Από τις χιλιάδες βόμβες που έχουν πέσει – και εξακολουθούν να πέφτουν – στη Γάζα, υπάρχει μία στην οποία η Νάβι Πιλάι επιστρέφει: ένα μοναδικό βλήμα, που εκτοξεύθηκε από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις στην κλινική γονιμότητας Al-Basma τον Δεκέμβριο του 2023. Μια μοναδική επίθεση που εξόντωσε 4.000 έμβρυα σε μια στιγμή.
Η επίθεση είχε ως στόχο «να αποτρέψει τις γεννήσεις» μεταξύ των Παλαιστινίων στη Γάζα, λέει η Πιλάι, πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Έρευνας του ΟΗΕ για τα Κατεχόμενα Εδάφη της Παλαιστίνης και του Ισραήλ.
«Η κλινική αυτή βρίσκεται μόνη της στο χώρο, ξεχωριστά από τα υπόλοιπα κτίρια του νοσοκομείου. Δεν έριξαν στο νοσοκομείο – αν η δικαιολογία είναι ότι η Χαμάς κρύβεται στα νοσοκομεία, δεν άγγιξαν το νοσοκομείο. Ήρθαν κατευθείαν σε αυτό το κτίριο και στόχευσαν και χτύπησαν τις δεξαμενές αζώτου που διατηρούσαν τα έμβρυα ζωντανά».
«Γενοκτονία στη Γάζα»
Η Πιλάι δεν αναφέρεται στην επίθεση ως ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, ένα από τα «πολλά» περιστατικά που οδήγησαν την επιτροπή της Πιλάι στο συμπέρασμα ότι το Ισραήλ διέπραξε γενοκτονία στη Γάζα.
«Τα παιδιά που θα γεννιόνταν από αυτά τα… αναπαραγωγικά δείγματα δεν θα υπάρξουν ποτέ», δήλωσε ένας ειδικός ιατρικός μάρτυρας στην έρευνα της επιτροπής. «Οι οικογένειες θα αλλάξουν για πάντα και οι γενεαλογίες μπορεί να τερματιστούν».
Την Πέμπτη, εν μέρει για την «ακούραστη υπεράσπιση της λογοδοσίας», η Πιλάι θα λάβει το βραβείο ειρήνης του Σίδνεϊ.
«Η απαγόρευση της γενοκτονίας είναι απόλυτη»
Κατά τη διάρκεια της μακράς καριέρας της – η πρώτη μη λευκή γυναίκα που άνοιξε δικηγορικό γραφείο στο Νατάλ, η πρώτη μη λευκή γυναίκα που διετέλεσε δικαστής στο Ανώτατο Δικαστήριο της Νότιας Αφρικής, η μακροβιότερη Ύπατη Αρμοστής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στην ιστορία του ΟΗΕ – η Πιλάι αναγνωρίζει ότι η ζωή ενός πρωτοπόρου είναι συχνά μοναχική, συχνά απομονωμένη.
Ωστόσο, δηλώνει ότι την εξέπληξε η κατακραυγή – οι απροκάλυπτες προσωπικές επιθέσεις – που προκάλεσαν τα τέσσερα χρόνια που πέρασε στην επιτροπή (πριν από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου).
Οι εκθέσεις που εξέδωσε η επιτροπή περιγράφουν με ακρίβεια – με αμείωτη λεπτομέρεια – τη δίωξη του Παλαιστινίων στη Γάζα. Περιγράφουν λεπτομερώς τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξε η Χαμάς, τις επιπτώσεις των βομβαρδισμών στα παλαιστινιακά παιδιά και τις επιθέσεις εναντίον των ευάλωτων συστημάτων υγείας και εκπαίδευσης της Γάζας.
Η πιο πρόσφατη έκθεση – η τελευταία της Πιλάι, καθώς παραιτήθηκε από την επιτροπή τον Ιούλιο – διαπίστωσε ότι το Ισραήλ είχε διαπράξει γενοκτονία κατά του παλαιστινιακού λαού της Γάζας.
