Πλησιάζουμε ολοταχώς σε αυτό που λέγεται “η επόμενη ημέρα”, σε μια πορεία που διανύσαμε για περισσότερο από ένα χρόνο διαρκούς προσαρμοστικότητας σε νέα δεδομένα και συμπεριφορές. Σε αυτό το φαινομενικά τέλος αυτής της διαδρομής, κατακλυζόμαστε από πληροφορίες, οι οποίες τις περισσότερες φορές δεν έχουν καμία διασύνδεση μεταξύ τους, και απαιτείται διαύγεια για να αντιληφθούμε το τι έχει συμβεί και τι μας περιμένει μετά…
Αυτό που σαφώς αποτελεί μια κοινότοπη μεν, αλήθεια δε, είναι ότι τίποτα δεν είναι ίδιο. Το να πει κάποιος ότι απλά έχουν αλλάξει τα πράγματα φαντάζει ανεπαρκές, γιατί δεν μιλάμε πλέον για μια μετάβαση σε κάτι άλλο, αλλά πιθανότατα για κάτι από την αρχή. Οι 14 και πλέον μήνες που έχουν μεσολαβήσει από το τέλος της κανονικότητας που ζούσαμε αποτελούν “ένα ζιπαρισμένο χρόνο” έτοιμο να ξεδιπλωθεί σε επί μέρους αρχεία ζωής. Το καθένα από αυτά κρύβει προβλήματα και παθογένειες αλλά και μια άλλη προσέγγιση στα πράγματα, πιο γήινη και ανθρώπινη. Κοινώς, ένα μείγμα εκρηκτικό που θα ενταθεί ακόμη περισσότερο καθώς όλοι μας είμαστε υποψιασμένοι ότι αυτή η φάση θα έχει και άλλα επεισόδια “αντικανονικότητας”. Η φυσική επικοινωνιακή ασφυξία, η οποία εντοπίστηκε σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας έχει δημιουργήσει εν δυνάμει άλλα δεδομένα.
Που βρισκόμαστε όμως τώρα; Ποιες είναι οι νέες προτεραιότητες; Ποιοι είναι αυτοί οι μηχανισμοί της ψυχολογίας που θα κυριαρχήσουν και πώς αυτή η κατά διαστήματα απομόνωση, ενδοσκόπηση, που όλοι βιώσαμε θα εκδηλωθούν στην καθημερινότητά μας;
Η ατζέντα έχει σίγουρα αλλάξει. Κωδικοποιώντας αυτή την αλλαγή και τοποθετώντας την σε τίτλους θα μπορούσαμε να αναφερθούμε στη θετική της ανάγνωση σε ένα δυναμικό μετασχηματισμό σκέψεων, ιδεών, υλοποιήσεων ακόμη και των διορθωτικών κινήσεων στις οποίες οδηγούμαστε. Στην επιφάνεια βέβαια βγήκαν ζητήματα, προβλήματα και παθογένειες που ήταν κρυμμένα κάτω από το χαλί, ή δεν τους δίναμε τη σημασία που έπρεπε, εγκλωβισμένοι σε μια καθημερινότητα αριθμητικής και υλικής στοχοθέτησης, αποπροσανατολισμού και ενίοτε αδιαφορίας. Στην επιφάνεια βγήκαν επίσης και πολλά ερωτήματα, που τις περισσότερες φορές ισοδυναμούν με τις απαντήσεις που διεκδικούμε και τις αλήθειες που θέλουμε να ισχύσουν. Επιχείρησα μια πρώτη επιλογή – άσκηση σε μια απόπειρα, όχι απαντήσεων αλλά αφορμή για περαιτέρω συζήτηση και ένα διάλογο με πολλά επεισόδια…
Υπάρχει ένας αλγόριθμος για την εμπιστοσύνη;
Τάσεις, παραδοχές, προβολές στο μέλλον όλα αυτά σε μια ανεξάντλητη διασπορά αριθμών και μαθηματικών δεδομένων. Σαν ένα τρέιλερ σειράς όπου όμως αποκαλύπτονται πολύ περισσότερα και μάλιστα με έναν τρόπο δεσμευτικό. Θα μπορούσε κάποιος εύκολα να μιλήσει για μια “ψηφιακή δικτατορία των αλγορίθμων”. Μια μεθοδευμένη καθοδήγηση στη λήψη των αποφάσεων, σε προφυλάξεις από κινδύνους, ελεγχόμενες επιλογές, σε έναν ασφαλή οδικό χάρτη. Σε ένα διαδικτυακό περιβάλλον, όπου η γνώση εκ των προτέρων της συμπεριφοράς μας οδηγεί στη διευκόλυνση της “ψηφιακής περπατησιάς” μας. Ο μηδενισμός και η αντιδραστικότητα είναι η εύκολη απάντηση σε όλα αυτά. Η αλήθεια όμως ποτέ δεν ήταν άσπρη ή μαύρη και ενδεχομένως ποτέ μία. Σε αυτή την πορεία υπάρχει αλγόριθμος για την εμπιστοσύνη που εξισορροπεί το “ψηφιακό μας βάδισμα” και αυτός, είναι έννοιες της “παλιάς, αναλογικής εποχής” όπως γνώση, σύγκριση, συζήτηση, ενσυναίσθηση, εξωστρέφεια. Έννοιες που ανθίζουν σε έναν κοινωνικό περίγυρο και ανθρώπους γύρω μας με τους οποίους μοιραζόμαστε τη δυνατότητα που έχουμε να επιλέξουμε, να αλλάξουμε, να διορθώσουμε, να συνεχίσουμε. Μια ολική επαναφορά σε μια ρητορική και διαλεκτική στο φυσικό περιβάλλον διασύνδεσης και επικοινωνίας.
Η αλλαγή είναι η μόνη σταθερά;
Αυτός ο χρόνος κάλλιστα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η αρχή μιας ριζικής ανακαίνισης του κόσμου. Δεν είναι μόνο η πανδημία αυτή καθ’ αυτή. Είναι το momentum που λαμβάνει χώρα, οι συνθήκες και κυρίως το τεχνολογικό και πολιτικό υπόβαθρο στο οποίο βρισκόμαστε. Όσον αφορά το δεύτερο, είναι σαφές ότι την ανθρωπότητα δεν την κυβερνά μια ενιαία κυβέρνηση. Μια πραγματικότητα που μας διαφοροποιεί, μας τοποθετεί στα κουτάκια μας, μας ενώνει γιατί οι επιλογές μας μπορούν να είναι παγκόσμιες χωρίς την εγκαθίδρυση του ενιαίου που εγκλωβίζει, δημιουργεί προβλήματα στην παγκόσμια συνεννόηση, φέρνει λάθη και αστοχίες, σωστά και επιτυχημένα… Συνθέτει ένα εξαιρετικά απρόβλεπτο, όμορφο και “άτακτο όλον”! Ένα όλον που προσυπογράφεται από τη διαρκή αλλαγή ως μόνη σταθερά. Μπαίνοντας στο κάδρο της επόμενης ημέρας, συνειδητοποιούμε όλοι ότι μεγαλώσαμε σε μια παλιά οικονομία και ξυπνάμε σε μια νέα, όπου ο ψυχισμός των συνομιλητών έχει αλλάξει και μαζί με αυτόν και εμείς. Κάποια υλικά όμως μένουν ατόφια και αποτελούν τα κληροδοτήματα – εχέγγυο για το μέλλον…
Νώντας Συρράκος, Σύμβουλος Στρατηγικού Σχεδιασμού και Επικοινωνίας
