Στη φάση της κατασκευής εισέρχεται η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, όπως αναγγέλλει με συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής» ο πρόεδρος και CEO του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης.
Ο ίδιος κάνει γνωστή τη σύσταση της εταιρείας ειδικού σκοπού με την ονομασία Great Sea Interconnector (Ηλεκτρική Διασύνδεση Μεγάλης Θάλασσας). Ο ΑΔΜΗΕ, υπενθυμίζει, είναι πια ο φορέας υλοποίησης του έργου και αποκαλύπτει πως είναι σε συζητήσεις με επενδυτές για τη συμμετοχή τους, εκτός από τη συμφωνία που έχει γίνει με ισραηλινό fund.
Ο κ. Μανουσάκης μιλάει επίσης για τις υπόλοιπες διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις της χώρας αλλά και για το ζήτημα του ηλεκτρικού χώρου στα δίκτυα.
«Για να καλύψουμε λοιπόν το σύνολο της ζήτησης και να μπορέσουμε να εξάγουμε την περίσσεια της πράσινης ενέργειας που θα παράγουμε – συμπεριλαμβανομένης και αυτής από τα υπεράκτια αιολικά που θα ωριμάσουν τα επόμενα χρόνια – απαιτούνται δυο πράγματα: Πρώτον, ενσωμάτωση αποθήκευσης και, δεύτερον, περαιτέρω ανάπτυξη των εξαγωγικών διεθνών διασυνδέσεων», τονίζει
ο κ. Μάνος Μανουσάκης (φωτογραφία αριστερά)
Πώς βλέπετε την πορεία των επενδύσεων των ΑΠΕ στην Ελλάδα μέχρι σήμερα; Πώς εκτιμάτε ότι θα μπορούσαμε να φτάσουμε τους στόχους του 2030 και πότε;
«Στην Ελλάδα, η πράσινη μετάβαση τα τελευταία χρόνια προχώρησε πάρα πολύ γρήγορα, σε σχέση με άλλες χώρες. Το επενδυτικό ενδιαφέρον που προσελκύσαμε ήταν τόσο μεγάλο, ώστε ήδη από τώρα τα έργα σε λειτουργία και τα έργα που έχουν λάβει Ορους Σύνδεσης έχουν δεσμεύσει ηλεκτρικό χώρο που υπερκαλύπτει τον στόχο του ΕΣΕΚ για το 2030 (23,5 GW εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ). Ειδικότερα, οι μονάδες ΑΠΕ σε λειτουργία έχουν εγκατεστημένη ισχύ 12 GW και έχει δεσμευθεί χώρος για ακόμα 15 GW νέων έργων.
Την ίδια στιγμή, η μέγιστη ζήτηση για ηλεκτρισμό στην Ελλάδα είναι 10 GW, ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος στο Σύστημα είναι σήμερα 19 GW και θα αυξηθεί στα 29 GW στο τέλος της δεκαετίας με τις διασυνδέσεις που προγραμματίζει ο ΑΔΜΗΕ έως το 2030. Αυτοί οι αριθμοί πρακτικά σημαίνουν ότι ήδη από σήμερα έχουμε καλύψει τον ηλεκτρικό χώρο έως το τέλος της δεκαετίας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τη δέσμευση χώρου για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα που σχεδιάζονται.
Ως εκ τούτου το κρίσιμο ζήτημα όσον αφορά τη λειτουργία των έργων ΑΠΕ είναι η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας δεδομένου ότι δεν αυξάνεται με τον ίδιο ρυθμό που αυξάνεται η παραγωγή από ΑΠΕ. Ακόμα κι αν υπήρχε άπειρο δίκτυο εντός της Ελλάδας, λόγω περιορισμένης κατανάλωσης ως προς την παραγωγή από ΑΠΕ, οι περικοπές θα αρχίσουν να αυξάνονται σημαντικά όταν η ισχύς των ΑΠΕ σε λειτουργία ξεπεράσει τα 25-26 GW.
Ομως, το αιολικό και ηλιακό δυναμικό της Ελλάδας είναι ο εθνικός μας πλούτος και στρατηγικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα στο μέλλον. Με δεδομένο ότι είναι στρατηγικός στόχος της χώρας να μετατραπεί σε εξαγωγέα καθαρής ενέργειας, πρέπει όντως να δημιουργηθεί περισσότερος ηλεκτρικός χώρος.
Για να καλύψουμε λοιπόν το σύνολο της ζήτησης και να μπορέσουμε να εξάγουμε την περίσσεια της πράσινης ενέργειας που θα παράγουμε – συμπεριλαμβανομένης και αυτής από τα υπεράκτια αιολικά που θα ωριμάσουν τα επόμενα χρόνια – απαιτούνται δυο πράγματα: Πρώτον, ενσωμάτωση αποθήκευσης και, δεύτερον, περαιτέρω ανάπτυξη των εξαγωγικών διεθνών διασυνδέσεων».