«Στη γενοκτονία, η απουσία δράσης ισοδυναμεί με συνενοχή»
«Η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί να παραμείνει σιωπηλή απέναντι στην εκστρατεία γενοκτονίας που έχει ξεκινήσει το Ισραήλ κατά του παλαιστινιακού λαού στη Γάζα», δήλωσε κατά την παρουσίαση της έκθεσης στη Γενεύη. «Όταν εμφανίζονται σαφή σημάδια και αποδείξεις γενοκτονίας, η απουσία δράσης για να σταματήσει ισοδυναμεί με συνενοχή».
Ωστόσο, η έκθεση δεν προκάλεσε την αντίδραση που περίμενε ή ήλπιζε. Η αδράνεια, λέει, εξακολουθεί να κυριαρχεί.
«Είναι ευθύνη όλων των κρατών, έχουν νομική υποχρέωση να σταματήσουν τη διάπραξη γενοκτονίας, να αποτρέψουν τη διάπραξη γενοκτονίας και να προστατεύσουν από τη γενοκτονία.
«Γιατί τα κράτη δεν ανταποκρίθηκαν σε αυτή τη νομική υποχρέωση; Θα έπρεπε να μας ενημερώσουν για τα μέτρα που έλαβαν ή τους νόμους που ψήφισαν για να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα. Πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό, τεράστιο έγκλημα».
Το διεθνές δίκαιο είναι αδιάλλακτο, λέει η Πιλάι. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία αυτοάμυνας ή αναγκαιότητας για τη γενοκτονία. Είναι πάντα παράνομη.
«Μάρτυρες μιας γενοκτονίας σε πραγματικό χρόνο»
Αντίθετη είναι η αντίδραση των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, έναντι των κρατών , λέει η Πιλάι στον Guardian.
«Λένε: «Γιατί αναφέρετε αυτή τη γενοκτονία τώρα; Το ξέρουμε, είμαστε όλοι μάρτυρες. Είδαμε τι συμβαίνει στις οθόνες των τηλεοράσεών μας»».
«Αυτό είναι το ασυνήθιστο σε αυτή τη γενοκτονία», λέει η Πιλάι, η οποία διετέλεσε επίσης δικαστής στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και μέλος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τη Ρουάντα.
«Είμαστε όλοι μάρτυρες αυτού. Συμβαίνει σε πραγματικό χρόνο. Το βλέπουμε στις οθόνες μας κάθε μέρα».
Η Πιλάι βλέπει αναφορές στη γενοκτονία των Τούτσι στη Ρουάντα το 1994 στην τρέχουσα σύγκρουση στη Γάζα.
Οι ηγέτες της Ρουάντα είπαν στους όχλους των Χούτου να «εξοντώσουν αυτά τα αποβράσματα… αυτές τις κατσαρίδες».
Το 2023, ο τότε υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Yoav Gallant, ανακοίνωσε πλήρη πολιορκία της Γάζας, ισχυριζόμενος ότι το Ισραήλ πολεμούσε «ανθρώπινα ζώα».
«Η ιδέα να καταστραφεί αυτή η ομάδα, εν όλω ή εν μέρει, προέρχεται από τους πολιτικούς», λέει η Πιλάι. «Βλέπω ομοιότητες μεταξύ της γενοκτονίας στη Ρουάντα και εδώ [στην Παλαιστίνη] όταν εξετάζω τις δηλώσεις των πολιτικών ηγετών».
Η Pillay λέει ότι η ίδια και οι συνάδελφοί της, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα του εγκλήματος, δεν κατέληξαν στο συμπέρασμα της γενοκτονίας ελαφρά τη καρδία.
«Κάναμε τις δικές μας έρευνες για πάνω από δύο χρόνια. Δεν υπάρχει τίποτα στην έκθεσή μας που να μην έχουμε επαληθεύσει προσωπικά.
