Δείχνει τον δρόμο για την ανάπτυξη η δεύτερη γενιά φαρμακοβιομηχάνων

Η παράδοση στην παγκόσμια επιχειρηματικότητα θέλει την πρώτη γενιά να χτίζει και τη δεύτερη να γκρεμίζει. Στην περίπτωση της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας ο μύθος καταρρίπτεται. Οι απόγονοι κατάφεραν να καθιερώσουν την ελληνική φαρμακοβιομηχανία ως έναν από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης της οικονομίας, επιδεικνύοντας ταυτόχρονα έντονη εξωστρέφεια που έχει ως αποτέλεσμα τα ελληνικά φάρμακα να πωλούνται σε περισσότερες από 80 χώρες. Οι ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες, παρότι είναι πλέον επί της ουσίας πολυεθνικές, παραμένουν οικογενειακές.

Δυο αδέλφια στο τιμόνι τηςPharmathen

Το 1993, στα 24 έτη λειτουργίας της Pharmathen, απασχολούσε περίπου 40 εργαζομένους. Σήμερα, 21 χρόνια μετά, έχει στο δυναμικό της 1.000 άτομα. Οι μισές θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν την τελευταία πενταετία. Στο «τιμόνι» της βρίσκονται δύο αδέλφια, οΒασίληςκαι ηΝέλλη Κάτσου. Μπήκαν στα δύσκολα ξαφνικά σε μικρή ηλικία μετά την απώλεια του φαρμακοποιού πατέρα τους, ο οποίος ίδρυσε την εταιρεία το 1969. Ο Βασίλης Κάτσος, φοιτητής ακόμη, κλήθηκε να στηρίξει την οικογενειακή επιχείρηση.«Η Νέλλη είχε ξεκινήσει λίγο καιρό νωρίτερα. Εγώ ήμουν ακόμη φοιτητής στη Φαρμακευτική. Επρεπε να καταλάβουμε τι ήταν αυτό που είχαμε, τι μπορούσαμε να διαχειριστούμε. Δύσκολες καταστάσεις, μεγάλη πρόκληση… Το σημαντικό ήταν ότι είχαμε την αμέριστη συμπαράσταση του προσωπικού» αναφέρει.

Το «κλικ» της εταιρείας, δηλαδή η μετατροπής της από μικρή ελληνική σε πολυεθνική, δεν έγινε από τη μία μέρα στην άλλη. Τα πρώτα χρόνια εδραιώθηκαν στην ελληνική αγορά. Το 1997 ξεκίνησαν τις αναζητήσεις τους στις διεθνείς αγορές και το 2000 έβαλαν στόχο: να πουλήσουν ελληνικό φάρμακο και τεχνογνωσία στους Ευρωπαίους.«Οταν αρχίσαμε να το λέμε προς τα έξω, αρκετοί γελούσαν» θυμάται ο κ. Κάτσος.

Ωστόσο, δεν αποθαρρύνθηκαν. Με πολλή δουλειά, επανεπένδυση των κερδών στην εταιρεία και ενίσχυση των παραγωγικών μονάδων συνέχισαν.

Σήμερα η Pharmathen είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες φαρμακευτικής έρευνας και ανάπτυξης. Κατέχει την 42ηθέση, βάσει των επενδύσεων σε έρευνα, ανάμεσα στις 4.500 φαρμακευτικές επιχειρήσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Το 2014 κατέλαβε την πρώτη θέση, μεταξύ των ελληνικών επιχειρήσεων, σε επενδύσεις έρευνας.

Πώς η DEMO κέρδισε τις ξένες αγορές

Η εταιρεία DEMO είναι δημιούργημα του τριπολιτσιώτη φαρμακοποιούΣταύρου Δέμου. Οπως όλοι οι φαρμακοποιοί τότε, έτσι και αυτός έφτιαχνε δικά του φαρμακευτικά σκευάσματα στο πίσω μέρος του φαρμακείου του στην περιοχή του Παπάγου. Το 1965 ίδρυσε τη δική του εταιρεία. Εννέα χρόνια μετά εγκαινίασε την πρώτη παραγωγική μονάδα.

«Το εργοστάσιο βρισκόταν στο ίδιο σημείο που είναι σήμερα. Ηταν διώροφο. Στον πρώτο όροφο στεγαζόταν ο Γερολυμάτος και στο δεύτερο ο πατέρας μου. Με τον γιο του, τον Νίκο, παίζαμε ως παιδιά στον προαύλιο χώρο του εργοστασίου. Στη συνέχεια ο Γερολυμάτος έφυγε και έκανε το δικό του εργοστάσιο λίγο πιο κάτω» θυμάται ο βενιαμίν της οικογένειας, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της φαρμακευτικής εταιρείας DEMO κ.Δημήτρης Δέμος.

Το 1985 η εταιρεία ξεκίνησε δειλά-δειλά την εξαγωγική δραστηριότητα από την Κύπρο. Στη συνέχεια επεκτάθηκε σε χώρες της Αφρικής. Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 επέστρεψαν οι δύο αδελφές του,ΣτέλλακαιΙωάννα, από τις ΗΠΑ, όπου σπούδαζαν, για να εργαστούν στην οικογενειακή επιχείρηση. Λίγο καιρό μετά και αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Χημικό της Αθήνας, ανέλαβε εργασία και ο Δημήτρης Δέμος.

