Η μακροβιότερη βασίλισσα στην παγκόσμια Ιστορία

Εζησε στη δίνη της Ιστορίας από τα τρυφερά χρόνια της πρώιμης εφηβείας της αφού ενηλικιώθηκε ακούγοντας τον βρυχηθμό των αεροπορικών επιδρομών στο κάστρο του Ουίνδσορ στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ομως η ζωή της Λίλιμπετ, όπως τη φώναζαν μικρή, είχε ήδη σημαδευτεί στα δέκα της χρόνια. Τον Δεκέμβριο του 1936, ο βασιλιάς Εντουαρντ ο 8ος, πρίγκιπας της Ουαλίας και αδελφός του πατέρα της, εγκαταλείπει τον θρόνο προκειμένου να παντρευτεί τη Γουάλις Σίμπσον, που όχι μόνο ήταν Αμερικανίδα αλλά και διαζευγμένη δύο φορές, καθώς η σχέση αποτελεί τεράστιο σκάνδαλο που απειλεί τη μοναρχία. Το Στέμμα περνά στον πατέρα της Ελισάβετ που μοιραία κάποια μέρα θα φορέσει και εκείνη, μολονότι δεν προορίζεται να γίνει ποτέ βασίλισσα.

Με ακλόνητη αποφασιστικότητα στα 20 της, χωρίς να ζητήσει την άδεια των γονιών της, αποφασίζει να επιβάλει «τον Ελληνα» για πολλούς, ή «τον Ούνο» για άλλους, πρίγκιπα Φίλιππο Μαουντμπάτεν ως αρραβωνιαστικό της, παρά τις πλείστες αντιδράσεις αυλικών και συμβούλων που επιχείρησαν να την οδηγήσουν σε διαφορετικές επιλογές. Εξι χρόνια αργότερα, ο θάνατος του πατέρα της θα τη φέρει αντιμέτωπη και πάλι με τα στερεότυπα της εποχής και το επιχείρημα για το πώς μια γυναίκα και δη τόσο νέα, μόλις 26 ετών, θα αναλάβει τη μοναρχία. Ομως τόσο το φύλο όσο και η ηλικία της αποδεικνύονται εν τέλει το μεγάλο της ατού σε μια χώρα που έχει ανάγκη ανανέωσης ύστερα από πολλά χρόνια πολέμου και λιτότητας.

Ενας ενδιαφέρων
βασιλικός βίος

Η Ελισάβετ αποτελεί τη μακροβιότερη βασίλισσα στην Ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου και στην παγκόσμια Ιστορία. Εχει ταξιδέψει περισσότερο από κάθε άλλον μονάρχη στο εξωτερικό πραγματοποιώντας αναρίθμητες επισκέψεις. Εδώ και 70 χρόνια αδιάλειπτα (όσα χρόνια βρίσκεται στον θρόνο) κάθε πρωί εκτός από τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, ως «Αναγνώστης Νο 1», παραλαμβάνει το κόκκινο κουτί που περιέχει κυβερνητικά έγγραφα προς ενημέρωσή της ή νομοσχέδια που απαιτούν την επίσημη υπογραφή της.

Τις Τρίτες συναντάται με τον εκάστοτε πρωθυπουργό για να ενημερωθεί σε βάθος για τις τρέχουσες εξελίξεις. Συνολικά 14 πρωθυπουργοί, με πρώτο τον Ουίνστον Τσόρτσιλ, έχουν μοιραστεί σκέψεις, αμφιβολίες και τους φόβους τους με τη βασίλισσα, που κατά κοινή ομολογία είναι καλά ενημερωμένη, χωρίς η ίδια να κρίνει ή να παίρνει θέση.

Η μοναρχία της σημαδεύει μια ολόκληρη εποχή αλλά και σημαδεύεται από την Ιστορία. Αλλοτε αρνητικά, όπως μετά την κρίση στη Διώρυγα του Σουέζ το 1957 όπου βρίσκεται στο στόχαστρο καθώς κατηγορείται για τις ικανότητές της να διορίσει πρωθυπουργό. Και άλλοτε θετικά, όπως το 1965, όπου 20 χρόνια μετά το πέρας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου επισκέπτεται τη Γερμανία σε έναν έντονο συμβολισμό συμφιλίωσης που καθιστά τη χώρα του κατακτητή «αποδεκτή στο διπλωματικό παρκέ», όπως γράφει ο αρθρογράφος της «Bild» Αλεξάντερ φον Σένμπουργκ Γκλάουχαου.