«Θεωρώ ότι λειτουργούμε σαν δικαστήριο. Δεν είμαστε δικαστήριο. Αλλά μέχρι το Διεθνές Δικαστήριο (μια υπόθεση εκκρεμεί τώρα ενώπιόν του) να αποφανθεί επί του θέματος, είμαστε η πιο έγκυρη φωνή σε αυτό».
Το Ισραήλ απέρριψε τα πορίσματα της επιτροπής: το υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε δήλωση στην οποία αναφέρει ότι «απορρίπτει κατηγορηματικά αυτή την παραποιημένη και ψευδή έκθεση και ζητά την άμεση κατάργηση αυτής της Επιτροπής Έρευνας», ενώ επιτίθεται στην Πιλάι και τους συναδέλφους της επιτρόπους ως «αντιπροσώπους της Χαμάς, διαβόητους για τις ανοιχτά αντισημιτικές τους θέσεις».
Σε σχέση με την επίθεση στην κλινική γονιμότητας Al-Basma: οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας δήλωσαν ότι λαμβάνουν εκτεταμένα μέτρα για τον περιορισμό των ζημιών στους πολίτες και ότι δεν στόχευσαν σκόπιμα σε υποδομές πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των κλινικών εξωσωματικής γονιμομοποίησης
«Ποτέ δεν πίστευα ότι το απαρτχάιντ θα τελειώσει στη διάρκεια της ζωής μου»
Ως νεαρή δικηγόρος στην βαθιά διαχωρισμένη Νότια Αφρική του απαρτχάιντ, η Πιλάι ήταν βασικό μέλος του κινήματος διαμαρτυρίας ενάντια στους νόμους που καταδίκασαν τη χώρα. Ήταν, όπως η ίδια παραδέχεται, ένας αγώνας που δεν περίμενε ποτέ να δει το τέλος του.
«Υποφέραμε τεράστια ταπείνωση υπό το απαρτχάιντ. Ήμουν δικηγόρος. Είχα τέσσερα πτυχία, αλλά με αντιμετώπιζαν σαν σκουπίδι μόνο και μόνο λόγω του χρώματος του δέρματός μου. Αλλά μάθαμε να μην υποκύπτουμε σε αυτό.
Ποτέ δεν πίστευα ότι το απαρτχάιντ θα τερματιζόταν στη διάρκεια της ζωής μου, αλλά σταματήσαμε να αγωνιζόμαστε για την απελευθέρωσή μας; Όχι».
Η Πιλάι λέει ότι η ίδια και οι συνάδελφοί της ακτιβιστές βρήκαν στήριξη στην υποστήριξη ανθρώπων από όλο τον κόσμο.
«Είχαμε τη συλλογική υποστήριξη της κοινωνίας των πολιτών σε όλο τον κόσμο. Αγαπήσαμε τους Αυστραλούς όταν μας έφεραν τα νέα – επειδή όλα τα νέα ήταν λογοκριμένα, οι εφημερίδες δεν μπορούσαν να τα δημοσιεύσουν – αλλά θυμάμαι ότι κάπως είδαμε φωτογραφίες Αυστραλών φοιτητών που διαμαρτύρονταν ενάντια στις περιοδείες ράγκμπι.
Τώρα, εκείνη την εποχή πρέπει να φαινόταν τόσο ασήμαντο. Θα βοηθούσε πραγματικά να τερματιστεί αυτό το τεράστιο τέρας του απαρτχάιντ αν σταματούσαμε να παίζουμε με αυτή την ομάδα που αποτελείτο αποκλειστικά από λευκούς ή αν σταματούσαμε να παρακολουθούμε τους αγώνες τους; Ναι, βοηθούσε: η πιο μικρή πράξη, αυτό ήταν που μας έδωσε δύναμη στον αγώνα μας, αυτοί οι άλλοι που μας βοήθησαν από όλο τον κόσμο».
Το 1971, ένας από αυτούς τους διαδηλωτές ήταν φοιτητής, τότε πρόεδρος του SRC του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, ο οποίος διαδήλωσε ενάντια στην περιοδεία της αποκλειστικά λευκής ομάδας ράγκμπι Springboks της Νότιας Αφρικής στην Αυστραλία.