Εχετε αναφερθεί επανειλημμένα στα μεγάλα έργα διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων. Σε τι στάδιο βρίσκονται;
«Τα έργα διεθνών διασυνδέσεων που ωριμάζουν, με την ενεργή συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ, φέρνουν τη Μεσόγειο στο προσκήνιο της πράσινης μετάβασης και βοηθούν όχι μόνο την Ελλάδα να εξελιχθεί σε εξαγωγέα πράσινης ενέργειας αλλά και την Ευρώπη να βρει εναλλακτικούς προμηθευτές ενέργειας. Οι σημαντικότερες διασυνδέσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό είναι η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ και η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας – Ιταλίας που θα τριπλασιάσει τη μεταφορική ικανότητα ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των δύο χωρών.
Στα έργα που δημιουργούν νέες ηλεκτρικές «γέφυρες» με Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή εντάσσεται η διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου (GREGY), που έχει σχεδιαστεί από τον όμιλο Κοπελούζου και εξετάζεται να συμμετέχουν σε αυτό τόσο ο ΑΔΜΗΕ όσο και ο Διαχειριστής της Αιγύπτου EETC.
Το έργο εντάχθηκε πρόσφατα στη λίστα των Εργων Κοινού και Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PCI/PMI) της Ευρωπαϊκής Ενωσης, κάτι που αποτελεί ορόσημο για να προχωρήσουν οι συζητήσεις για τη δημιουργία του μετοχικού σχήματος της εταιρείας που θα προωθήσει την εκπόνηση των μελετών και την κατασκευή του έργου.
Σε αυτό το κάδρο μπαίνει και η ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας με τη Σαουδική Αραβία, για την οποία οι διαχειριστές των δύο χωρών υπέγραψαν συμφωνία για τη σύσταση εταιρείας Ειδικού Σκοπού με αντικείμενο τις μελέτες βιωσιμότητας του έργου».
Και τι θα γίνει όλη αυτή η ενέργεια που θα φτάνει στην Ελλάδα από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή;
«Οι δύο αυτές διασυνδέσεις «κουμπώνουν» στρατηγικά με ένα ακόμα μεγάλο project που ωριμάζει ο ΑΔΜΗΕ στην παρούσα φάση, τον ηλεκτρικό διάδρομο μεταξύ Ελλάδας και Νότιας Γερμανίας Green Aegean Interconnector που θα μεταφέρει αφενός την περίσσεια της πράσινης ενέργειας που παράγεται στην Ελλάδα, αφετέρου την ενέργεια από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική προς την Κεντρική Ευρώπη.
Ηδη υπάρχουν επαφές με τον Διαχειριστή της Νότιας Γερμανίας TenneT και τους Διαχειριστές των άλλων χωρών από τις οποίες μπορεί να περάσει το έργο. Ταυτόχρονα πραγματοποιούνται επαφές και σε πολιτικό επίπεδο».
Ο ΑΔΜΗΕ ανέλαβε πρόσφατα την ευθύνη της διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ. Πού βρισκόμαστε τώρα και ποια είναι τα επόμενα βήματα;
«Προχωρήσαμε προ ημερών στη σύσταση Εταιρείας Ειδικού Σκοπού (SPV) με την ονομασία Great Sea Interconnector, που θα είναι ο φορέας υλοποίησης του έργου.
H σύσταση της νέας εταιρείας, που διαδέχεται τον Euroasia Inrterconnector και ο οποίος έφτασε το έργο στο σημείο που βρίσκεται σήμερα, σηματοδοτεί την έναρξη κατασκευής του project.
H Μεγάλη Θάλασσα (Great Sea) ήταν η ονομασία που χρησιμοποιούσαν για τη Μεσόγειο Θάλασσα, στην αρχαιότητα και τη βιβλική εποχή. Με αυτή επιδιώκουμε να αναδείξουμε τη σημασία του έργου για την περιοχή και φυσικά για τις χώρες που διασυνδέονται. Με τη σύσταση της Great Sea Interconnector ανοίγει ο δρόμος για την είσοδο και άλλων επενδυτών στο έργο. Εχουμε καταρχήν συμφωνήσει με ισραηλινό fund και συζητούμε και με άλλους ενδιαφερόμενους για να συμμετάσχουν στο project.
Την επόμενη εβδομάδα θα μεταβούμε στην Κύπρο όπου θα έχουμε συνάντηση με τις κυπριακές αρχές για να συζητήσουμε για το έργο, το οποίο όπως ανέφερε πρόσφατα και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας ο κ. Σκυλακάκης μπαίνει σε φάση κατασκευής και μάλιστα σε μια εποχή που η ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι πιο κρίσιμη από ποτέ».
