Εχουν εκδοθεί και άλλα βιβλία και κατάλογοι με τις συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Ωστόσο αυτός ο τόμος δεν είναι κατάλογος και δεν είναι μόνο ένα επιστημονικό έργο. Σε μεγάλο σχήμα, η έκδοση αυτή του Skira είναι ένα είδος, προσοχή… ένα είδος, coffee table book με θαυμάσιες ολοσέλιδες φωτογραφίες, που κυριολεκτικά συνεπαίρνουν, και συνοπτική επιστημονική τεκμηρίωση επιλεγμένων έργων της πρωτοκυκλαδικής συλλογής του Μουσείου. Είναι με άλλα λόγια μια εντυπωσιακή έκδοση που απευθύνεται στο ευρύτερο, καλλιεργημένο κοινό. Παράλληλα στην εκτενή εισαγωγή που προηγείται παρουσιάζονται οι διάφορες όψεις του κόσμου των Κυκλάδων κατά τη Νεότερη Νεολιθική και την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, καθώς και τα υλικά και οι ερμηνείες των διαφόρων έργων που αποτελούν μια συναρπαστική ενότητα αυτού του πολιτισμού που άνθησε στο Αιγαίο πριν από μερικές χιλιετίες. Η εξιστόρηση της εισαγωγής υποστηρίζεται από φωτογραφίες εκθεμάτων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και υλικών καταλοίπων ανασκαφών από παλαιότερες εκθέσεις στο Μουσείο, καθώς και με φωτογραφίες από δημοσιευμένες μελέτες γνωστών επιστημόνων οι οποίοι τις παραχώρησαν για την έκδοση του τόμου.


Είναι με άλλα λόγια ένας τόμος που συνδυάζει με τρόπο εντυπωσιακό την επιστημονική εγκυρότητα με την αισθητική παρουσίαση, ενώ παράλληλα εξαιρετικές φωτογραφίες κυκλαδίτικων τοπίων δείχνουν το φυσικό περιβάλλον στο οποίο αναπτύχθηκε ο πολιτισμός. Ο σχολιασμός για τα διάφορα τέχνεργα από πηλό, πέτρα ή μάρμαρο, για τον οπλισμό, για τα νεκροταφεία και τους οικισμούς, αλλά και για τα ειδώλια, ανοίγει ορίζοντες σε έναν πολιτισμό ανεπανάληπτης αισθητικής που κρατάει ακόμη πολλά μυστικά.


Τι ήταν τα κυκλαδικά ειδώλια και ποιον σκοπό εξυπηρετούσαν; Οι δύο συγγραφείς του τόμου, η κυρία Σωτηρακοπούλου και ο καθηγητής Σταμπολίδης, αναζητούν απαντήσεις στις έρευνες που γίνονται εδώ και έναν αιώνα. Πέρα όμως από το ότι είναι τα πιο ελκυστικά δημιουργήματα της κυκλαδικής μαρμαρογλυπτικής και αυτά που κυρίως μαρτυρούν τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα αυτού του πολιτισμού, ως τώρα καμιά ικανοποιητική εξήγηση δεν έχει δοθεί. Ηταν θεότητες; Παρίσταναν τον νεκρό στον τάφο του οποίου βρέθηκαν; Ηταν απλές καλλιτεχνικές δημιουργίες που απεικόνιζαν θνητούς μια και δεν βρέθηκαν μόνο σε τάφους αλλά και σε οικισμούς; Το αίνιγμα παραμένει άλυτο παρ’ όλο που η έρευνα έχει προχωρήσει στη γεωγραφική και χρονολογική κατάταξη αυτών των αγαλματίων που ακόμη και σήμερα οι κυκλαδίτες ονομάζουν «κουκλάκια» και που εμείς θαυμάζουμε για την αφαιρετική απόδοση της ανθρώπινης μορφής τους, αλλά και την καθαρότητα του λευκού κυκλαδίτικου μαρμάρου. Ωστόσο τώρα πια είναι βέβαιο πως ήταν χρωματισμένα, και μάλιστα με έντονα χρώματα ορυκτής προέλευσης που μόνο ίχνη τους έχουν απομείνει.


Και μετά, τι ρόλο έπαιζαν τα σπασμένα κατά την αρχαιότητα ειδώλια που βρέθηκαν σε μεγάλο αριθμό στην Κέρο; Ο λεγόμενος Θησαυρός της Κέρου, μέρος του οποίου έχει αποκτήσει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, αποτελεί ένα άλλο αινιγματικό εύρημα που προσπαθεί να λύσει ο λόρδος Ρένφριου με την ομάδα των ελλήνων και ξένων αρχαιολόγων στην οποία μετέχει και η κυρία Σωτηρακοπούλου. Στις ανασκαφές που διενεργεί εκ νέου από το 2006 στο νησί, προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα της Κέρου. Τι υπήρχε στο συγκεκριμένο σημείο της παραλίας και γιατί οι Κυκλαδίτες κατακερμάτιζαν τα ειδώλια, τα οποία στη συνέχεια πετούσαν σε έναν αποθέτη; Υπήρχε κάποιο ιερό στην Κέρο; Και τι θεό λάτρευαν οι Κυκλαδίτες στο μακρινό αυτό παρελθόν; Κι ακόμη, γιατί όλες οι μορφές των ειδωλίων έχουν τα χέρια σταυρωμένα κάτω από το στήθος; Τι σημαίνει αυτή η στάση; Δεν είναι όμως μόνο τα ειδώλια. Οι μαρμάρινες, σχεδόν διάφανες, λιτές φιάλες, οι πυξίδες και ακόμη τα μολύβδινα, πέτρινα ή πήλινα ομοιώματα ζώων θέτουν ερωτήματα. Η πρωτοκυκλαδική έρευνα έχει ακόμη πολλές απαντήσεις να δώσει. Ως τότε μπορούμε σίγουρα να απολαύσουμε σε αυτό το βιβλίο τις σιωπηλές μορφές και τα κατάλευκα, διάφανα σκεύη που δούλεψε κάποιος κυκλαδίτης μαρμαρογλύπτης εκεί όπου σκάνε τα κύματα του Αιγαίου.