε έναν χώρο διαμορφωμένο ώστε να θυμίζει μεγαλοπρεπές σκηνικό πολύχρωμης ζούγκλας (γι’ αυτό και το πάρτι λεγόταν Wild), η 72χρονη τραγουδίστρια απέδειξε ότι εξακολουθεί να έχει κρυστάλλινη φωνή τραγουδώντας επιτυχίες όπως οι «Upside down» και «I will survive».

Οι ταινίες που αγαπήσαμε

Φεστιβάλ Καννών φυσικά σημαίνει και ταινίες. Η εμπορική καριέρα πολλών ταινιών αρχίζει μετά την πρώτη προβολή τους στο Φεστιβάλ, το οποίο κατά κάποιον τρόπο ορίζει ένα μεγάλο μέρος των ταινιών που θα αφήσουν το στίγμα τους στο δεύτερο μισό κάθε χρονιάς. Εφέτος ξεχώρισαν αρκετές. Με το «Πάτερσον» ο Τζιμ Τζάρμους έκανε μια ποιητική ταινία όπου ήρωας είναι ένας οδηγός λεωφορείου της μικρής πόλης Πάτερσον του Νιου Τζέρσεϊ που γεμίζει τη ζωή του γράφοντας ποίηση. Στην «Julieta» ο Πέδρο Αλμοδόβαρ παίζει και πάλι με τους κανόνες του κλασικού μελοδράματος μέσα από τη σχέση μιας μητέρας με την κόρη της. Η έκπληξη όμως της εφετινής διοργάνωσης προήλθε από τη Γερμανία και λέγεται «Toni Eldman». Ενα τρυφερό φιλμ της Μάρεν Αντε με θέμα έναν πατέρα (Πίτερ Σιμόνισεκ) που προσπαθεί να διδάξει στην κόρη του (Σάντρα Σούλερ), στέλεχος μεγάλης επιχείρησης, πως η ζωή είναι καλύτερη με χιούμορ παρά χωρίς.

Υπήρξαν φυσικά και οι απογοητεύσεις, οι οποίες δέχθηκαν τρομερή γιούχα μετά το τέλος της προβολής, φαινόμενο που συμβαίνει συχνά στο Φεστιβάλ. Ρωτήσαμε σχετικά τον γάλλο σκηνοθέτη Ολιβιέ Ασαγιάς του οποίου η ταινία «Personal shopper» αποδοκιμάστηκε άγρια στο Φεστιβάλ. «Είναι μέρος της κουλτούρας του Φεστιβάλ των Καννών» είπε ο γάλλος σκηνοθέτης και παλιός κριτικός κινηματογράφου στα «Cahiers Du Cinema». «Απαξ και έρχεσαι στις Κάννες πρέπει να είσαι έτοιμος να αντιμετωπίσεις τη βία τους».

Η εφετινή χρονιά όμως ήταν καλή και για το σινεμά που σχετίζεται με τη χώρα μας. Το ντοκιμαντέρ του Θάνου Αναστόπουλου «Η τελευταία παραλία» (συν-σκηνοθεσία με τον Ντάβιντε) είχε θετική υποδοχή από την κριτική και το κοινό, ενώ η γυρισμένη στη Ρόδο ταινία «Γυρίζοντας τον κόσμο» των γαλλίδων αδελφών Κουλέν (με τους Αριάν Λαμπέντ, Σοκό, Ανδρέα Κωνσταντίνου και Μάκη Παπαδημητρίου στο καστ) απέδειξε πόσο απαραίτητο είναι το ελληνικό σινεμά να συνεχίζει τις συμπαραγωγές με άλλες χώρες. Τέλος, καλή εντύπωση έκανε και η μικρού μήκους ταινία της Κωνσταντίνας Κοτζαμάνη που προβλήθηκε στην Εβδομάδα Κριτικής.

Φεστιβάλ σε κρίση(;)

Οπως πάντα έτσι και εφέτος έβλεπες ξεκάθαρα τους λόγους για τους οποίους σε καμία άλλη κινηματογραφική διοργάνωση η χημεία τόσο πολλών διαφορετικών μεταξύ τους πραγμάτων, που συμβαίνουν ταυτοχρόνως, δεν έχει τόσο επιτυχημένα αποτελέσματα όσο στις Κάννες. Παρ’ όλα αυτά η κίνηση του Φεστιβάλ σε σύγκριση με παλαιότερα χρόνια ήταν κατά γενική ομολογία μειωμένη. Ρεπορτάζ του περιοδικού «The Hollywood Reporter» επισημαίνει την ευκολία με την οποία πολύς κόσμος μπορούσε εφέτος να βρει θέση σε εστιατόρια όπως αυτά των ξενοδοχείων Grand και Carlton, εκεί όπου τα προηγούμενα χρόνια ήταν κάτι αδιανόητο. Πώς εξηγείται; Ενδεχομένως να έπαιξε κάποιον ρόλο η απειλή της τρομοκρατίας μετά τα γεγονότα στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες. Βεβαίως είναι και η οικονομική κρίση στη μέση. Επίσης το γεγονός ότι το Canal Plus αποφάσισε να διακόψει το τηλεοπτικό πρόγραμμα «La Grand Journal», το οποίο παρουσίαζε ζωντανά σε καθημερινή βάση τα δρώμενα στις Κάννες, θα μπορούσε να ερμηνευθεί ότι ακόμη και οι φανατικοί του θεσμού σιγά-σιγά το εγκαταλείπουν.