Ουδείς μπορεί και δικαιούται, πλέον, να αμφισβητήσει το γεγονός ότι οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις αποφάσεις του Κρεμλίνου και της Gazprom – η οποία καλύπτει περίπου το ένα τρίτο των αναγκών της ΕΕ.

«Πρέπει να επικοινωνείτε με την Gazprom αναφορικά με τις καθημερινές ροές της», δήλωσε χαρακτηριστικά την Δευτέρα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, αφήνοντας πρακτικά να εννοηθεί ότι οι διακυμάνσεις στις τιμές μπορεί να είναι καθημερινές.

Αυτό συνέβη, άλλωστε, το προηγούμενο διήμερο. Τη Δευτέρα, συγκεκριμένα, καθώς από τον αγωγό Yamal δεν πέρασε ούτε μία… σταγόνα ρωσικού φυσικού αερίου με κατεύθυνση την Ευρώπη, η τιμή αναφοράς στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 10%, ξεπερνώντας και πάλι τα 80 δολάρια ανά Μεγαβατώρα, προτού υποχωρήσει κάπως.

Χθες, αντιθέτως, όταν επαναλήφθηκε η ροή μέσω του Yamal (ο οποίος διέρχεται από το έδαφος της Πολωνίας και καταλήγει στη Γερμανία), και μάλιστα με τον υψηλότερο ρυθμό των τελευταίων δύο εβδομάδων, καταγράφηκε σημαντική αποκλιμάκωση.

Γεμίζουν οι δεξαμενές

Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλε καθοριστικά και η ανακοίνωση της Gazprom που διαβεβαίωνε πως άρχισε να εκπληρώνει τη δέσμευσή της για αύξηση των αποθεμάτων αερίου σε πέντε υπόγειους σταθμούς της επί ευρωπαϊκού εδάφους (στη Γερμανία και την Αυστρία), όπου το επίπεδο είχε υποχωρήσει ανησυχητικά.

Αυτός, άλλωστε, ήταν ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες που προκάλεσε το ράλι του προηγούμενου μήνα – σε συνδυασμό με τη δήλωση του Βλαντίμιρ Πούτιν ότι η τροφοδοσία της Ευρώπης με μεγαλύτερες ποσότητες αερίου θα ξεκινήσει μόνο αφότου γεμίσουν οι ρωσικές αποθήκες.

Υπάρχουν αρκετοί, ωστόσο, που παραμένουν επιφυλακτικοί για το εάν και κατά πόσο η μείωση της τιμής – που αφορά άμεσα νοικοκυριά και επιχειρήσεις – θα συνεχιστεί.

Με τα σημερινά δεδομένα, εξάλλου, αυτό είναι κάτι που εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τη Μόσχα, την οποία αρκετοί κατηγορούν ότι προκαλεί τεχνητή κρίση προκειμένου να επισπεύσει εκβιαστικά την αδειοδότηση του νέου αγωγού Nord Stream 2 από τις Αρχές της Γερμανίας, κάτι που πρέπει να έχει γίνει μέχρι το τέλος Ιανουαρίου.

Οι ίδιοι, μάλιστα, προβάλλουν ως επιχείρημα ότι την ίδια στιγμή που η Gazprom επικαλούνταν διάφορα επιχειρήματα για να δικαιολογήσει τη μη ανταπόκρισή της στα αιτήματα των Ευρωπαίων για αύξηση των παραδόσεων, φρόντισε να γεμίσει με αέριο τον Nord Stream 2, ώστε να είναι έτοιμο να ρεύσει αμέσως μόλις λάβει το πράσινο φως…

Η Ουκρανία

Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως εκτιμά ο διευθυντής της Fitch, ο ρωσικός όμιλος θα πρέπει να διοχετεύει περί τα 170 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ημερησίως επί έναν τουλάχιστον μήνα προκειμένου τα αποθέματα στην Ευρώπη να φτάσουν στο επιθυμητό επίπεδο – ποσότητα κατά ένα τρίτο μεγαλύτερη σε σύγκριση με τις σημερινές ροές.

«Προκειμένου να υπάρξει μια τόσο σοβαρή αύξηση, η Gazprom θα πρέπει να δεσμεύσει επιπλέον χωρητικότητα, που θα διέλθει μέσω Ουκρανίας, καθώς οι αγωγοί Yamal και Nord Stream 1 δεν επαρκούν», πρόσθεσε ο Ντμίτρι Μαριτσένκο – υπονοώντας, εμμέσως πλην σαφώς, ότι στο ενεργειακό ζήτημα εμπλέκεται άμεσα και η γεωπολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία, που στο παρελθόν έχει προκαλέσει και άλλες κρίσεις στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου.

Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι η Gazprom συμπεριφέρεται έξυπνα και μεθοδικά, φροντίζοντας να πληροί επακριβώς τα συμβόλαια που έχει υπογράψει με την ΕΕ και επιμέρους χώρες – κάτι που έχει επιβεβαιωθεί επανειλημμένως τόσο από την ΕΕ όσο και από το Βερολίνο -, έτσι ώστε ουδείς να μπορεί να την κατηγορήσει και να προσφύγει θεσμικά εναντίον της.

Την ίδια στιγμή, παίζει… καθυστερήσεις όταν της ζητείται να στείλει εκτάκτως επιπλέον ποσότητες, αν και θεωρητικά έχει τη δυνατότητα να το πράξει.

Με αυτόν ακριβώς τον – τυπικά ορθό – τρόπο επιτυγχάνει να χειραγωγεί την αγορά και τις τιμές, κατηγορώντας μάλιστα τις Βρυξέλλες ότι είναι υπεύθυνες για την αστάθεια και τις αυξήσεις, καθώς επέλεξαν να εγκαταλείψουν την πρακτική των μακροπρόθεσμων συμβολαίων, μην έχοντας διασφαλίσει επαρκείς εναλλακτικές.

Πρακτικά, με άλλα λόγια, ο Πούτιν έχει και το μαχαίρι και το πεπόνι στο Ενεργειακό. Τουλάχιστον για την ώρα.