ΤΟΝ ΕΝΤΟΝΟ σκεπτικισμό της εκφράζει η ηγεσία του υπουργείου Δημόσιας Τάξης για το κατά πόσον οι αρχές της Γεωργίας, υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι σε θέση να αναδειχθούν σε αστυνόμο Μεγκρέ και να εξιχνιάσουν τη δολοφονία του υπευθύνου Ασφαλείας της ελληνικής πρεσβείας στην Τιφλίδα Αναστασίου Μυζήθρα. Οι λόγοι είναι προφανείς: οι διαπλοκές των αρχών ασφαλείας της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας με το οργανωμένο έγκλημα είναι ισχυρές ενώ η αντιεγκληματική πολιτική θεωρείται υποτυπώδης. Ωστόσο αναμένουν το επίσημο πόρισμα που έχει ζητηθεί από τις αρχές της Γεωργίας ώστε να αποσαφηνισθούν τουλάχιστον οι συνθήκες δολοφονίας του έλληνα αστυνομικού.


Τα κίνητρα είναι μάλλον γνωστά: παραπέμπουν στους σκοτεινούς διαδρόμους της δράσης της γεωργιανής μαφίας καθώς εκτιμάται ότι ο 38χρονος ανθυπαστυνόμος αρνήθηκε να υποκύψει στους εκβιασμούς της ή, τελικά, ενεπλάκη σε κάποια υπόθεση χωρίς ο ίδιος να το έχει αντιληφθεί. Οπως κι αν έχει, όμως, η «υπόθεση Μυζήθρα», όπως ονομάζεται, είναι μία ακόμη υπόθεση της δράσης των παράνομων κυκλωμάτων που επιδιώκουν τη νομιμοποίηση αλλοδαπών κακοποιών ­ και όχι μόνο.


Συνήθως το νήμα για την εξυγίανση κάποιας δολοφονίας ξεκινά από το περιβάλλον του δολοφονηθέντος. Ο 38χρονος λοιπόν ανθυπαστυνόμος Α. Μυζήθρας, που δέχθηκε δολοφονική επίθεση τις παραμονές των Χριστουγέννων στην Τιφλίδα, αρχικά υπηρετούσε στο Κέντρο Επιχειρήσεων Τάξης και κατόπιν στο Α’ Τμήμα Διεθνών Σχέσεων της Διεύθυνσης Αστυνομικής Συνεργασίας του υπουργείου Δημόσιας Τάξης, από όπου και αποσπάστηκε στην πρεσβεία στην Τιφλίδα τον Μάρτιο του 1997. Μαζί με τον συνάδελφό του Γ. Μέγα αποτελούσαν το προσωπικό ασφαλείας του προξενείου που δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1996.


Τι λέει ο Γ. Μέγας για τον συνάδελφό του; «Ημασταν συγκάτοικοι στο σπίτι της οδού Ρισκάγια, όπου δολοφονήθηκε» επισημαίνει. «Το προηγούμενο βράδυ είχαμε βγει και είχαμε πάει σε ένα εστιατόριο. Τον Α. Μυζήθρα δεν έδειχνε να τον απασχολεί τίποτε. Ούτε είχε δεχθεί κάποια απειλή ούτε κατάλαβα ότι είχε εμπλακεί σε κάποια επιλήψιμη ενέργεια. Αυτό ανέφερα και στην κατάθεσή μου στις γεωργιανές αρχές». Ο Α. Μυζήθρας, όπως αναφέρουν υψηλόβαθμοι αξιωματικοί της Διεύθυνσης Αστυνομικής Συνεργασίας, ουδέποτε είχε αποστείλει στην υπηρεσία του κάποια ενημερωτική αναφορά για τυχόν προβλήματα που αντιμετώπιζε κατά τη διάρκεια της θητείας του στο προξενείο της Τιφλίδας.


Ποια είναι η άποψη του πρώην προξένου της Ελλάδας στη Γεωργία κ. Α. Καντιάδη για τον Α. Μυζήθρα; «Ηταν ένας άριστος αξιωματικός», λέει, «ο οποίος ουδέποτε έδωσε κάποια αφορμή και ουδέποτε είχε απασχολήσει τους υπευθύνους της διπλωματικής αντιπροσωπείας για οποιοδήποτε ζήτημα». Ο ίδιος χαρακτηρίζει τη δολοφονία του «ένα μεγάλο μυστήριο». Μυστήριο θεωρεί τη δολοφονία του αδελφού της και η κυρία Ολγα Μυζήθρα, η οποία ανέφερε ότι «ο Τάσος ουδέποτε μας είχε αναφέρει, ακόμη και στην προ τετραμήνου επίσκεψή του στην Ελλάδα, ότι αντιμετώπιζε κάποιο πρόβλημα».


