Πρώην σταρ της ροκ μουσικής, ηθοποιός και ακτιβιστής, ο 52χρονος Πάβελ Κούκις είναι η μεγάλη έκπληξη, και μια ανερχόμενη δύναμη στον εκλογικό χάρτη της Πολωνίας.
Το αντι-συστημικό κίνημα του 52χρονου έρχεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις, που δημοσιεύονται αυτή την εβδομάδα, λίγους μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές του φθινοπώρου.
Ηδη, ο Κούκις ήταν η έκπληξη των προεδρικών που έγιναν τον Μάϊο, τερματίζοντας τρίτος στον α’ γύρο με ένα εντυπωσικό 20% των ψήφων.
Τα γκάλοπ δείχνουν ότι αν οι βουλευτικές εκλογές γίνονταν σήμερα ο Κούκις θα έπαιρνε 24% και θα ήταν ισόπαλος με το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, το Δεξιό PiS (Νόμος και Δικαιοσύνη). Το κεντροδεξιό κόμμα της πρωθυπουργού Εβα Κόπατς (Πλατφόρμα των Πολιτών ΡΟ) είναι τρίτο, με 21%.
Ο Κούκις εμφανίστηκε από το πουθενά και κέρδισε λαϊκά στρώματα που έχουν μείνει έξω από το «οικονομικό θαύμα». Και κυρίως νέους, που δεν βρίσκουν εύκολα δουλειά.
Παρ’ όλο που το πολιτικό του πρόγραμμα είναι ακόμα ασαφές, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: ψηφίστε με για να τα αλλάξω όλα!
Τα ΜΜΕ ασχολούνται μαζί του από τότε που άρχισε μια εκστρατεία κατά του PO, λέγοντας ότι καταστέλλει την φωνή των πολιτών επειδή δεν δέχεται να κάνει δημοψηφίσματα, όταν έχουν συγκεντρωθεί οι απαραίτητες υπογραφές.
Εξελέγη δημοτικός σύμβουλος το 2014 και παρ΄ όλο που δεν έχει πρόβλημα με την ελεύθερη αγορά, θέλει περισσότερα κοινωνικά επιδόματα και λιγότερες ιδιωτικοποιήσεις.
«Βλέπουμε τώρα μια ενδιαφέρουσα διαδικασία όπου χάρη στην κινητοποίηση της νεολαίας, αρχίζουν να εμφανίζονται νέα πολιτικά κόμματα: το κίνημα του Κούκις, το φιλελεύθερο «NowoczesnaPL» και το «Razem» που μοιάζει κάπως με τους Podemos. Ολα αυτά μας προετοιμάζουν για πολύ ενδιαφέρουσες εκλογές, τον Οκτώβριο», λέει μιλώντας στο ΒΗΜΑ ο Πάβελ Ζέρκα, διεθυντής στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Στρατηγικής demosEUROPA, στην Βαρσοβία.
«Αλλά είναι ακόμα πολύ νωρίς για να καταδικάσουμε το κυβερνών κόμμα σε αποτυχία, δεδομένου ότι είχε πάντα μια πολύ ισχυρή υποστήριξη κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 ετών, ειδικά στις πόλεις, στη Δυτική Πολωνία, και μεταξύ των μορφωμένων Πολωνών», τονίζει ο Ζέρκα.
Οχι στο ευρώ
Μια πολωνική ιδιαιτερότητα είναι ότι η χώρα πληροί τα κριτήρια του Μάαστριχτ, αλλά αναβάλλει διαρκώς την ένταξη στο ευρώ.
«Υπάρχει μια βάσιμη εντύπωση στους Πολωνούς (και επίσης στις τάξεις του κυβερνώντος κόμματος) ότι το ζλότι (σσ το εθνικό νόμισμα) βοήθησε τη χώρα να διατηρήσει τον εντυπωσιακό ρυθμό της αύξησης του ΑΕΠ, παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 και την κρίση του 2010 στην ευρωζώνη.
Επιπλέον, σε μια δημοφιλή αντίληψη το ζλότι χρησιμεύει σήμερα ως ένα σημαντικό στήριγμα για την εθνική κυριαρχία της Πολωνίας», μας λέει ο Ζέρκα.
«Πολλοί Πολωνοί θεωρούν απερίσκεπτη, και ανεύθυνη μια ένταξη τώρα, με την ρωσική απειλή στα ανατολικά, και την αστάθεια στο εσωτερικό της ίδιας της ευρωζώνης.
Το εκλογικό ημερολόγιο (προεδρικές και βουλευτικές εκλογές την ίδια χρονιά) περιορίζει περαιτέρω το πεδίο για τέτοιες τολμηρές και ριψοκίνδυνες πολιτικές αποφάσεις», προσθέτει.
«Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών (σσ εξελέγη ο Δεξιός ευρωσκεπτικιστής
Αντρε Ντούντα) πιθανότατα θα περιορίσει περαιτέρω τις πιθανότητες για μια γρήγορη ένταξη της Πολωνίας στην ευρωζώνη.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει μέχρι στιγμής σοβαρή δημόσια συζήτηση, για τον κίνδυνο πολιτικής περιθωριοποίησης της Πολωνίας στην Ευρώπη, εφ ‘όσον δεν βιαστεί να ενταχθεί στο ευρώ.
Αλλά προσοχή. Δεν θα πρέπει να ερμηνεύσουμε το φαινόμενο υπό πρίσμα άκριτης ευρω-φοβίας του κόσμου. Ούτε σαν αποτέλεσμα αντίστασης κατεστημένων συμφερόντων. Πρόκειται για μια πλήρως ορθολογική πολιτική θέση, υπό ορισμένες συνθήκες», καταλήγει ο Ζέρκα.