Εχεις τόση δουλειά. Παρακολουθείς τα μηνύματα στο Slack και τα email και απανωτές κλήσεις στο Zoom, μερικές φορές όλα ταυτόχρονα. Κάνεις καμιά πραγματική δουλειά; Ο Καλ Νιούπορτ πιστεύει πως όχι.

«Ξαφνικά συνειδητοποιείς ότι τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν σημαντικό» λέει ο καθηγητής Πληροφορικής του Πανεπιστημίου του Τζορτζτάουν και υπέρμαχος της συγκέντρωσης σε μια εποχή διάσπασης της προσοχής.

Ο Νιούπορτ, 41 ετών, λέει ότι μπορούμε να πετύχουμε περισσότερα όταν δεν έχουμε υπερβολικό φόρτο εργασίας. Προτείνει ως λύση την «αργή παραγωγικότητα» («slow productivity») – αυτός είναι και ο τίτλος του βιβλίου του –, προτείνοντας στους εργαζομένους υψηλών επιδόσεων να λένε «ναι» σε λιγότερα πράγματα, να τα κάνουν καλύτερα, ακόμη και να τεμπελιάζουν κατά διαστήματα όσο χρειάζεται. Η κορυφαία ποιότητα είναι ο στόχος και η φρενήρης δραστηριότητα ο εχθρός.

Με αυτή τη μέθοδο, μου είπε, μπορεί να καταφέρουμε να σώσουμε τις δουλειές μας από την τεχνητή νοημοσύνη και τις απολύσεις· ακόμα και να ικανοποιήσουμε τους μετόχους.

Σύμφωνα με στοιχεία της Microsoft, πολλοί ξοδεύουν το ισοδύναμο δύο εργάσιμων ημερών την εβδομάδα μόνο σε συσκέψεις και email

Είχα απορίες. Μπορούμε πραγματικά να λειτουργήσουμε με βάση την αρχή «ουκ εν τω πολλώ το ευ» στη δουλειά ή έχουμε εθιστεί στις ατελείωτες λίστες με τις δουλειές που έχουμε να κάνουμε; Πώς θα φανεί αυτό στα αφεντικά μας;

Αλλωστε, είμαστε τόσο πολλοί αυτοί που ψάχνουμε εναγωνίως τη μαγική λύση που θα μας επιτρέψει να αποφύγουμε το burn-out, διατηρώντας παράλληλα υψηλές επιδόσεις, και συνήθως αυτό δεν είναι το πρώτο πράγμα που μας προτείνουν. Οι υπέρμαχοι της τετραήμερης εβδομάδας εργασίας μάς διαβεβαιώνουν ότι μπορούμε να γλιτώσουμε μια ολόκληρη ημέρα εργασίας απλά και μόνο δουλεύοντας πιο έξυπνα. Οι φανατικοί οπαδοί της εξ αποστάσεως εργασίας ορκίζονται ότι είναι επωφελής τόσο για τους εργοδότες όσο και για τους εργαζομένους. Τι άλλο θέλει κανείς, αν όχι να πετυχαίνει περισσότερα χωρίς να χρειάζεται να τρέχει όλη την ώρα;

Ο Νιούπορτ αναγνωρίζει ότι χρειάζονται λεπτοί χειρισμοί για να λέμε «όχι» προκειμένου να διατηρήσουμε την παραγωγικότητά μας. Γνωρίζει ότι οι ίδιοι οι επιχειρηματίες είναι πιο ευέλικτοι στο θέμα αυτό, αλλά υποστηρίζει ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε και όσοι λογοδοτούμε σε μάνατζερ. Ισως και να διαπιστώσουμε ότι έχουμε περισσότερη σημασία και αξία για τους ανωτέρους μας.

«Θα πρέπει να κάνετε ένα μικρό τεστ της αξίας σας» προτείνει και δίνει μερικές συμβουλές.

