Εχουν ήδη σχολιασθεί οι επίσημες αντιδράσεις απέναντι σε αυτές τις άθλιες εθνικοσεξουαλικές επιθέσεις (μέσα στα άλλα που μας έχουν βρει) του περιοδικού «Focus»- ηχητικά παραπέμπει σε χυδαίες αγγλοσαξωνικές λέξεις- που εικονίζει τη σεμνή Αφροδίτη να προβαίνει σε απρεπή χειρονομία. Βέβαια δεν κάναμε όσα έγιναν με τους Σατανικούς Στίχους ή τα σκίτσα του Μωάμεθ, αλλά τουλάχιστον τα βασικά τα τηρήσαμε… Η δική μου καθυστερημένη αναφορά στο θέμα έχει, θα τολμούσα να πω, επιστημονικό χαρακτήρα. Αφορά την αρχαιοελληνική εκδοχή αυτής της χειρονομίας και κατ΄ επέκταση ορισμένα δεδομένα, που υπαινίσσεται η εν λόγω δημοσίευση! Οι πρόγονοί μας, λοιπόν, είχαν γι΄ αυτή τη χειρονομία (σύμφωνα με αρχαίους σχολιαστές και λεξικογράφους) κάποια ρήματα όπως σκιμαλίζω, καταδακτυλίζω, σκινδαρίζω, σκα[νθα]ρίζω κ.λπ. Το σκιμαλίζω (που απαντά και στον Αριστοφάνη) είναι το συνηθέστερο και, αρχικά, πρέπει να συνδέεται με την παμπάλαια πρακτική των γιαγιάδων μας που ήλεγχαν με το μεσαίο δάκτυλο αν η κότα «έχει» αυγό ( το μέσον τον δάκτυλον εις τον πρωκτόν τουορνέου εμβαλείν )! Από εδώ προκύπτει η «παίζουσα» σημασία του σκιμαλίζω όπως δείχνει η φράση των γυναικείων πυγών άπτομαι, για να καταλήξει στα σημερινά υπονοούμενα. Μάλιστα, για να μην υπάρξει καμιά αμφιβολία, το αρχαίο σχόλιο περιγράφει επακριβώς τη χειρονομία: όταν θέλουμε να προσβάλουμε κάποιον το κάνουμε τον μέσον δάκτυλον εντείνοντες και τους λοιπούς συναγόντες. Ακριβώς δηλαδή όπως φαίνεται να μας δείχνει η αρτιμελής Αφροδίτη.
Των φρονίμων ολίγα, αγκαλά θα μπορούσαμε να επεκταθούμε στις όποιες άλλες χρήσεις του δακτύλου: αρκεί να αναφέρουμε τον ελληνογενή γαλλικό όρο «dactyloscopie», δακτυλοσκοπία και δακτυλοσκόπησητα λεξικά δεν διαχωρίζουν τη σημασία τους- για αστυνομικές και ιατρικές εφαρμογές, αλλά και για θέματα θρησκευτικών αποδείξεων, πβ. λ.χ. την επιθυμία του άπιστου Θωμά ή τα σχετικά με την αγνίας πείραν της Παρθένου Μαρίας! Το ίδιο αναλυτική θα μπορούσε να ήταν η αναφορά στη λογοτεχνία των ερωτικών δακτύλων. Μόνο δύο παραδείγματα, ένα αρχαίο και ένα νέο. Στον κωμικό Εύβουλο αποδίδεται ένα απόσπασμα στο οποίο η «κόρη της Δήμητρας» (=ζυμάρι, ή γλύκισμα) έχει μια κοιλότητα καμωμένη από ένα δάχτυλο που πιέζει και ενεργεί σαν έμβολο. Ετσι δημιουργείται ένα εξαιρετικό «ορντέβρ» για το κύριο δείπνο, δείπνου πρόδρομον άριστον !(J. Ηenderson, Τhe maculate Μuse, 115). Τέλος, ο Σεφέρης (ούτε καν σκέφτομαι τον Εμπειρίκο) στο γνωστό σατυρικό πόνημά του «Αρετή και Ερωτόκριτος» (1961), Εντεψίδικα, επιτρέπει στην ακάτεχη ηρωίδα να περιγράφει στη Νένα ότι ο αγαπημένος της, εκτός των άλλων, «με το δάχτυλό του ανάδευε την τρύπα στα μεριά μου». Εν κατακλείδι: κρίνω, συμφωνώντας και με άλλους, ότι το κακέμφατο περιοδικό «Focus» ουδόλως προσέβαλε τον αρχαίο μας πολιτισμό, τουναντίον, χωρίς μάλιστα να το γνωρίζει, ανέδειξε άγνωστες πτυχές του και, για μια άλλη φορά, συνέδεσε το ένδοξο ελληνικό παρελθόν με το σημερινό. Πρέπει λοιπόν να ευχαριστούμε τους αρχαιολάτρες Γερμανούς και όχι να τους κουνάμε απειλητικά το δάχτυλο.
Ο κ. Γιώργης Γιατρομανωλάκης είναι ομότιμος καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας και συγγραφέας.
