Φόροι, νόμοι και απαγορεύσεις για πιο καθαρά πνευμόνια

Μια νικηφόρα μάχη κατά των πολεμίων του καπνίσματος κατήγαγαν την Πέμπτη οι καπνοβιομηχανίες και οι πωλητές τσιγάρων και ειδών καπνιστή στη Γαλλία, όταν η γαλλική Γερουσία απέρριψε πρόταση της υπουργού Κοινωνικών Υποθέσεων και Υγείας Μαρισόλ Τουρέν να πωλούνται τα τσιγάρα σε κοινές, ομοιόμορφες συσκευασίες, δίχως τον λογότυπο και τα χρώματα της κάθε εταιρείας.

Η γαλλίδα υπουργός προσπάθησε να προσθέσει τη Γαλλία στις –μόλις τέσσερις προσώρας –χώρες που έχουν ήδη υιοθετήσει τα λεγόμενα «ουδέτερα πακέτα» (Αυστραλία, Ιρλανδία, Ουγγαρία και Βρετανία). Το σχέδιο νόμου λοιπόν που προέβλεπε εισαγωγή του μέτρου και στη Γαλλία από τον Μάιο του 2016 επέστρεψε στη γαλλική Εθνοσυνέλευση για περαιτέρω επεξεργασία μετά τις διακοπές του καλοκαιριού.

Η καθιέρωση του ουδέτερου πακέτου, δηλαδή μιας ενιαίας συσκευασίας ίδιου μεγέθους και χρώματος για όλα τα τσιγάρα αρχικά και τα προϊόντα καπνού σε δεύτερο στάδιο, έχει ως στόχο να μειώσει την ελκυστικότητα του καπνίσματος κυρίως στους νέους και στις γυναίκες, όπως γράφει ο «Figaro».

Οι ακτιβιστές της αντικαπνιστικής εκστρατείας ωστόσο υποστηρίζουν ότι τα ουδέτερα πακέτα τσιγάρων, όπως και η αναγραφή σε αυτά δεινών που φέρνει το κάπνισμα, είναι ημίμετρα. Η ουσιαστική μείωση της βλαβερής συνήθειας του καπνίσματος, που τόσο στοιχίζει στα εθνικά συστήματα Υγείας και στους κρατικούς προϋπολογισμούς, επιτυγχάνεται με την αύξηση της φορολόγησης των τσιγάρων, υποστηρίζουν επικαλούμενοι στατιστικές μελέτες.

Η Μαρισόλ Τουρέν πάντως στις εκκλήσεις των ακτιβιστών για νέα αύξηση της φορολόγησης των τσιγάρων απάντησε ότι «τα τσιγάρα στη Γαλλία φορολογούνται ήδη πολύ».

Οντως το ποσοστό του φόρου που αντιστοιχεί στην τιμή πώλησης ενός πακέτου τσιγάρων στη χώρα φθάνει στο 80,3%. Η σταδιακή αύξηση του φόρου στον καπνό μείωσε το κάπνισμα στη Γαλλία αλλά όχι θεαματικά: από 29,1% το 2010 (για τους συστηματικούς καπνιστές) σε 28,1% το 2013.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) το ποσοστό των καπνιστών στη Γαλλία θα μειωθεί στο 26,3% (οι έρευνες αφορούν τους πολίτες άνω των 15 ετών) και στο 25% το 2025.

Παρά τους ισχυρισμούς της υπουργού Υγείας πάντως για ήδη υψηλή φορολόγηση των τσιγάρων, η Γαλλία είναι η 14η χώρα στον κόσμο σε ό,τι αφορά τους επιβαλλόμενους φόρους και η 20ή σε ό,τι αφορά την τιμή πώλησης των τσιγάρων, σε απόλυτες τιμές. Ενα πακέτο Marlboro, δηλαδή, κοστίζει 7,76 δολάρια (ή 7 ευρώ) στη Γαλλία.

Δεν θα το πίστευε κανείς (διότι κατά κανόνα το κάπνισμα στις αναπτυσσόμενες χώρες δεν τίθεται υπό διωγμό), αλλά η χώρα με τα ακριβότερα τσιγάρα είναι η Τζαμάικα. Ενα πακέτο Marlboro των 20 τσιγάρων στο εξωτικό νησί της Καραϊβικής κοστίζει 13 δολάρια ΗΠΑ! Στην κατάταξη των χωρών με τα ακριβότερα τσιγάρα ακολουθούν η Σιγκαπούρη, η Ιρλανδία, η Βρετανία και η Αυστραλία.

Σημειωτέον ότι σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΠΟΥ μια αύξηση 10% στην τελική τιμή ενός πακέτου έχει ως επίπτωση τη μείωση της κατανάλωσης τσιγάρων από 2,5% ως 5% στις ανεπτυγμένες χώρες, όπου πέρα από το ότι οι καταναλωτές είναι περισσότερο ενημερωμένοι για τις επιπτώσεις του καπνίσματος, πέρα από το ότι οι περιορισμοί του καπνίσματος επεκτείνονται διαρκώς, η συνήθεια τα τελευταία χρόνια είναι απολύτως «ντεμοντέ». Σύμφωνα με έρευνες πεποίθηση των ανθρώπων, κυρίως των νέων, είναι ότι καπνίζουν μόνο οι αμόρφωτοι και οι φτωχοί.