Ο αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε την Τετάρτη πως χαρακτηρίζει το αριστερό ακτιβιστικό κίνημα Antifa ως «τρομοκρατική οργάνωση». Ειδικότερα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ έγραψε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα του στο TruthSocial: «Είμαι στην ευχάριστη θέση να ενημερώσω τους πολλούς υποστηρικτές μας των ΗΠΑ ότι χαρακτηρίζω την Antifa, ΜΙΑ ΑΡΡΩΣΤΗ, ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ, ΡΙΖΟΣΠΑΔΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ, ΩΣ ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ».

Ο ίδιος ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «Θα προτείνω επίσης να διερευνηθούν διεξοδικά, σύμφωνα με τα υψηλότερα νομικά πρότυπα και πρακτικές, όσοι χρηματοδοτούν την Antifa».

Η ανάρτηση του Ντόναλντ Τραμπ έγινε με αφορμή τον 22χρονο Τάιλερ Ρόμπινσον, ο οποίος δολοφόνησε τον Τσάρλι Κερκ, και κατά τους συντηρητικούς φέρεται να έχει σχέσεις με το αντιφασιστικό κίνημα.

Τι είναι το κίνημα Antifa;

Το κίνημα Antifa είναι συντομογραφία για το αντιφασιστικό κίνημα και δεν αποτελεί καν ενιαία ομάδα. Στις ΗΠΑ είναι μία χαλαρά οργανωμένη, αποκεντρωμένη, αριστερή συλλογικότητα οργανώσεων και ακτιβιστών που αντιτίθενται στις δεξιές και φασιστικές ιδεολογίες.

«Η Antifa είναι ένα είδος πολιτικής, όχι μια συγκεκριμένη ομάδα», δήλωσε στο Al Jazeera ο ιστορικός Μαρκ Μπρέι, συγγραφέας του βιβλίου «Antifa: Το Αντιφασιστικό Εγχειρίδιο». «Με τον ίδιο τρόπο που υπάρχουν φεμινιστικές ομάδες, αλλά ο φεμινισμός δεν είναι ο ίδιος μια ομάδα». Ο ίδιος διευκρίνισε ότι οποιαδήποτε ομάδα προωθεί τις βασικές αρχές του κινήματος είναι μία αντιφασιστική ομάδα. «Δεν υπάρχει γενικό αρχηγείο ή ηγέτης από τον οποίο να λαμβάνει επίσημη αναγνώριση», προσθέτει.

Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο ακριβής αριθμός των ατόμων που πρόσκεινται σε αυτό, ή οι ταυτότητές τους, καθώς αυτές οι πληροφορίες αυτές δεν είναι δημόσιες.

Στην Αμερική το εν λόγω κίνημα άρχισε να αποκτά μία δυναμική, κατά την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, το 2016. Αν και προϋπήρχε, αφού αρκετοί ακτιβιστές χρησιμοποιούσαν τον όρο «antifa». Μία από τις δράσεις του κινήματος αποτελούν οι συγκεντρώσεις με αφορμή τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόϊντ.

Αντίστοιχα, και στην Ελλάδα υπάρχει το κίνημα «antifa» και προωθεί ιδέες κατά της φασιστικής και ναζιστικής ιδεολογίας. Χαρακτηριστικές δράσεις του αντιφασιστικού κινήματος αποτελούν οι ετήσιες συγκεντρώσεις στις 18 Σεπτεμβρίου, με αφορμή τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα.

Τι είναι ο φασισμός;

Ο φασισμός είναι μια ακροδεξιά, αυταρχική ιδεολογία που χαρακτηρίζεται από δικτατορικό καθεστώς, έντονο εθνικισμό, καταστολή της διαφωνίας και αυστηρό έλεγχο της κοινωνίας. Ενώ απορρίπτει και τη δημοκρατία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα του φασισμού αποτελούν το καθεστώς του Μπενίτο Μουσολίνι και η άνοδος του ναζισμού στη Γερμανία επί του Αδόλφου Χίτλερ.

Στην πραγματικότητα, η λέξη «antifa» προέρχεται από μια αντιναζιστική γερμανική φράση του 1946.

Ποιοι είναι οι χρηματοδότες των «Antifa» στις ΗΠΑ;

Δεδομένου ότι οι Antifa δεν είναι μια συνεκτική ομάδα, δεν υπάρχει τρόπος να εντοπιστεί και να συγκεντρωθεί μια λίστα με τους χρηματοδότες του κινήματος. Αυτό συμβαίνει, καθώς περιλαμβάνει αρκετές αυτόνομες ομάδες με ποικίλες πηγές χρηματοδότησης, οι οποίες συχνά δεν δημοσιοποιούνται.

Ο ιστορικός Μαρκ Μπρέι τόνισε ότι «το να μιλάμε για τον όρο “antifa” στον ενικό είναι παραπλανητικό και υπονοεί τις προσπάθειες του Τραμπ να καταστείλει την αριστερά. Προσπαθεί να προωθήσει την κοινή θεωρία συνωμοσίας της δεξιάς πτέρυγας ότι υπάρχουν σκιώδεις χρηματοδότες».

Μπορεί ο Τραμπ να χαρακτηρίσει το κίνημα Antifa ως «τρομοκρατική» οργάνωση;

Δεν είναι σαφές πώς ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να χαρακτηρίσει την Antifa ως τρομοκρατική οργάνωση, αφού μιλάμε για ένα κίνημα και δεν πρόκειται για μία ενιαία μονολιθική ομάδα.

Ως εκ τούτου, οι επικριτές του αμερικανού προέδρου έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πώς θα επιβληθεί και θα αντιμετωπιστεί ένας χαρακτηρισμός «τρομοκρατίας», δεδομένης της άμορφης φύσης των υποστηρικτών του κινήματος.

Ο Μπρους Φέιν, ειδικός στο συνταγματικό δίκαιο, δήλωσε στο Al Jazeera ότι ο Τραμπ δεν έχει «ούτε συνταγματική ούτε νομοθετική εξουσία» να κάνει αυτόν τον χαρακτηρισμό. Μάλιστα, ο ίδιος υπογραμμίζει ότι για αυτό θα μπορούσαν μέλη του κινήματος να τον μηνύσουν για δυσφήμιση. Συμπλήρωσε δε, «ο πρόεδρος ενήργησε πέρα ​​από κάθε πεδίο συνταγματικής εξουσίας δυσφημώντας υποτιθέμενα μέλη σε αντίποινα για τις υποτιθέμενες πολιτικές τους απόψεις».

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ είναι εξουσιοδοτημένος να χαρακτηρίζει ξένες ομάδες ως ξένες τρομοκρατικές οργανώσεις (FTO). Για την απόφαση του υπουργού δεν απαιτείται έγκριση από το Κογκρέσο, ώστε να κάνει αυτόν τον χαρακτηρισμό. Ωστόσο, υποχρεούται να ενημερώσει το Κογκρέσο επτά ημέρες πριν από τον χαρακτηρισμό μιας οργάνωσης, σύμφωνα με έκθεση του Γραφείου Λογοδοσίας της Κυβέρνησης του 2015.

Παρόλα αυτά, το Σύνταγμα των ΗΠΑ επιτρέπει στην κυβέρνηση να χαρακτηρίζει ξένες ομάδες, δεν υπάρχει συγκεκριμένος νόμος που θα της επέτρεπε να χαρακτηρίσει μια εγχώρια ομάδα ως τρομοκρατική οργάνωση.