Ουκ εν τω πολλώ το ευ

Ο τρόπος με τον οποίο εργαζόμαστε σήμερα αποτελεί «σοβαρή οικονομική τροχοπέδη» λέει ο Νιούπορτ. Οι εργάτες της γνώσης έχουν καταλήξει σε μια μορφή παραγωγικότητας που αφορά περισσότερο το κλίμα στον χώρο εργασίας – άγχος! – παρά με τα χρήματα που βγάζουν πραγματικά για την εταιρεία. Σύμφωνα με στοιχεία της Microsoft, πολλοί από εμάς ξοδεύουν το ισοδύναμο δύο εργάσιμων ημερών την εβδομάδα μόνο σε συσκέψεις και email. Ενα λάθος που κάνουμε, λέει ο Νιούπορτ, είναι ότι αναλαμβάνουμε πάρα πολλά πρότζεκτ και στη συνέχεια κολλάμε στον διοικητικό φόρτο – συζητήσεις για τη δουλειά, συνεννοήσεις με άλλους – που απαιτεί το καθένα από αυτά. Η εργασία μετατρέπεται σε μια ατέρμονη σειρά από συναντήσεις σχεδιασμού, ενώ περιμένουμε κάποιον άλλο από ένα άλλο τμήμα να μας δώσει το πράσινο φως.

Ο Νιούπορτ συνιστά να δίνουμε προτεραιότητα σε μερικά πρότζεκτ και να βάζουμε τα υπόλοιπα σε μια λίστα αναμονής βάσει σπουδαιότητας. Κάντε αυτή τη λίστα δημόσια, π.χ. σε ένα κοινόχρηστο έγγραφο Google στο οποίο έχουν πρόσβαση τα αφεντικά και οι συνάδελφοί σας.

«Οταν ο φόρτος εργασίας συγκαλύπτεται, έχουμε απλώς ανθρώπους που πετάνε πράγματα ο ένας στον άλλον και είναι πολύ επικίνδυνο να πούμε «όχι»» λέει ο Νιούπορτ.

Αν κάποιος έρθει να σας φορτώσει μια ακόμα δουλειά, βάλτε τον να σκεφτεί σε ποια θέση θα πρέπει να μπει στη λίστα σας, λέει ο Νιούπορτ.

Οταν πείτε «ναι», διπλασιάστε τη διάρκεια του χρονοδιαγράμματος που έχετε θέσει για την ολοκλήρωση ενός πρότζεκτ. Τόσος είναι ο χρόνος που θα χρειαστεί για να το κάνετε καλά, λέει. Και δοκιμάστε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «στρατηγική «μία για εσένα, μία για εμένα»». Κάθε φορά που κλείνετε μια ωριαία συνάντηση, κλείστε επίσης στο ημερολόγιό σας μια ώρα για εργασία κατά μόνας.

Να είστε αξιόπιστοι

Είναι μια άγνωστη και αναζωογονητική προσέγγιση για όσους από εμάς λένε αντανακλαστικά «ναι» σε καθετί που τους ζητείται στη δουλειά. Η φιλοσοφία του Νιούπορτ απαιτεί διαφάνεια και εμπιστοσύνη. Αντί να πείτε «θα το έχω έτοιμο το συντομότερο δυνατό!», δοκιμάστε: «Αυτό που μου ζητείτε θα μου πάρει έξι ώρες. Θα έχω αυτόν τον χρόνο σε τρεις εβδομάδες».

Μια τέτοια απάντηση θα μπορούσε να θεωρηθεί αιρετική σε ορισμένες εταιρείες. Το κόλπο είναι η συνέπεια, λέει. Μη δυσανασχετείτε για τον φόρτο εργασίας. Αντ’ αυτού, τονίστε ότι προσπαθείτε να είστε όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικοί για την ομάδα και την εταιρεία. Να είστε θετικοί και να τηρείτε τα χρονοδιαγράμματα που έχετε συμφωνήσει. Θα δείξετε ότι είστε οργανωμένοι και βάζετε τα δυνατά σας.

Νομίζουμε ότι τα αφεντικά θέλουν να είμαστε πάντα διαθέσιμοι – να ανταποκρινόμαστε άμεσα, να αναλαμβάνουμε δράση άμεσα, λέει ο Νιούπορτ. Αλλά, στην πραγματικότητα, αυτό που θέλουν τα αφεντικά είναι να ξέρουν ότι όταν σας αναθέτουν μια δουλειά, αυτή θα γίνει. Η διαρκής σιωπηλή παραίτηση (quiet quitting) είναι κακή ιδέα, λέει ο Νιούπορτ, αλλά για λίγο είναι καλή. Μην αισθάνεστε ένοχοι, προσθέτει. Εργάζεστε σε ένα νέο, καλύτερο σύστημα. Δεν είμαστε προορισμένοι να δουλεύουμε στο φουλ, κάθε μέρα, χωρίς εποχικές εναλλαγές και παύσεις.

