Αγωνιώδη προσπάθεια να βρουν λύση στη συνεργασία με την Τουρκία ενόψει της Συνόδου Κορυφής της 7ης Μαρτίου καταβάλλουν οι Βρυξέλλες, καθώς οι ροές προσφύγων δεν μειώνονται και η νατοϊκή επιχείρηση δεν πρόκειται να αποδώσει άμεσα αποτελέσματα. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ θα μεταβεί την Πέμπτη στην Άγκυρα για να συναντηθεί όχι μόνο με τον Πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου αλλά και με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (την Παρασκευή στην Κωνσταντινούπολη).
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση μοιάζει να παρακολουθεί τις εξελίξεις χωρίς να μπορεί να τις επηρεάσει. Η προσπάθεια εστιάζεται στη δημιουργία των νέων πέντε κέντρων μετεγκατάστασης και στην αναμονή των ανακοινώσεων του επιτρόπου Χρήστου Στυλιανίδη για ένα νέο κοινοτικό εργαλείο με σκοπό την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε χώρες της ΕΕ. Η σχετική παρουσίαση θα γίνει το μεσημέρι της Τετάρτης 2 Μαρτίου.
Η Κομισιόν θα επιδιώξει να εξασφαλιστεί το ταχύτερο δυνατόν (με διαδικασία fast track) η συναίνεση του Συμβουλίου στο νέο εργαλείο που θα μπορεί να παράσχει περίπου 700 εκατομμύρια ευρώ σε βάθος διετίας. Πάντως, υψηλόβαθμες κοινοτικές πηγές τόνιζαν χθες ότι η άποψη της ελληνικής κυβέρνησης (η οποία έχει καταθέσει κατάλογο αιτημάτων) πως θα μπορέσει να αξιοποιήσει αυτά τα χρήματα κατά το δοκούν δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα.
Θα απαιτηθεί η κατάθεση προτάσεων από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και άλλους φορείς όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNCHR) και κατόπιν επιλογής θα δοθούν χρήματα για την εφαρμογή αυτών των σχεδίων. Το ελληνικό κράτος δεν θα έχει πρόσβαση στα χρήματα αυτά, κάτι που φυσικά δεν είναι νέο αφού η Κομισιόν λειτουργεί πάντοτε με ανάλογο τρόπο. Η Αθήνα μπορεί να έχει πρόσβαση σε κοινοτικά κονδύλια από τα κλασικά ευρωπαϊκά ταμεία (AMIF, ISF κ.ά).
Το βασικό πρόβλημα για τους Ευρωπαίους εντοπίζεται όμως στη συνεργασία με την Τουρκία. Κοινοτικές πηγές παραδέχονται, ανωνύμως, ότι η πίεση που μπορεί να ασκηθεί στην Άγκυρα είναι περιορισμένη. «Η τουρκική πλευρά μοιάζει να έχει το πάνω χέρι» σημειώνουν. Παράλληλα, οι δημόσιες κορώνες για υποχωρήσεις της Άγκυρας στο ζήτημα της επιχείρησης του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο δεν αντικατοπτρίζουν πλήρως την πραγματικότητα. Μάλιστα, σε συνέντευξή του το βράδυ της Τρίτης στην εκπομπή «Ιστορίες» του «Σκάι», ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς εμφανίστηκε να υποβαθμίζει τη σημασία της νατοϊκής επιχείρησης –στάση που μάλλον δεν συνάδει με τα όσα υποστηρίζει τις τελευταίες ημέρες ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος.
Οι δυσκολίες έχουν φανεί από την υπόθεση της επίσκεψης που θέλει να πραγματοποιήσει η Ούρσουλα φον ντερ Λέγεν σε Λέσβο και Τουρκία. Η γερμανίδα υπουργός Άμυνας, που ενόψει και των επερχόμενων τοπικών εκλογών στη Γερμανία θέλει να βοηθήσει την εικόνα των Χριστιανοδημοκρατών, επιδιώκει να επισκεφθεί το ελληνικό νησί στις 6 Μαρτίου. Στη συνέχεια, θα ήθελε να μεταβεί στην Τουρκία με ελικόπτερο που βρίσκεται στη γερμανική φρεγάτα «Bonn», ναυαρχίδα της νατοϊκής δύναμης SNMG 2 που βρίσκεται στο Αιγαίο. Πληροφορίες από το ελληνικό Πεντάγωνο αναφέρουν ότι η Άγκυρα αρνείται να δώσει άδεια μετάβασης με το ελικόπτερο διότι θεωρεί τη Λέσβο αποστρατιωτικοποιημένη.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του Frontex Φαμπρίτσε Λετζέρι δήλωσε από τη γειτονική χώρα, όπου βρέθηκε για επίσκεψη, ότι οι προσφυγικές ροές δεν έχουν μειωθεί και η πρόκληση συνεχίζεται. Όπως σημείωσε, ο αριθμός των μεταναστών που πέρασαν από την Τουρκία στην Ελλάδα τους δύο πρώτους μήνες του 2016 είναι 30 φορές υψηλότερος από τον αντίστοιχους δύο μήνες του 2015.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNCHR), περίπου 123.000 άνθρωποι πέρασαν από την Τουρκία στην Ελλάδα το πρώτο δίμηνο του έτους. Ο αριθμός αυτός δεν απέχει πολύ από τις σχεδόν 147.000 που έκαναν αυτή τη διαδρομή το πρώτο εξάμηνο του 2015. Από το βράδυ της Δευτέρας, ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στη χώρα μας και έχουν ανάγκη στέγασης υπολογίζονταν σε 24.000. Στην Ειδομένη υπολογίζεται ότι βρίσκονται άνω των 10.000 ανθρώπων που επιθυμούν να περάσουν τα σύνορα με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (πΓΔΜ).