Ο Βαγγέλης Στεργιόπουλος είναι φιλόλογος, δημοσιογράφος του in.gr, ερευνητής του Ιστορικού Αρχείου της Alter Ego Media και μέλος της κριτικής επιτροπής του Διαγωνισμού της Alter Ego Media «News Challenge: Αλήθεια ή Ψέμα;» που δίνει στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να διεκδικήσουν υποτροφία για Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών ή Πρόγραμμα e-learning του ΕΚΠΑ, αξίας έως 3.000€ ή μια υποτροφία πλήρους φοίτησης αξίας 5.500€ στη σχολή Δημοσιογραφίας NEW MEDIA STUDIES TRAINING HUB.
Διαφέρουν τα παιδιά που έζησαν έναν πόλεμο από όλους εμάς;
«Νομίζω ότι κι εσείς όλοι έχετε ζήσει και ζείτε τον πόλεμο! Ίσως τον χειρότερο πόλεμο. Τον πόλεμο που έχει κηρύξει η εξουσία ενάντια στην ελευθερία της σκέψης μας, το δικαίωμα να είναι η φαντασία μας παρούσα σε κάθε μας πράξη. Ο πόλεμος αυτός έχει πολύ περισσότερους νεκρούς από αυτούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου! Χιλιάδες νεκροί στα σαλόνια τους, μέσα στα σπίτια τους, από τον συνεχή βομβαρδισμό των μέσων μαζικής επικοινωνίας με ψέματα. Σου λένε ότι είσαι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος, ότι είσαι τυχερός που ζεις σε μια υπέροχη χώρα όπου όλα πάνε καλά. Μας λένε ότι αυτή η χώρα όπου ζούμε είναι ελεύθερη. Μας λένε ότι ζούμε σε μια δημοκρατία. Μας λένε ότι άλλοι άνθρωποι υφίστανται διάφορες αρρώστιες, διάφορες καταπιέσεις, από τις οποίες εμείς νιώθουμε ελεύθεροι. Και εμείς τους ακούμε και λέμε “έτσι πρέπει να είναι”. Χρησιμοποιούν την ίδια γλώσσα με όλους εμάς και όμως λένε ψέματα σαν αλήθειες! Ως σήμερα μ’ αυτή τη γλώσσα μάς μιλούσαν για την απειλή που ερχόταν πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα. Έπεσε το Σιδηρούν Παραπέτασμα, παρ’ όλα αυτά οι νεκροί σε όλο τον κόσμο είναι περισσότεροι. Πας στον πρωθυπουργό της χώρας, την κυρία Θάτσερ, τότε που ήταν πρωθυπουργός, και της ζητάς τώρα που θα πάει στην Τουρκία να μιλήσει για τους τούρκους συγγραφείς που σαπίζουν στις φυλακές. Και αυτή βγαίνει και λέει “ο τούρκος πρωθυπουργός ξέρει τι κάνει” και όλο χαρά αναγγέλλει τη νέα συμφωνία που έκλεισε η κυβέρνησή της με την Τουρκία για μία ακόμη γέφυρα. Ο πρόεδρος Κλίντον στέλνει αεροπλάνα και βομβαρδίζει τη Βαγδάτη και το άλλο πρωί προσεύχεται για τον αμερικανικό λαό στην εκκλησία, ενώ κάπου αλλού θρηνούν χιλιάδες νεκρούς. Τρελά πράγματα, φοβερά ψέματα… Αυτός είναι ο μεγαλύτερος πόλεμος του αιώνα μας. Ο πόλεμος των ψεμάτων. Εγώ βλέποντας τηλεόραση, διαβάζοντας εφημερίδες ανακάλυψα ότι όλοι βρισκόμαστε πια κάτω από μια κουβέρτα ψεμάτων, η οποία δυστυχώς μας ζεσταίνει τη ματαιοδοξία μας, αλλά μας σκοτώνει τη φαντασία, το μυαλό, την ύπαρξή μας».
Το ανωτέρω ερώτημα είχε υποβληθεί από τον Θανάση Λάλα, και η ανωτέρω απάντηση είχε δοθεί από τον Χάρολντ Πίντερ, στο πλαίσιο μιας συνέντευξης που είχε παραχωρήσει ο νομπελίστας δραματουργός στο «Βήμα» και είχε δημοσιευτεί στο φύλλο της 29ης Ιανουαρίου 1995.
Θα μπορούσαμε να εικάσουμε βασίμως ότι ο Πίντερ, εάν βρισκόταν ακόμα εν ζωή, θα εξακολουθούσε να θεωρεί τον πόλεμο των ψεμάτων ως τον μεγαλύτερο πόλεμο (και) του τρέχοντος αιώνα. Όσον αφορά δε την ίδια την απάντησή του, αυτή διατηρεί στο ακέραιο την αξία της και παραμένει καθ’ όλα επίκαιρη, αρκεί να βάλουμε στη θέση της Θάτσερ τον Στάρμερ και στη θέση του Κλίντον τον Τραμπ.
Το στοίχημα της επόμενης ημέρας δεν μπορεί να είναι άλλο από την απόκρουση της παραπληροφόρησης και των παραποιημένων ειδήσεων, των ψεμάτων που πλασάρονται σαν αλήθειες. Ο πρωταρχικός στόχος δεν μπορεί να είναι άλλος από την πληροφοριακή εγγραμματοσύνη (άλλως πως, την εγγραμματοσύνη στην πρόσληψη των ειδήσεων), ώστε να πάψουμε κάποια στιγμή να βαυκαλιζόμαστε με φοβερά ψέματα, να θεωρούμε — όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά στην τοποθέτησή του ο Πίντερ — ότι τα πράγματα «έτσι πρέπει να είναι».
