Ο κ. Κ. Λαλιώτης προαλείφεται για τον ρόλο του «Ζοσπέν του ΠαΣοΚ» ακριβώς ένδεκα χρόνια από τότε που του απεδόθη για πρώτη φορά αυτός ο τίτλος. Και σχεδόν 28 χρόνια από εκείνο το παγωμένο βράδυ της 17ης Νοεμβρίου 1973, όταν πήδησε από τα κάγκελα του Πολυτεχνείου στην οδό Πατησίων για να διαπραγματευθεί με τους επικεφαλής των τανκς την αναίμακτη έξοδο των «ελεύθερων πολιορκημένων». Μαζί του ήταν ο πολιτικός μηχανικός σήμερα κ. Δημ. Σταμέλος και μαζί με τον κ. Στ. Τζουμάκα αποτελούσαν την τριμελή «επιτροπή εξόδου» των φοιτητών της κατάληψης. Εκτοτε ο πλέον τυπικός εκπρόσωπος της «γενιάς του Πολυτεχνείου» στη σύγχρονη πολιτική σκηνή διέγραψε μια εντυπωσιακή διαδρομή που τον έφερε αντιμέτωπο με προκλήσεις και διλήμματα, χωρίς να εγκαταλείψει ποτέ το «δόγμα» του: η πολιτική δράση απαιτεί ρήξεις, αντιπαραθέσεις και πλήρη προσωπική στράτευση.
Στέλεχος του ΠΑΚ εσωτερικού, μπήκε στην πολιτική μέσω του ιστορικού συλλόγου Παναρμόνια, μαζί με τους κκ. Αθ. Τσούρα, Ι. Μιχαλόπουλο, Γ. Βερνίκο, Δημ. Τζουβάνο και πολλούς άλλους. Επί δικτατορίας είχαν το πολιτικό στέκι τους στην καφετέρια «Σόνια» της λεωφόρου Αλεξάνδρας, όπου την παραμονή της 3ης Σεπτεμβρίου 1974 έκαναν ένα είδος προσυγκέντρωσης. Με την ίδρυση του ΠαΣοΚ ο κ. Λαλιώτης έγινε μέλος της ΚΕ και πρωταγωνίστησε στις ταραχώδεις διεργασίες που ακολούθησαν στο εσωτερικό του νεοπαγούς Κινήματος. Το 1976 τοποθετήθηκε στο ΕΓ του Κινήματος από τον Α. Παπανδρέου και αργότερα θα αποτελέσουν μαζί με τον κ. Α. Τσοχατζόπουλο και τον Γ. Γεννηματά την πανίσχυρη «τρόικα» που διηύθυνε για πολλά χρόνια το ΠαΣοΚ. Ηταν ο δεύτερος μετά τον κ. Τσοχατζόπουλο που λειτούργησε ως συνδετικός κρίκος του κόμματος με τον πρόεδρό του και συχνά παρίσταται στις συνεδριάσεις των κυβερνητικών οργάνων χωρίς να έχει κυβερνητικό αξίωμα… Από νωρίς είχε διαμορφώσει μια στενή προσωπική σχέση με τον ιδρυτή του ΠαΣοΚ, το εκκρεμές της οποίας ξεκινούσε από την απόλυτη αφοσίωση και κατέληγε στην πλήρη διαφωνία και τούμπαλιν. Στη συνδιάσκεψη του 1977 του ανέθεσε να επεξεργασθεί το θεωρητικό πλαίσιο με το οποίο «ξεμπέρδεψε» με όσους έμεναν ακόμη προσηλωμένοι στον «μαρξισμό-λενινισμό». Εκτοτε η σχέση Παπανδρέου – Λαλιώτη παρακολουθεί τις διακυμάνσεις της ιστορίας του ΠαΣοΚ, τις επηρεάζει και επηρεάζεται από αυτές. Αντίστοιχες διακυμάνσεις παρουσίασαν κατά καιρούς και οι σχέσεις του με τους λοιπούς πρωταγωνιστές της κομματικής διαδρομής του Κινήματος, όπως η κυρία Βάσω Παπανδρέου, ο κ. Κ. Σημίτης, ο κ. Αντ. Λιβάνης, ο κ. Κ. Σκανδαλίδης, ο κ. Χρ. Παπουτσής, ο κ. Θ. Πάγκαλος, ο κ. Π. Λάμπρου, ο κ. Α. Τσοχατζόπουλος, ο Μ. Κουτσόγιωργας, ο Γ. Γεννηματάς κ.ά., χωρίς ποτέ να χάσει το νήμα που τους συνέδεε: το ίδιο το ΠαΣοΚ. Μόνο με τον κ. Π. Ευθυμίου η σχέση του κινήθηκε σταθερά σε ευθεία γραμμή, πέραν των κομματικών καταστάσεων. Καθώς και με τη σύζυγό του, την κυρία Μαρίνα Οικονόμου…
Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 κατέθεσε την «πρόταση διαρκούς επανίδρυσης» του Κινήματος ως λύση για να σπάσουν οι αγκυλώσεις του στις νοσηρές μεθόδους άσκησης της εξουσίας που άρχισαν να επικρατούν και να ανανεωθεί το πολιτικό προσωπικό του. Εξέφραζε την «ηθική της γενιάς του» και ήλθε σε σκληρή αναμέτρηση με έναν κύκλο προσώπων που αντλούσαν την εξουσία τους από τον ίδιο τον Α. Παπανδρέου. Ηταν ένας «πόλεμος χωρίς έλεος». Αυτό τον οδήγησε για μια περίοδο σε ιδιώτευση. Τον Νοέμβριο του 1985 συγκλόνισε το ΠαΣοΚ όταν με μια επιστολή 16 σελίδων ανακοίνωσε αιφνιδίως ότι αποχωρεί από την πολιτική. Εκείνο το βράδυ γύρισε στο σπίτι του στην οδό Σαρανταπήχου στον Λυκαβηττό και έβαλε στο πικ-απ έναν δίσκο της Πρωτοψάλτη: «Η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα».
Ο Α. Παπανδρέου του απάντησε με μια σύντομη ανακοίνωση, αλλά δέχθηκε την πρόταση του κ. Π. Λάμπρου και του κ. Ι. Σουλαδάκη να μην καλυφθεί η θέση του στην ΚΕ. Οι σχέσεις τους ράγισαν, αν και αργότερα έγινε γνωστό ότι επικοινώνησαν μια-δυο φορές και του έστειλε ορισμένα κείμενα. Ως τότε ο κ. Λαλιώτης ήταν αυτός που ως βασικός θεωρητικός του ΠαΣοΚ έγραφε τις σημαντικότερες ομιλίες του Α. Παπανδρέου, έργο που επωμίστηκε εν συνεχεία ο κ. Σκανδαλίδης. Εργάστηκε για ένα διάστημα στις δημόσιες σχέσεις του εκδοτικού συγκροτήματος Τερζόπουλου, όπου ήταν ήδη επιτυχημένος ο φίλος του κ. Π. Κωστόπουλος, παλαιό στέλεχος του ΠαΣοΚ και συνεργάτης του στη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, το πρώτο κυβερνητικό αξίωμα που κατέλαβε ως εξωκοινοβουλευτικός και έγραψε ιστορία. Θα επιστρέψει στο ΠαΣοΚ και στην πολιτική τον Μάρτιο του 1987. Ο Α. Παπανδρέου μπήκε σε μια σύνοδο της ΚΕ στον «Αστέρα» και τον είδε να κάθεται στις πρώτες θέσεις. «Κώστα, εδώ είσαι;».
Βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της μάχης που έδωσε το ΠαΣοΚ να κρατηθεί όρθιο στις εκλογικές αναμετρήσεις της περιόδου 1989-90 ως «πορτ παρόλ» και υπεύθυνος για τον «πολιτικό και επικοινωνιακό σχεδιασμό», έναν ρόλο που ανέλαβε στις εκλογές του 1974 και τον διατηρεί ακόμη. Παρά τις διαφωνίες και τις συγκρούσεις του με τον Α. Παπανδρέου στις δύσκολες ώρες του διακήρυττε ότι «δεν θα γίνει πατροκτόνος». Μεταξύ τους υπήρχε ένα πάθος που οδηγούσε είτε στην ένταση είτε στην ταύτιση. Οταν αρρώστησε το 1983 ο κ. Λαλιώτης, ο Α. Παπανδρέου δεν έκλεινε μάτι. Οταν αρρώστησε το 1988 ο Α. Παπανδρέου, ο κ. Λαλιώτης έκανε ό,τι κάνει κανείς για τον πατέρα του. Η «μητέρα» του ήταν η Μελίνα Μερκούρη, την οποία επίσης «γηροκόμησε».
