Τις σημαντικές προκλήσεις που εξακολουθούν να υπάρχουν για την οικονομία της ευρωζώνης ανέλυσε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στο συνέδριο «Παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση: προκλήσεις και προοπτικές» που διοργανώνει το ΚΕΠΕ.
Όπως είπε ο κεντρικός τραπεζίτης, κύριο χαρακτηριστικό της οικονομικής ανάκαμψης στη ζώνη του ευρώ είναι η συνεχιζόμενη μείωση των δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα.
«Η ανάκαμψη γίνεται μέχρι στιγμής με περιορισμένο τραπεζικό δανεισμό τόσο στο σύνολο της ζώνης του ευρώ όσο και σε επιμέρους χώρες, σε πολλές περιπτώσεις» σημείωσε ο κ. Στουρνάρας.
Και πρόσθεσε πως επειδή η οικονομία της ζώνης του ευρώ είναι τραπεζοκεντρική, ο τραπεζικός δανεισμός είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τις επιχειρήσεις και ιδίως για τις ΜΜΕ, οι οποίες παράγουν τον κύριο όγκο των αγαθών και υπηρεσιών στην οικονομία και αντιπροσωπεύουν μεγάλο μερίδιο της απασχόλησης.
Συνεπώς, συμπλήρωσε, «η συνεχιζόμενη πιστωτική συστολή θέτει το εξής ερώτημα: μπορεί να διατηρηθεί η ανάκαμψη όταν υπάρχει αρνητικός ρυθμός αύξησης των δανείων;»
Σύμφωνα με το διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, η ΕΚΤ εφάρμοσε τόσο συμβατικά όσο και μη συμβατικά μέτρα πολιτικής αποσκοπώντας στην αύξηση της εμπιστοσύνης και την περαιτέρω αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.
Πρόσθεσε όμως πως «συνολικά, πρέπει ακόμη να γίνουν πολλά. Και σε αυτό το σημείο θα βοηθήσει η τραπεζική ένωση. Η τραπεζική ένωση αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης στον τραπεζικό τομέα».
Αναφερόμενος στο τραπεζικό σύστημα, υποστήριξε πως «η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον τραπεζικό τομέα θα συμβάλει, με τη σειρά της, σε μεγάλο βαθμό στη χρηματοπιστωτική και οικονομική σταθερότητα μελλοντικά».
Όπως είπε, «η μικρότερη μεταβλητότητα της πραγματικής οικονομίας θα επιδράσει θετικά στην οικονομική ανάπτυξη. Σ’ αυτό συνηγορούν και ενδείξεις από τη βιβλιογραφία της οικονομικής μεγέθυνσης, στην οποία τεκμηριώνεται η αρνητική συσχέτιση μεταξύ της ανάπτυξης και της οικονομικής μεταβλητότητας».
Σε σχέση με την τραπεζική ένωση, ο κ. Στουρνάρας υπογράμμισε ότι «η εξάλειψη του κατακερματισμού των χρηματοπιστωτικών αγορών θα συμβάλει στη χαλάρωση των αυστηρών πιστοδοτικών κριτηρίων στα κράτη-μέλη της περιφέρειας, επιτρέποντας στις τράπεζες να χρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις».
Κατά τον ίδιο,η χρηματοδότηση των επιχειρηματικών επενδύσεων είναι επί του παρόντος υψίστης σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη τόσο στη ζώνη του ευρώ συνολικά όσο και στις χώρες της περιφέρειας, οι οποίες έχουν πληγεί ιδιαίτερα από βαθιά και παρατεταμένη ύφεση.
Αναταράξεις
«Σήμερα παρατηρούμε ότι, παρά τις περιστασιακές αναταράξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, οι συστημικές εντάσεις έχουν περιοριστεί. Και αυτό οφείλεται στις συντονισμένες ενέργειες που προανέφερα» τόνισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.
Σημείωσε ωστόσο ότι αυτό δεν δικαιολογεί εφησυχασμό. «Η αναζήτηση υψηλότερων αποδόσεων σε ένα περιβάλλον πολύ χαμηλών επιτοκίων, η αυξανόμενη χρήση της μόχλευσης στον μη τραπεζικό χρηματοπιστωτικό τομέα, οι επίμονες πιέσεις που δέχεται η κερδοφορία των τραπεζών σε συνθήκες υποτονικής και ανομοιόμορφης μακροοικονομικής ανάκαμψης, η επανεμφάνιση των ανησυχιών σχετικά με τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους σε ένα περιβάλλον χαμηλού ρυθμού αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ, η διστακτικότητα στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και οι ενδείξεις ότι ορισμένοι επενδυτές πιθανόν υποεκτιμούν την πιθανότητα ζημιών και μεταβλητότητας στην προσεχή περίοδο, όλα αυτά είναι ζητήματα που δημιουργούν σοβαρές ανησυχίες» είπε ο κ. Στουρνάρας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η πιθανότητα μιας συστημικής απειλής αυτή τη στιγμή είναι χαμηλή, ωστόσο απαιτείται αυξημένη επαγρύπνηση.
«Σε αυτό το περιβάλλον, οι μακροπροληπτικές πολιτικές πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι φορείς χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν σε ενδεχόμενη αντιστροφή των ασφαλίστρων κινδύνου, ενώ παράλληλα απαιτούνται περαιτέρω πρωτοβουλίες για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των αδυναμιών στο σκιώδες τραπεζικό σύστημα» εξήγησε σχετικά.
Και κατέληξε τονίζοντας πως τα διδάγματα που έχουμε αντλήσει μέχρι σήμερα θα αποδειχθούν πολύτιμα για την αντιμετώπιση αυτών των δυνητικών κινδύνων και για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