Στη διάρκεια του βασιλικού της βίου, συναντάται με όλους τους προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών πλην του Λίντον Τζόνσον, υποδέχεται βασιλείς, μονάρχες και πλήθος αρχηγών κρατών μέχρι τον Πάπα Βενέδικτο, επισκέπτεται δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο και της Κοινοπολιτείας, βιώνει περιόδους έντονης αστάθειας για τη Βρετανία:

Από τη δολοφονία το 1979 του λόρδου Μαουντμπάτεν, θείου του συζύγου της Φιλίππου, από τον IRA, τις βίαιες ταραχές που ξεσπούν μετά τον θάνατο του βορειο-ιρλανδού βουλευτή Μπόμπι Σαντς το 1981, του πρώτου από τους δέκα κρατούμενους που θα αφεθούν να πεθάνουν από απεργία πείνας στον αγώνα τους να χαρακτηριστούν πολιτικοί κρατούμενοι, το δημοψήφισμα ανεξαρτησίας της Σκωτίας το 2014 και δύο χρόνια αργότερα, το τεράστιο ρίσκο του Brexit.

Στην Ιστορία θα μείνει η επίσκεψή της τον Μάιο του 2011 στην Ιρλανδία, η πρώτη βρετανού μονάρχη από το 1921, οπότε και η χώρα ανεξαρτητοποιήθηκε από το Λονδίνο, σε μια κίνηση μείζονος βαρύτητας που δίνει τέλος στο βίαιο παρελθόν των βρετανο-ιρλανδικών σχέσεων.

Η Νταϊάνα και ο Φίλιππος

Το 1992 είναι η χρονιά που η ίδια χαρακτηρίζει ως «annus horribilis», φρικτό έτος: ξεσπά στο Ουίνδσορ πυρκαγιά που προκαλεί σοβαρές ζημιές ενώ τα τρία της παιδιά Ανδρέας, Αννα και Κάρολος δίνουν τέλος στον συζυγικό τους βίο, με τον τελευταίο ωστόσο να παίρνει την άδειά της για την έκδοση διαζυγίου με την πριγκίπισσα Νταϊάνα το 1996.

Εναν χρόνο αργότερα, η είδηση του ξαφνικού και άδικου θανάτου της αγαπημένης πριγκίπισσας του λαού αφήνει τους Βρετανούς συντετριμμένους. Η χώρα πενθεί, το μέλλον της βρετανικής μοναρχίας αμφισβητείται σοβαρά και η ίδια η Ελισάβετ δέχεται κριτική για έλλειψη συμπόνιας. Απρόθυμη να κάνει μια άμεση δημόσια δήλωση αλλά και να θρηνήσει ανοιχτά, παραμένει στο ανάκτορο του Μπαλμόραλ, όπου βρίσκεται για διακοπές και μόνο έπειτα από έντονες πιέσεις και το εχθρικό κλίμα των μέσων ενημέρωσης αναγκάζεται να απευθυνθεί με διάγγελμα στους υπηκόους μία μέρα πριν την κηδεία.

Το κακό κλίμα θα αρχίσει σιγά-σιγά να ανατρέπεται με τους εορτασμούς του χρυσού ιωβηλαίου το 2002, χρονιά κατά την οποία η Ελισάβετ χάνει με διαφορά λίγων μηνών την αδελφή της και μητέρα της. Θα χρειαστούν ακόμη 9 χρόνια και ένας γάμος, αυτός του εγγονού της, πρίγκιπα Ουίλιαμ, με την Κέιτ Μίντλετον το 2011, ώστε η λαμπρή γαμήλια υπερπαραγωγή να δώσει την υπόσχεση της ανανέωσης του θεσμού που τα τελευταία χρόνια έχει αμφισβητηθεί όσο ποτέ.

Η χρονιά που πέρασε, ήταν για τη βασίλισσα ίσως από τις πιο πικρές της ζωής της, με μια σειρά δραματικών γεγονότων: από τον θάνατο του αγαπημένου της συζύγου Φιλίππου, την απομάκρυνση του πρίγκιπα Χάρι και της Μέγκαν Μαρκλ, την ηχηρή συνέντευξή τους στην Οπρα Γουίνφρεϊ που άφησαν αιχμές για ρατσισμό στο Παλάτι, ως τα νέα για την ταραχώδη ζωή του πρίγκιπα Ανδρέα που διατηρούσε στενή σχέση με τον καταδικασμένο πολυεκατομμυριούχο, δράστη σεξουαλικών αδικημάτων Τζέφρι Επσταϊν. Και έπειτα η δραματική σειρά «The Crown» του Netflix έφερε στο φως λεπτομέρειες για τον χωρισμό του Καρόλου με την Νταϊάνα που το Παλάτι χαρακτήρισε ως καταστροφή.

Λίγους μήνες προτού εορταστεί το πλατινένιο ιωβηλαίο, τον Ιούνιο του 2022, και αφότου η Ελισάβετ θα έχει συμπληρώσει το 96ο έτος της ηλικίας της, οι φήμες για την κακή κατάσταση της υγείας της αλλά και επικείμενης παραίτησής της έχουν φουντώσει. Την ίδια ώρα πληθαίνουν οι φωνές που λένε ότι είναι πλέον καιρός για αλλαγή όχι μόνο στο πρόσωπο, αλλά και στον ρόλο του ίδιου του θεσμού στη νέα εποχή που αναδύεται.