Διαλέξτε μια περίοδο – ας πούμε τον Ιούλιο – για να ρίξετε τους ρυθμούς. Μην προσφέρεστε μόνοι σας να αναλάβετε επιπλέον καθήκοντα. Μην προτείνετε τις Δευτέρες για συναντήσεις. Αναλάβετε ένα πιο εύκολο πρότζεκτ για κάλυψη.

Συνιστά επίσης να πηγαίνετε ένα σινεμά σε ώρα εργασίας μία φορά τον μήνα. Πείτε ότι πρόκειται για ένα προσωπικό ραντεβού και απολαύστε την αίσθηση ελέγχου και δημιουργικότητας που σας προσφέρει.

Δεν χρειάζεται να βγάλετε δημόσια ανακοίνωση, προσθέτει, ή να προσπαθήσετε να αλλάξετε ολόκληρη την εταιρική κουλτούρα. Αντ’ αυτού, κάντε σταδιακά και αθόρυβα την αλλαγή για τον εαυτό σας.

Αποκτήστε τον έλεγχο

Ποια είναι η παγίδα; Πρέπει να είστε πραγματικά καλοί στο κομμάτι της δουλειάς σας που είναι σημαντικό. Και πρέπει να ολοκληρώνετε τα μεγάλα πρότζεκτ. Θυμηθείτε, ο στόχος είναι να είστε ένας πιο ευτυχισμένος επαγγελματίας υψηλών επιδόσεων, όχι να τεμπελιάσετε.

«Δεν χρειάζεται να κρύβεστε» λέει ο Νιούπορτ.

Υποψιάζομαι ότι αυτό φαίνεται τρομακτικό σε πολλούς. Εχουν καταφέρει να είναι πάντα διαθέσιμοι και έτοιμοι να κανονίσουν μια ακόμα σύσκεψη. Η ανάληψη ενός μεγάλου έργου ή στόχου είναι συχνά πιο δύσκολη και δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα τα καταφέρετε.

Είτε σας τρομάζει είτε όχι, η πραγματική εργασία γίνεται πλέον επιτακτική. Η τεχνητή νοημοσύνη θα αναλάβει τα τετριμμένα κομμάτια της δουλειάς μας. Οι ιθύνοντες ξεκαθαρίζουν τις «ανούσιες» δουλειές και ρόλους στις τάξεις τους για να περικόψουν θέσεις εργασίας, λέει ο Νιούπορτ. Κανένα αφεντικό δεν θέλει να καταλήξει με μια ομάδα από υπαλλήλους που είναι άριστοι στο να απαντούν σε email.

Η απόκτηση μιας πολύτιμης δεξιότητας σας δίνει τον έλεγχο. Ο Νιούπορτ γράφει για τους ανθρώπους που εγκαταλείπουν την Αμερική των εταιρειών και πηγαίνουν να ζήσουν όπου θέλουν, δουλεύοντας εξ αποστάσεως ως ελεύθεροι επαγγελματίες, χρεώνοντας θηριώδεις αμοιβές για λιγότερες ώρες δουλειάς. Οσο περισσότερες ασήμαντες δουλειές ξεφορτώνεστε και αξιοποιείτε αυτόν τον χρόνο για να γίνετε καλύτεροι σε αυτά που είναι σημαντικά τόσο μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων θα έχετε.

«Η αγορά δεν ενδιαφέρεται αν εσείς θέλετε να ρίξετε τους ρυθμούς» γράφει ο Νιούπορτ. «Αν θέλετε να έχετε μεγαλύτερο έλεγχο στο πρόγραμμά σας, πρέπει να προσφέρετε κάτι ως αντάλλαγμα».

Βρείτε τη λύση σε αυτόν τον γρίφο και ίσως μπορέσετε να τα έχετε όλα – και υψηλές επιδόσεις και την ψυχική σας υγεία.