Eίναι αναμφίβολο ότι η νέα διακυβέρνηση κληρονομεί σωρεία προβλημάτων, με προεξάρχον τη δημοσιονομική εκτροπή και την ύφεση στην οικονομία. Η εκρηκτική διόγκωση του δημοσίου χρέους και των δημοσιονομικών ελλειμμάτων αποτελεί το σοβαρότερο και άμεσης προτεραιότητας πρόβλημα το οποίο ευθύς αμέσως θα υποχρεωθεί να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση του ΠαΣοΚ. Η αυτονομία που δόθηκε στη λειτουργία του υπουργείου Οικονομικών και η αναβάθμισή του σε υπουργείο πρώτης γραμμής αποτελούν μια πρώτη ευφυή πρωτοβουλία.
Η κατάσταση που κληρονομείται στον δημοσιονομικό τομέα είναι τραγική και ως εκ τούτου απαιτείται η άμεση λήψη διορθωτικών μέτρων διότι διαφορετικά θα καταστεί ανεξέλεγκτη. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου στο τετράμηνο που απομένει ως τη λήξη του τρέχοντος έτους προβλέπεται ότι και πολύ μεγάλες θα είναι και άκρως πιεστικές. Οι προβλέψεις για υπερβάσεις του προϋπολογισθέντος δημοσίου ελλείμματος κατά έξι ποσοστιαίες μονάδες ως ποσοστό του ΑΕΠ, όπως δείχνουν τα πράγματα, θα επαληθευτούν στο ακέραιο αφού ο ρυθμός είσπραξης των φορολογικών εσόδων εξακολουθεί να κινείται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, με συνέπεια να εκτιμάται ότι ως το τέλος του έτους η απώλεια στα έσοδα θα είναι ανυπολόγιστη, χωρίς να είναι δυνατόν να μπορεί να προσδιορισθεί με ακρίβεια. Θα είναι όμως η μεγαλύτερη της τελευταίας δεκαπενταετίας. Αν συνυπολογιστούν και οι υπερβάσεις στις δαπάνες, οι οποίες σε περιόδους εκλογικών αναμετρήσεων εμφανίζονται πάντα διογκωμένες, τότε το συνολικό δημόσιο έλλειμμα είναι επίφοβο να κινηθεί με μικρές αποκλίσεις πάνω από το 10% ως ποσοστό του ΑΕΠ, πράγμα που σημαίνει ότι η δημοσιονομική κατάσταση θα έχει πλήρως εκτροχιασθεί. Η πρόβλεψη του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος μάλλον θα επαληθευθεί.
Συνεπώς είναι πιθανόν οι ταμειακές ανάγκες για το επόμενο τετράμηνο να καλυφθούν με δανεισμό, όπως εξάλλου άφησαν προεκλογικά να εννοηθεί κορυφαία στελέχη του ΠαΣοΚ. Δυσάρεστη επιλογή αλλά μάλλον αναπόφευκτη. Μεσοπρόθεσμα όμως θα απαιτηθεί η λήψη μέτρων τα οποία θα πρέπει να κινηθούν στο πλαίσιο του δόγματος «λιγότερες δαπάνες- περισσότεροι φόροι» ώστε σταδιακά να αναστραφεί η ανισορροπία εσόδων και δαπανών και να περιοριστεί το τεράστιο ταμειακό «άνοιγμα» του Δημοσίου. Είναι αναμφίβολο ότι το εγχείρημα θα πάρει χρόνο και θα είναι δύσκολο. Προτεραιότητα θα δοθεί προφανώς στη διεύρυνση των εσόδων, μια και ο άμεσος περιορισμός των δαπανών είναι αρκετά δύσκολη υπόθεση, καθώς κατά το μεγαλύτερο μέρος τους είναι ανελαστικές. Οι μισθοί και οι συντάξεις δεν μπορεί να συμπιεσθούν περισσότερο απ΄ ό,τι συμπιέστηκαν επί ΝΔ, ενώ ο περιορισμός των καταναλωτικών δαπανών, όσο ασφυκτικός και αν γίνει, ελάχιστα θα συνεισφέρει στον περιορισμό των ελλειμμάτων.
Κατ΄ ανάγκην το κύριο βάρος θα δοθεί στην άντληση εσόδων από τη φορολογία. Προεκλογικά το ΠαΣοΚ είχε δεσμευθεί ότι δεν θα επιβληθούν νέοι φόροι. Είναι βέβαιον ότι τα εφετινά εισοδήματα δεν θα επιβαρυνθούν με νέους φόρους, από το νέο έτος όμως όλα παίζονται. Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά. Το Δημόσιο χρειάζεται άμεσα έσοδα και αυτά μόνο από τη φορολογία μπορούν να αντληθούν, και ειδικότερα από τους έχοντες και κατέχοντες. Η φορολογία έχει «ταξικό» χαρακτήρα και αυτόν τον ρόλο τον έπαιξε επάξια επί ΝΔ με τη μεταφορά εισοδημάτων στους οικονομικά ισχυρούς με ελαφρύνσεις και απαλλαγές έξω από κάθε λογική. Με το ΠαΣοΚ η φορολογία τον ταξικό της ρόλο θα τον παίξει προφανώς κατ΄ αντίστροφη φορά. Οι εισοδηματικές τάξεις που έχουν και κατέχουν θα κληθούν να συνεισφέρουν στον δημόσιο κορβανά.
Η ανατροπή του ισχύοντος φορολογικού συστήματος αποτελεί αδήριτη ανάγκη. Η αναζήτηση μιας μεταρρύθμισης που να υπηρετεί τη φορολογική δικαιοσύνη και ταυτόχρονα την προσπάθεια για οικονομική ανάπτυξη θα πρέπει να αποτελέσει για τον νέο υπουργό Οικονομικών προτεραιότητα. Περιθώρια για αμφιταλαντεύσεις και εφησυχασμούς δεν υπάρχουν. Απαιτείται ανατροπή εδώ και τώρα.