Μισό αιώνα αργότερα, εκείνος ο φοιτητής, ο Αυστραλός διεθνής δικηγόρος Chris Sidoti, θα καθόταν δίπλα στην Pillay ως συν-επίτροπος στην επιτροπή του ΟΗΕ.
Η Πιλάι λέει ότι ακόμα και σήμερα συναντά ανθρώπους που της λένε ότι, όταν ήταν παιδιά, σταμάτησαν να τρώνε πορτοκάλια από τη Νότια Αφρική σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το καθεστώς του απαρτχάιντ.
«Μπορεί να σκεφτείτε, πώς θα βοηθήσει τον αγώνα το να σταματήσω να τρώω πορτοκάλια; Λοιπόν, βοήθησε. Η συλλογική δράση βοήθησε να επιτευχθεί το αδύνατο».
Το απαρτχάιντ τερματίστηκε, εν μέρει, λέει η Πιλάι, επειδή ο έξω κόσμος είπε «όχι πια».
«Η δικαιοσύνη πρέπει να είναι καθολική για να επιτύχει»
Η Πιλάι χαιρετίζει την εκεχειρία στη Γάζα που διαπραγματεύτηκε ο Τραμπ, παρά την ευθραυστότητα και την ασυνέπεια της.
Ωστόσο, επισημαίνει ότι η τρέχουσα εκεχειρία απέχει πολύ από μια ειρηνευτική συμφωνία. Σύμφωνα με την ίδια, η εκεχειρία δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα της κατοχής, που αποτελεί βασική αιτία της σύγκρουσης , ούτε παρέχει θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στην παλαιστινιακή ηγεσία.
«Οι Παλαιστίνιοι έχουν δικαίωμα στην αυτοδιάθεση. Ξέρουν πώς να αυτοδιοικούνται. Δεν θα έλεγα καν ότι πρέπει να ζητηθεί η γνώμη τους: όχι, πρέπει να έχουν τον ηγετικό ρόλο εδώ. Οι άνθρωποι για τους οποίους αυτό έχει τη μεγαλύτερη σημασία πρέπει να βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Η Πιλάι αντλεί παρηγοριά από την ιστορία της χώρας της και από άλλες συγκρούσεις που κάποτε θεωρούνταν ανυπέρβλητες από τη διεθνή κοινότητα, αλλά που βρήκαν έναν δρόμο, όσο ατελής ή ασυνεπής και αν ήταν, προς την επίλυση.
Και στην περίπτωση του Ισραήλ-Παλαιστίνης, πιστεύει ότι μπορεί να επιτευχθεί μια δίκαιη και διαρκής ειρήνη.
«Οι Παλαιστίνιοι πιστεύουν ότι θα έρθει η Ειρήνη»
«Πιστεύω ότι αυτό είναι αλήθεια. Και το πιο σημαντικό είναι ότι οι πολίτες που ζουν υπό αυτές τις συνθήκες πιστεύουν ότι θα έρθει η ειρήνη. Γι’ αυτό αρνούνται να εγκαταλείψουν τη γη τους: από αγάπη για τη γη τους και για το μέλλον των Παλαιστινίων. Δεν διαφέρουν σε τίποτα από εσάς και εμένα. Έχουν τα ίδια όνειρα και τις ίδιες ελπίδες για τα παιδιά τους».
Ωστόσο, προειδοποιεί η Πιλάι, πρέπει να λογοδοτήσουν για τη βία που έχει διαπραχθεί και για όλα τα φερόμενα εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί. Για περισσότερα από δύο χρόνια, το διεθνές πολυμερές σύστημα απέτυχε να αποτρέψει μια γενοκτονία, λέει, και το ίδιο σύστημα δεν μπορεί να παραχωρήσει ατιμωρησία στους δράστες.
«Οι άνθρωποι θέλουν δικαιοσύνη και λογοδοσία, και η δικαιοσύνη πρέπει να είναι καθολική για να επιτύχει».
Πηγή: Guardian