Ο χρόνος ύπαρξης και λειτουργίας του προξενείου της Ελλάδας στην Τιφλίδα είναι περίπου δύο έτη. Δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1996 και ένας από τους λόγους της δημιουργίας του ήταν να λειτουργήσει και ως «αντίπαλον δέος» στα τεκταινόμενα στο προξενείο της Ελλάδας στη Μόσχα, στο οποίο είχε στηθεί, ως γνωστόν, μια βιομηχανία έκδοσης παράνομων ταξιδιωτικών εγγράφων. Οι έκνομες ενέργειες διπλωματικών υπαλλήλων της πρεσβείας στη Μόσχα προσδιορίζονται σαφώς και στην έρευνα που διενήργησε η 25η τακτική ανακρίτρια κυρία Π. Παρτσαλίδου που εξέτασε εξονυχιστικά τις διαδικασίες παράνομης ελληνοποίησης αλλοδαπών. Μάλιστα εντός των προσεχών ημερών αναμένεται να ασκηθούν και οι σχετικές διώξεις.


Οι εντολές που είχαν δοθεί στο προξενείο της Τιφλίδας ­ μετά και τον σχετικό θόρυβο για παράνομες ελληνοποιήσεις αλλοδαπών ­ υπήρξαν σαφείς: οι θεωρήσεις ταξιδιωτικών εγγράφων να περνούν από εξονυχιστικό έλεγχο. Το γεγονός μάλιστα είχε προκαλέσει και ποικίλες αντιδράσεις ακόμη και στην Ελλάδα καθώς ορισμένοι, που διατηρούσαν συμφέροντα στη Γεωργία, ζητούσαν «επιτάχυνση στην εξέταση των σχετικών αιτήσεων», «επίδειξη διαλλακτικότητας» κτλ. Οι υπεύθυνοι του προξενείου υιοθέτησαν και μια νέα πρακτική στις θεωρήσεις ταξιδιωτικών εγγράφων έτσι ώστε να εξαλείφονται τυχόν εστίες διαφθοράς. Ετσι άλλαζε καθημερινά το σύστημα «υποδοχής» και «διανομής» των σχετικών αιτήσεων ενώ οι επισκέπτες του προξενείου δεν γνώριζαν από ποιον υπάλληλο θα εξυπηρετούνταν.


Είναι μια παραλλαγή του συστήματος της δεύτερης εξέτασης των ταξιδιωτικών εγγράφων των ατόμων που προέρχονται από τις δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης που έχει εφαρμόσει και η ηγεσία του υπουργείου Δημόσιας Τάξης μετά τις καταγγελίες για την ελληνοποίηση του αρχιμαφιόζου Σολόνικ και τη δράση των «ροζ μπαλέτων». Καθημερινά στο προξενείο της Τιφλίδας εξετάζονταν 130 ως 150 αιτήσεις έκδοσης βίζας ενώ ο μέσος αριθμός των εγκρίσεων ήταν 90 ως 100. Οι αρχές της Γεωργίας, μελετώντας αυτά τα στοιχεία, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αντικειμενικά υπήρχαν μηδαμινά περιθώρια ο Α. Μυζήθρας να είχε προσφέρει «εξωυπηρεσιακές διευκολύνσεις» σε παράνομες χορηγήσεις βίζας. Με το συμπέρασμα αυτό συμφωνούν και οι ελληνικές αρχές ασφαλείας, οι οποίες μάλιστα έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο αστυνόμος δολοφονήθηκε επειδή αρνήθηκε να υποκύψει στους εκβιασμούς της γεωργιανής μαφίας. Με άλλα λόγια, η δολοφονία του είχε συμβολικό χαρακτήρα ώστε το προξενείο να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της τοπικής μαφίας.


