Αποζημιώσεις δισεκατομμυρίων σε εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που υποφέρουν από παθήσεις όπως… έκζεμα, αιμορροΐδες, ακμή ή φλεβίτιδα! Δεν πρόκειται για σενάριο κάποιας ευφάνταστης κωμωδίας ή για είδηση που αφορά κάποιο (γνώριμο) κράτος των Βαλκανίων αλλά για την πραγματικότητα που αφορά τις αποζημιώσεις εκατοντάδων χιλιάδων βετεράνων του στρατού των ΗΠΑ και την οποία φέρνει στην επιφάνεια εξονυχιστική έρευνα της εφημερίδας Washington Post.

Το συγκεκριμένο μοντέλο, θυμίζει μάλιστα την ελληνική πατέντα του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ, με χιλιάδες πρώην οπλίτες, υπαξιωματικούς και αξιωματικούς να λαμβάνουν παχυλές αποζημιώσεις επί σειρά ετών, όχι φυσικά για πρόβατα, αλλά για ασθένειες ανύπαρκτες ή άσχετες με τα στρατιωτικά τους καθήκοντα.

Βιομηχανία αποζημιώσεων

Τα συμπεράσματα του δημοσιεύματος, που εκτείνεται σε χρονικό βάθος 25ετίας, προκύπτουν συνδυαστικά, από έγγραφα που αποκτήθηκαν κατόπιν μήνυσης της εφημερίδας προς το Υπουργείο Υποθέσεων Βετεράνων και το Υπουργείο Δικαιοσύνης, από συνεντεύξεις δημοσιογράφων του ίδιου μέσου με βετεράνους αλλά και επιτόπιες επισκέψεις σε στρατιωτικές βάσεις ανά την αμερικανική επικράτεια.

Τα ευρήματα αποκαλύπτουν πραγματική φάμπρικα κατασκευής αποζημιώσεων αναπηρίας, απότοκο ενός εξαιρετικά αδύναμου μηχανισμού ελέγχου, ευεπίφορου στην υπερβολή ή και την πλήρη εξαπάτηση. Είναι ενδεικτικό ότι 556,000 βετεράνοι λάμβαναν αποζημιώσεις αναπηρίας επικαλούμενοι έκζεμα, 81.000 λόγω ακμής και 74.000 εξαιτίας φλεβίτιδας. Στον αντίποδα, μόλις 10.900 ήταν οι δικαιούχοι του προγράμματος αποζημιώσεων που διαγνώστηκαν με τραύματα στον εγκέφαλο, ενώ 1.700 δικαιούχοι είχαν ακρωτηριαστεί στους πολέμους του Ιράκ και του Αφγανιστάν.

Εγκέφαλοι και ηθικοί αυτουργοί της εξαπάτησης ήταν νομικοί σύμβουλοι, εταιρίες που επωφελούνταν από το πλέγμα τους χαλαρούς έως ανύπαρκτους ελεγκτικούς μηχανισμούς αλλά και ορισμένοι βετεράνοι που προέτρεπαν πρώην συνοπλίτες τους να καταφύγουν σε σχετικές μεθόδους εξαπάτησης. Τα ποσά δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητα αν αναλογιστεί κανείς ότι το αρμόδιο Υπουργείο διαχειρίζεται πόρους 193 δισεκατομμυρίων δολαρίων και ότι η μέση αποζημίωση ανέρχεται σε 25.046 δολάρια και δίδεται συνήθως εφ’ όρου ζωής.

Θαύματα και σφάλματα…

Το ρεπορτάζ της Post αναφέρεται μάλιστα σε μια σειρά από χαρακτηριστικές περιπτώσεις εξαπάτησης που είδαν το φως της δημοσιότητας παράλληλα με την έρευνα. Ανάμεσά τους, μια γυναίκα βετεράνος, η οποία απέσπασε το ποσό του 1,1 εκατ. δολαρίων παριστάνοντας την παράλυτη, ξοδεύοντας μεγάλο μέρος του ποσού σε διακοπές στην Καραϊβική και στοιχήματα στο Λας Βέγκας, και ένας άνδρας βετεράνος του Πολέμου στο Βιετνάμ, ο οποίος υποδυόταν επί 29 συναπτά έτη τον τυφλό, ζημιώνοντας το Δημόσιο των ΗΠΑ κατά 1,2 εκατ. δολάρια.

Το δημοσίευμα τονίζει πάντως και μια σειρά από δομικά σφάλματα των προγραμμάτων που προορίζονται για βετεράνους, αφού αυτά σχεδιάστηκαν σε μια άλλη ιστορική συγκυρία. Η ίδια η φύση του πολέμου έχει μεταβληθεί τόσο από την εποχή του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου που έχει προκαλέσει ραγδαίες αλλαγές στην έκθεση του προσωπικού σε κινδύνους και συνεπώς και στη δυνατότητα επανένταξής τους στην αγορά εργασίας. Επιστρέφοντας στα στατιστικά, μόλις το 4,1% των βετεράνων είναι εκτεθειμένο στην ανεργία, ενώ την ίδια στιγμή το φυσικό τέλος μιας γενιάς μαχητών των πολέμων του 20ου αιώνα (Β΄ΠΠ, Βιετνάμ, Κορέα, Ιράκ) έχει περιορίσει τον απόλυτο αριθμό από 26 εκατ. σε 17.6 εκατ. βετεράνους.

Το δημοσίευμα δεν αφήνει κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα των ΗΠΑ στο απυρόβλητο, αφού επισημαίνει πως το πλαίσιο για το τι χαρακτηρίζεται αναπηρία χαλάρωσε συνειδητά από το 2001 και έπειτα, με ευθύνη νομοθετικών εκπροσώπων Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών. Μάλιστα, επισημαίνει πως η μεγαλύτερη «διευκόλυνση» έγινε το 2022 – επί προεδρίας Μπάιντεν- όταν δόθηκε η ευκαιρία στους βετεράνους να αποδώσουν μια σειρά από ασθένειες στις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούσαν στα κατά τόπους πολεμικά πεδία.

Το σκάνδαλο πάντως, εκτός από μια ακόμη επιβεβαίωση πως κανενός είδος εξαιρετισμός δεν χωράει στην «τέχνη» της εξαπάτησης, επιβεβαιώνει και την παγκόσμια τάση των πολιτικών αξιωματούχων να αρνούνται την ίδια την ύπαρξη πελατειακών συμπεριφορών και προβληματικών θεσμών. «Η ακροαριστερή Washington Post πιστεύει ότι πολλοί βετεράνοι δεν δικαιούνται τα ωφελήματα που τους αναλογούν» δήλωσε εν είδει «απάντησης» ο Πιτ Κασπέροβιτς, εκπρόσωπος Τύπου του αρμόδιου Υπουργείου, σε μια ακόμη γκροτέσκα παραλληλία με τον χειρισμό που επιφυλάσσουν πολιτικοί παράγοντες στην Ελλάδα σε ανάλογες περιπτώσεις.