Τον Νοέμβριο του 1994 οι κκ. Κ. Σημίτης, Θ. Πάγκαλος και Παρ. Αυγερινός τον περίμεναν στο σπίτι της κυρίας Βάσως Παπανδρέου, όπου έλαβε σχήμα η περίφημη «ομάδα των τεσσάρων». Δεν πήγε. Είχε λάβει όμως μέρος στην περίφημη «σύγκρουση του Πεντελικού», με κίνητρα που αφορούσαν την εξέλιξη του ΠαΣοΚ. Ο Α. Παπανδρέου ήταν άρρωστος, κανείς δεν ήξερε πόσο θα ζούσε και πίστευε ότι έπρεπε να βρεθεί μια θεσμική δυνατότητα να λειτουργήσει το κόμμα. Οταν άρχισαν οι συζητήσεις για τη σύσταση θέσης Γραμματέα της ΚΕ στο ΠαΣοΚ όλοι υπέθεταν ότι ο Α. Παπανδρέου την προόριζε για τον κ. Τσοχατζόπουλο. Οταν πληροφορήθηκε ότι είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον ο κ. Λαλιώτης, τον κάλεσε και του είπε: «Κώστα, νομίζεις ότι αυτή η θέση είναι για σένα;». «Πρόεδρε, δεν θα είμαι υποψήφιος» του απάντησε. Η αλήθεια είναι ότι την επεδίωκε, αλλά δεν το ζήτησε ποτέ ευθέως.
Οταν τα πράγματα έδειχναν ότι οδηγούνται σε ρήξη, την αποποιήθηκε. Μαζί με τον κ. Κ. Σημίτη και τη Μελίνα Μερκούρη προωθούν την υποψηφιότητα του κ. Παρ. Αυγερινού που ήταν τότε δημοφιλής στην οργάνωση. Ο Α. Παπανδρέου παίρνει μια επιστολή του κ. Αυγερινού στην οποία εμμέσως του λέει ότι θα αποσυρθεί μόνο «αν προταθεί ο Λαλιώτης». Το θεώρησε εκβιασμό και απείλησε να διαλύσει το ΠαΣοΚ αν δεν εκλεγεί ο κ. Τσοχατζόπουλος. Ο κ. Λαλιώτης δεν θα τον ψηφίσει. Σχεδόν έξι χρόνια αργότερα στις 18 Ιανουαρίου 1996 θα τον κάνει να δακρύσει σε ένα διάδρομο στη Βουλή, όταν του ανακοίνωσε ότι στην ψηφοφορία για τη διαδοχή του Α. Παπανδρέου θα προτιμήσει τον κ. Σημίτη. Η μάχη που έδωσε στο συνέδριο που επακολούθησε τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς για να αναδειχθεί ο κ. Τσοχατζόπουλος πρόεδρος του ΠαΣοΚ δεν θα κλείσει τις πληγές στις σχέσεις τους.
Ο απολογισμός του στο ΥΠΕΧΩΔΕ
Γεννήθηκε στις 17 Ιανουαρίου στα Δολιανά Αρκαδίας και κάποτε ξάφνιασε με τη δήλωσή του ότι «το 2000 θα είμαι 49 ετών», που εξελήφθη ως προαναγγελία των ηγετικών φιλοδοξιών του. Ως τότε απέφευγε την κοινοβουλευτική δράση και στα ψηφοδέλτια του ΠαΣοΚ προτιμούσε την τελευταία «τιμητική» θέση, ως το 1993 που κατέβηκε στη Β’ Πειραιώς, όπου έκτοτε εκλέγεται πρώτος. Η συμμετοχή του στις κυβερνήσεις του Α. Παπανδρέου είναι επιλεκτική και ενίοτε σύντομη. Το 1982 ορίστηκε υφυπουργός Νέας Γενιάς, όπου έμεινε ως το 1985, οπότε τον διαδέχθηκε ο κ. Γ. Παπανδρέου. Το 1985 χρημάτισε για λίγο υφυπουργός Τύπου και κυβερνητικός εκπρόσωπος. Το 1988 έγινε… για λίγες ημέρες υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου, υπεύθυνος για την αναμόρφωση των πόλεων. Κατ’ ουσίαν η κυβερνητική θητεία του κ. Λαλιώτη άρχισε την επομένη των εκλογών του 1993, όταν ο Α. Παπανδρέου τον τοποθέτησε υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, και διήρκεσε οκτώ χρόνια, «το ένα τέταρτο της ενήλικης ζωής του» όπως λέει όσες φορές παρουσιάζει τον απολογισμό του με επίφαση τα μεγάλα έργα, όπως είναι το μετρό της Αθήνας, το αεροδρόμιο, η Αττική οδός, η Εγνατία κτλ.
