Η ζωή του Γκουστάβο Ντουνταμέλ μοιάζει με παραμύθι. Στα 29 του χρόνια, σε μια ηλικία, δηλαδή, που οι ομότεχνοί του κατά κανόνα αναζητούν ακόμη την τύχη τους στους διεθνείς διαγωνισμούς, εκείνος κατέχει τη θέση του μουσικού διευθυντή της διάσημης Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Λος Αντζελες. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης τον αντιμετωπίζουν λίγο ως πολύ ως τον νέο «Μεσσία» του χώρου της κλασικής μουσικής. Και ο ίδιος έχει κάθε λόγο να αισθάνεται ικανοποιημένος από την ιλιγγιώδη εκτόξευσή του στο παγκόσμιο μουσικό σταρ σύστεμ.
Η αλήθεια είναι ότι τα πράγματα στην καριέρα του εξελίχθηκαν εξαιρετικά γρήγορα: μερικές συναυλίες στο εξωτερικό με την Ορχήστρα Νέων «Σιμόν Μπολιβάρ» της Βενεζουέλας, λίγες μεμονωμένες εμφανίσεις με σπουδαίες ορχήστρες της Ευρώπης και δύο- τρεις παραγωγές όπερας ήταν όλη κι όλη η εμπειρία του προτού, στα 26 του μόλις χρόνια, υπογράψει το συμβόλαιο με την Ορχήστρα του Λος Αντζελες. Οσο για τις ικανότητές του ως αρχιμουσικού οι απόψεις διίστανται: από τον απόλυτο διθύραμβο ως την επιφυλακτικότητα για την αντοχή του στον χρόνο. Οπως και αν έχει, δεν θα υπερέβαλλε κανείς αν έλεγε ότι ο νεαρός αρχιμουσικός που θα παρακολουθήσουμε το καλοκαίρι στο Ηρώδειο αποτελεί φαινόμενο τα τελευταία χρόνια.
Γεννημένος τον Ιανουάριο του 1981 στο Μπαρκουισιμέτο, πόλη γνωστή ως «μουσική πρωτεύουσα» της Βενεζουέλας, ο Γκουστάβο Ντουνταμέλ άρχισε να παίζει βιολί σε ηλικία 10 ετών, ενώ δύο χρόνια αργότερα επέδειξε ενδιαφέρον για τη διεύθυνση ορχήστρας. Στα 18 του κατέλαβε τη θέση του μουσικού διευθυντή της νεανικής ορχήστρας «Σιμόν Μπολιβάρ», ενός ημιεπαγγελματικού συνόλου αποτελουμένου από παιδιά και εφήβους προερχομένους από φτωχογειτονιές της Βενεζουέλας, οι οποίες θεωρούνται από τις πιο βίαιες της Νότιας Αμερικής.
Η εν λόγω ορχήστρα (όπως άλλωστε και η «δίδυμή» της, Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα Νέων) ιδρύθηκαν το 1975 από τον μαέστρο και συνθέτη Χοσέ Αντόνιο Αμπρέου και αποτέλεσαν τη «ραχοκοκαλιά» ενός πρωτότυπου συστήματος εκπαίδευσης (το πολυσυζητημένο, σήμερα, Εl Sistema) το οποίο με «όπλο» τη μουσική προσπαθούσε να καταπολεμήσει τη φτώχεια και την εγκληματικότητα οι οποίες κυριολεκτικά μάστιζαν τη χώρα. Ξεκινώντας με έντεκα παιδιά που πρωτογνώρισαν την τέχνη των ήχων μέσα σε ένα γκαράζ, ο Αμπρέου κατόρθωσε να συστήσει νεανικές ορχήστρες σε πολλές πόλεις της Βενεζουέλας, γεγονός που βαθμιαία οδήγησε στην εγκαθίδρυση του Εθνικού Συστήματος Παιδικών και Νεανικών Ορχηστρών της χώρας.
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την Ορχήστρα «Σιμόν Μπολιβάρ» χωρίς καθυστέρηση ξεπέρασε τα σύνορα της Βενεζουέλας ενώ διάσημοι αρχιμουσικοί, όπως ο βετεράνος Κλάουντιο Αμπάντο, έχουν κατά καιρούς συνεργαστεί μαζί της. «Ανακάλυψη» του τελευταίου ήταν άλλωστε και ο νεαρός Ντουνταμέλ.
«Σύστημα»-καταφύγιο για 110.000 παιδιά
Στο πέρασμα των χρόνων το «Σύστημα» έφθασε να «αγκαλιάζει» 110.000 Βενεζουελανούς οι οποίοι στελέχωσαν 120 νεανικές και 60 παιδικές ορχήστρες σε ολόκληρη τη χώρα καθώς και μεγάλο δίκτυο χορωδιών όπου η μουσική εκπαίδευση άρχιζε από την ηλικία των 2 ετών. Παράλληλα συμπεριλήφθηκαν εργαστήρια στο πλαίσιο των οποίων τα παιδιά διδάσκονταν να κατασκευάζουν αλλά και να επισκευάζουν όργανα, ειδικά προγράμματα για παιδιά με ειδικές ανάγκες ή μαθησιακές δυσκολίες καθώς και εξειδικευμένα κέντρα φωνολογίας, οπτικοακουστικών μέσων και ανώτερης μουσικής εκπαίδευσης. Το «Σύστημα» προσείλκυσε παγκόσμιο ενδιαφέρον, ο Αμπρέου τιμήθηκε με σημαντικά εγχώρια και διεθνή βραβεία, ενώ περισσότερες από 20 χώρες «δανείστηκαν» στοιχεία από αυτό, προκειμένου να διοργανώσουν τη δική τους μουσική εκπαίδευση και ζωή.
ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΤΕ
η Η συναυλία της Ορχήστρας Νέων «Σιμόν Μπολιβάρ» υπό τον Γκουστάβο Ντουνταμέλ θα δοθεί στις 23 Ιουνίου στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