«Ρουσφέτι» η μετάθεση στην Ανατολική Ευρώπη


ΛΕΝΕ ότι η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται. Κι όμως στη δράση της μαφίας συμβαίνει το αντίθετο: η Ιστορία επαναλαμβάνεται. Οταν βρέθηκε δολοφονημένος στην Αθήνα ο ρώσος αρχιμαφιόζος Σολόνικ, ήρθε στην επιφάνεια, εκτός των άλλων, και το παράνομο εμπόριο όπλων από τις δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης που διευκολύνονταν από τις παράνομες ελληνοποιήσεις των ρώσων μαφιόζων οι οποίοι με αυτόν τον τρόπο μπορούσαν να κινούνται ελεύθερα. Το ενδεχόμενο αυτό ουδόλως αποκλείεται και στην «υπόθεση Μυζήθρα». Το υπόστρωμα παραμένει το ίδιο ενώ σε αυτήν την περίπτωση αλλάζουν μόνο τα πρόσωπα ­ οι θύτες και τα θύματα. Και αυτό γιατί στις αρχές ασφαλείας της Ελλάδας, όπως αφήνουν να εννοηθεί διπλωματικοί υπάλληλοι, έχουν φθάσει σήματα τα οποία μιλούν για παράνομο εμπόριο όπλων από τη Γεωργία στην Ελλάδα. Τι σχέση έχει αυτό με τη δολοφονία του Α. Μυζήθρα; Αγνωστον.


Γεγονός είναι όμως ότι η «υπόθεση Μυζήθρα» εντάσσεται σε μία από τις πολλές υποθέσεις παράνομων εκδόσεων ταξιδιωτικών εγγράφων που αντιμετωπίζει το υπουργείο Εξωτερικών. Η ιστορία είναι γνωστή: το προσωπικό των προξενείων, ορισμένες φορές και των πρεσβειών, στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης πωλούν παράνομα θεωρήσεις (βίζες) σε «καλλιτέχνιδες» ­ και όχι μόνο ­ έναντι αδράς αμοιβής. Με άλλα λόγια, εισέρχονται στον προθάλαμο της δράσης των κυκλωμάτων του οργανωμένου εγκλήματος στις χώρες εγκατάστασής τους. Μάλιστα οι δυνατότητες πλουτισμού είναι τόσο μεγάλες ώστε στους διοικητικούς υπαλλήλους και στο προσωπικό ασφαλείας έχει διαμορφωθεί ρεύμα υπέρ των χωρών αυτών, με αποτέλεσμα σήμερα μια μετάθεση σε χώρα της Ανατολικής Ευρώπης να έχει γίνει «ρουσφέτι».


Τα φαινόμενα αυτά οδήγησαν και σε βίαια σκάνδαλα όπως στις περιπτώσεις του προξενείου Αργυροκάστρου (δολοφονία αστυνομικού από μέλος των ΕΚΑΜ), της Μόσχας (έλληνας υπάλληλος της πρεσβείας ξυλοκοπήθηκε από ρώσους μαφιόζους) και του Βουκουρεστίου (έλληνας υπάλληλος ξυλοκοπήθηκε μέσα σε στριπτιζάδικο γιατί διαφώνησε για το ποσοστό του ενώ «βιάστηκε» η σύζυγός του που τον συνόδευε).


Σημειώθηκαν ακόμη σκάνδαλα με οξύτατες αντιδικίες μεταξύ του διπλωματικού προσωπικού, όπως στο προξενείο Βουκουρεστίου (ο πρόξενος ανακλήθηκε μετά από αίτημα της ρουμανικής κυβέρνησης και καβγά με τον πρεσβευτή διότι εμπόδιζε την ομαλή κυκλοφορία των «κοριτσιών»), στο προξενείο της Σόφιας (ο πρόξενος ήρθε σε σύγκρουση με τον πρεσβευτή διότι δεν χορηγούσε θεωρήσεις σε «γραφεία ταξιδίων»), στο προξενείο της Βάρνας (για τον ίδιο λόγο) και στο προξενείο της Μόσχας (είχαν παραχωρήσει την έκδοση των θεωρήσεων στη ρωσική μαφία με αποτέλεσμα να πολιτογραφούνται Ελληνες δεκάδες μέλη του κυκλώματος διακίνησης ναρκωτικών) κ.α.


Η διαφθορά που έχει αναπτυχθεί γύρω από την έκδοση παράνομων ταξιδιωτικών εγγράφων προσλαμβάνει μια ιδιαίτερη σημασία καθώς έχει διαπιστωθεί ότι η μαφία των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης διατηρεί ισχυρές διασυνδέσεις με τον κρατικό μηχανισμό. Είναι χαρακτηριστικό, π.χ., ότι στο Αργυρόκαστρο τοπικός αρχηγός της μαφίας που μετείχε στις παράνομες θεωρήσεις ήταν ο Μπασκίμ Φίνο, ο οποίος διετέλεσε για ένα διάστημα πρωθυπουργός της Αλβανίας. Στη Ρουμανία, όπως απεδείχθη, εμπλεκόταν στην υπόθεση των κυκλωμάτων διακίνησης λευκής σαρκός ακόμη και ο υπουργός Εξωτερικών.