Ερευνητές στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα στη Σουηδία ανακάλυψαν ότι τα βλαστικά κύτταρα εντός των μαλακών ιστών των δοντιών προέρχονται από μια αναπάντεχη πηγή, τα νεύρα. Τα νέα αυτά ευρήματα που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Nature» χαρίζουν καινούργια πολύτιμη γνώση σχετικά με το πώς σχηματίζονται τα δόντια, πώς αναπτύσσονται και πώς καταφέρνουν να αυτο-επιδιορθώνονται. Παράλληλα ανοίγουν τον δρόμο της αναγέννησης δοντιών στο εργαστήριο, κάτι που αποτελεί όνειρο των ειδικών του πεδίου.
Σε αναζήτηση της «πηγής» των άγνωστων βλαστικών κυττάρων
Ηταν γνωστό ότι το μαλακό τμήμα του δοντιού – ο πολφός – περιέχει εκτός από συνδετικούς ιστούς, αιμοφόρα αγγεία και νεύρα μια μικρή δεξαμενή βλαστικών κυττάρων. Αυτά τα βλαστικά κύτταρα επιδιορθώνουν τις βλάβες των δοντιών συμβάλλοντας στον νέο σχηματισμό τόσο των σκληρών όσο και των μαλακών ιστών τους. Επί μακρόν οι επιστήμονες αναζητούσαν την «πηγή» αυτών των βλαστικών κυττάρων. Τώρα μελετώντας τα δόντια ποντικών οι ερευνητές από το Καρολίνσκα βρήκαν ότι η «πηγή» των συγκεκριμένων βλαστικών κυττάρων δεν είναι άλλη από τα νεύρα του δοντιού.
«Βρήκαμε την ταυτότητα ενός άγνωστου μέχρι σήμερα τύπου βλαστικών κυττάρων ο οποίος ανήκει στα νεύρα του δοντιού, γεγονός που προκαλεί έκπληξη. Πρόκειται για τα νεύρα τα οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες συνδέονται με την εξωτερική ευαισθησία των δοντιών στον πόνο» ανέφερε ο Κατζ Φράιντ από το Τμήμα Νευροεπιστημών του Ινστιτούτου Καρολίνσκα, που ήταν ένας εκ των δύο επικεφαλής της μελέτης.
Προς αναγέννηση των δοντιών ενηλίκων
Οι ειδικοί (μεταξύ των οποίων και δύο έλληνες ερευνητές, η Χρυσούλα Κωνσταντινίδου και ο Βασίλης Πάχνης) ανακάλυψαν ότι νεαρά κύτταρα τα οποία αρχικώς αποτελούν τμήμα των γλοιακών κυττάρων (υποστηρικτικών κυττάρων του νευρικού συστήματος) εγκαταλείπουν τα νεύρα σε πρώιμο στάδιο της εμβρυϊκής ανάπτυξης. Τα κύτταρα αυτά αλλάζουν ταυτότητα και μετατρέπονται τόσο σε κύτταρα του συνδετικού ιστού στον πολφό του δοντιού όσο και σε οδοντοβλάστες – οι οδοντοβλάστες είναι τα κύτταρα που παράγουν τη σκληρή οδοντίνη κάτω από την αδαμαντίνη. Σήμερα, παρά το πλήθος των ερευνητικών προσπαθειών, δεν έχει καταστεί δυνατό να αναγεννηθούν τα δόντια των ενηλίκων, ωστόσο η ανακάλυψη αυτού του νέου τύπου βλαστικών κυττάρων θεωρείται πως αποτελεί σημαντικό βήμα προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση.
«Δεξαμενή» όλα τα νεύρα του οργανισμού
«Το γεγονός ότι τα βλαστικά κύτταρα είναι διαθέσιμα εντός των νεύρων είναι άκρως σημαντικό, και αυτό δεν αφορά μόνο τα νεύρα των δοντιών. Τα αποτελέσματά μας μαρτυρούν ότι τα περιφερικά νεύρα τα οποία ανευρίσκονται ουσιαστικώς οπουδήποτε, μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμες ‘δεξαμενές’ βλαστικών κυττάρων. Από αυτές τις δεξαμενές πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα μπορούν να ξεκινήσουν από τα νεύρα και να συνεισφέρουν στην επούλωση και στην αναγέννηση ιστών σε διαφορετικά σημεία του σώματος» σημείωσε ο Ιγκόρ Ανταμέικο από το Τμήμα Φυσιολογίας και Φαρμακολογίας του Καρολίνσκα ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης μαζί με τον Κατζ Φράιντ.