Το 1996 η εταιρεία κάνει στροφή στη νοσοκομειακή αγορά και έναν χρόνο μετά αναπτύσσει τη μοναδική γραμμή παραγωγής πλαστικών αμπουλών στην Ελλάδα. «Ως τότε οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν χρησιμοποιούσαν πλαστικές συσκευασίες. Οι οροί στα νοσοκομεία ήταν σε γυάλινες φιάλες. Τα σιρόπια, οι αντιβιώσεις, όλα τα φάρμακα που ήταν σε υγρή μορφή κυκλοφορούσαν τότε σε γυάλινα μπουκαλάκια. Εμείς αποφασίσαμε να πάρουμε το ρίσκο και επενδύσαμε σε αυτή τη νέα τεχνολογία το 80% του τζίρου μας. Σε όλο τον κόσμο τέσσερις εταιρείες προχώρησαν σε αυτή την τεχνολογική επένδυση: η DEMO, ηAstraZeneca, ηFreseniusκαι ηB. Braun» σημειώνει ο ίδιος.

«Στα νοσοκομεία αρχίσαμε να μιλάμε για την ευχρηστία του προϊόντος, κάτι που μέχρι τότε ούτε οι γιατροί δεν είχαν σκεφτεί. Ηταν πολύ σημαντικό το γεγονός ότι πλέον με τη νέα συσκευασία οι οροί στα νοσοκομεία, ακόμη και αν έπεφταν κάτω, δεν έσπαγαν». Το νέο προϊόν έκανε θραύση στα νοσοκομεία. Μέσα σε τρεις μήνες κατέλαβε το 70% της αγοράς.«Είδαμε ότι είχαμε έναν θησαυρό στα χέρια μας που έπρεπε να εκμεταλλευτούμε» προσθέτει.

Το 1997 η εταιρεία παρήγαγε με τη νέα τεχνολογία ενέσιμα διαλύματα, το 1998 προστέθηκαν τα αντιβιοτικά και το 2000 εγκαινιάστηκε η δεύτερη παραγωγική μονάδα της DEMO και ξεκίνησε η ανάπτυξη φαρμάκων σε πλαστικούς περιέκτες για την Ευρώπη. Το 2006 ολοκληρώθηκε και η τρίτη παραγωγική μονάδα.

Σήμερα τα προϊόντα της πωλούνται σε όλη την Ευρώπη, στην Κίνα, στη Νέα Ζηλανδία, στη Μέση Ανατολή, στη Νότια Αφρική και στον Καναδά.

Το όνειρο του πρόσφυγα

Η ELPEN προέκυψε από το όραμα του εβρίτη φαρμακοποιού κ.Δημήτρη Πενταφράγκα. Με καταγωγή από την Ανδριανούπολη, ο κ. Πενταφράγκας αποτελεί εκφραστή του προσφυγικού πληθυσμού των «αλησμόνητων πατρίδων».

Η ELPEN ιδρύθηκε το 1965. Ο κ. Δημήτρης Πενταφράγκας, πτυχιούχος της Φαρμακευτικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μετρά ήδη πέντε χρόνια εργαζόμενος στον φαρμακευτικό κλάδο. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής ιδρύει την ELPEN σε έναν χώρο 25 τ.μ. στο κέντρο της Αθήνας.

Τα πρώτα προϊόντα που παρασκευάζει είναι γενόσημα αντιβιοτικά, τα οποία λόγω της ποιότητάς τους κερδίζουν την εμπιστοσύνη των ελλήνων γιατρών. Ακολούθησε η κατασκευή της παραγωγικής μονάδας στο Πικέρμι, σε εγκαταστάσεις 3.000 τ.μ. Τότε διευρύνεται η γκάμα των προϊόντων της με βιταμίνες και καρδιολογικά φάρμακα.

Η δεκαετία του ’90 σηματοδοτεί τη ραγδαία πλέον ανάπτυξη της ELPEN. Το 1997 τίθεται σε λειτουργία μονάδα παραγωγής με τεχνολογία αιχμής για ενέσιμες κεφαλοσπορίνες, φάρμακα που προορίζονταν για νοσοκομειακή χρήση. Το 2012 ιδρύεται η θυγατρική της στη Γερμανία, ηELPEN Pharma GmbH.

Το 2009, στην αρχή της ύφεσης, η ερευνητική προσπάθεια είχε έναν σημαντικό καρπό, τη δημιουργία της εισπνευστικής συσκευής Elpenhaler. Πρόκειται για μια εφεύρεση του ιδρυτή, κ. Δ. Πενταφράγκα, η οποία έχει εγκριθεί σε 27 ευρωπαϊκές χώρες. «Οι πατέντες του αναπνευστικού και οι νέες αναπτύξεις που έχουμε θα οδηγήσουν σε ραγδαία αύξηση των εξαγωγών την επόμενη δεκαετία» δηλώνει ο αντιπρόεδρος της ELPEN, συνδιευθύνων σύμβουλος του Ομίλου κ.Θεόδωρος Τρύφων. Ο έτερος διευθύνων σύμβουλος είναι ο κ.Κωστής Πενταφράγκας, γιος του ιδρυτή και προέδρου της εταιρείας.