Από ηλεκτρικό εσωτερικό σφάλμα σε αυτομετασχηματιστή 400/150/30kV (ισχύος 280MVA) που βρίσκεται εντός του Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ) Κουμουνδούρου προκλήθηκε η πυρκαγιά το βράδυ της Κυριακής και το blackout που ακολούθησε και βύθισε στο σκοτάδι δεκάδες περιοχές στην Αττική, αλλά και σε περιοχές της Πελοποννήσου.

Επιπλέον, σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε πριν από λίγο ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας), σημειώθηκε αδυναμία λειτουργίας του αντίστοιχου διακόπτη προστασίας ισχύος 150 kV.

«Ο συνδυασμός των δύο βλαβών είχε ως συνέπεια την εκδήλωση πυρκαγιάς και την απώλεια της ηλεκτροδότησης μέσω Υψηλής Τάσης σε περιοχές της Αττικής και της Πελοποννήσου, η οποία αντιμετωπίστηκε με ταχύτητα και ασφάλεια από το προσωπικό του ΑΔΜΗΕ, επιτυγχάνοντας αποκατάσταση της λειτουργίας του Συστήματος σε διάστημα μικρότερο της μίας ώρας», επισημαίνεται στην ανακοίνωση.

Ειδικότερα, για τον εξοπλισμό που παρουσίασε βλάβη, σημειώνεται ότι ο αυτομετασχηματιστής κατασκευάστηκε το 1986 και ο διακόπτης το 1972, με τα δύο στοιχεία να τίθενται σε ηλέκτριση και λειτουργία το 1991, γεγονός που αποδεικνύει την παλαιότητα μέρους του εξοπλισμού του Συστήματος Μεταφοράς. Αναγνωρίζοντας αυτήν τη συνθήκη, ήδη από το 2018 ο Διαχειριστής προκήρυξε διαγωνισμό προμήθειας 10 νέων αυτομετασχηματιστών στο πλαίσιο της ανανέωσης κρίσιμων στοιχείων του Συστήματος. Ωστόσο, λόγω προσφυγών κατά του διαγωνισμού, η διαδικασία ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2020 και οι πρώτοι αυτομετασχηματιστές αναμένεται να παραδοθούν το αμέσως επόμενο διάστημα.

Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός εντάσσεται στο φιλόδοξο πενταετές Πρόγραμμα Ανανέωσης Εξοπλισμού (Renovation Plan), συνολικού προϋπολογισμού 80 εκατ. ευρώ. Προβλέπει στοχευμένες σταδιακές αντικαταστάσεις παλαιωμένων στοιχείων του εξοπλισμού σύμφωνα με την προτεραιοποίηση που έχουν ορίσει οι αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες του ΑΔΜΗΕ. Ενδεικτικά για το 2021 και το 2022, έχουν προϋπολογιστεί ανανεώσεις εξοπλισμού ύψους 16,5 εκατ. και 21 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Ο Διαχειριστής διαβεβαιώνει, πάντως, ότι αναφορικά με τη λειτουργία του Συστήματος μετά το συμβάν και έως ότου παραληφθεί και εγκατασταθεί ο νέος αυτομετασχηματιστής στο ΚΥΤ Κουμουνδούρου εντός τριμήνου, θα διασφαλιστεί, χωρίς διαταραχές για τους καταναλωτές, η εύρυθμη λειτουργία του Συστήματος Μεταφοράς με κατάλληλο σχεδιασμό και κατανομή φορτίων και παραγωγής. Σε αυτό θα συμβάλλει ουσιαστικά η συνεργασία με τον ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας), τη ΔΕΗ και την Κόρινθος Power.

Εξάλλου, εντός των επόμενων ημερών αναμένεται να υπογραφεί και η σύμβαση του έργου πλήρους ανακατασκευής του ΚΥΤ Κουμουνδούρου, η οποία περιλαμβάνει την αντικατάσταση και επέκταση του υπάρχοντος διακοπτικού εξοπλισμού 150 kV και 400 kV με σύγχρονο εξοπλισμό τεχνολογίας κλειστού τύπου (GIS), καθώς και την προσθήκη νέων αυτομετασχηματιστών ισχύος και αυτεπαγωγών αντιστάθμισης. Το νέο ΚΥΤ θα τεθεί σε λειτουργία το 2023 και θα τροφοδοτεί 21 γραμμές 150 kV και 4 γραμμές 400 kV, αναλαμβάνοντας μεγάλο μέρος του φορτίου στο λεκανοπέδιο Αθηνών. Επιπλέον, στις νέες εγκαταστάσεις του ΚΥΤ θα διασυνδεθεί το καλώδιο Αττικής – Κρήτης, καθώς και ο Ανατολικός Διάδρομος Πελοποννήσου (Μεγαλόπολη-Κόρινθος-Αττική).

Ειδικότερα για το σύστημα ηλεκτροδότησης της Αττικής, προκειμένου να διασφαλιστεί το αναγκαίο επίπεδο αξιοπιστίας με βάση τις σύγχρονες ανάγκες ηλεκτροδότησης, είναι απαραίτητη η αναβάθμιση του ΚΥΤ Αργυρούπολης στην Υπερυψηλή Τάση (στα 400 kV από 150 kV), καθώς και η πλήρης ανακατασκευή του ΚΥΤ στο Ρουφ προκειμένου να δημιουργηθούν πρόσθετοι, ισχυροί κόμβοι στο Λεκανοπέδιο αντίστοιχοι με το ΚΥΤ Κουμουνδρούρου και το ΚΥΤ Παλλήνης.

Σε ό,τι αφορά το Σύστημα της Πελοποννήσου, όταν ολοκληρωθεί ο Δυτικός Διάδρομος (Μεγαλόπολη-Πάτρα-Δυτική Στερεά) συνολικού προϋπολογισμού 110 εκατ. ευρώ η ηλεκτροδότηση θα θωρακιστεί πλήρως, αφού ακόμη και σε περίπτωση ανάλογης σοβαρής βλάβης στην Αττική το σύστημα της Πελοποννήσου δεν θα επηρεαστεί.

Τέλος, ο Διαχειριστής διαβεβαιώνει τους κατοίκους των παρακειμένων περιοχών ότι το συμβάν δεν προκάλεσε κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, καθώς ο εξοπλισμός που καταστράφηκε δεν περιείχε επικίνδυνες χημικές ουσίες όπως PCBs/PCTs, δεδομένου ότι ο Διαχειριστής έχει από ετών προβεί στις ενέργειες που διασφαλίζουν πλήρη εναρμόνιση με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Στο ΚΥΤ Κουμουνδούρου στον Ασπρόπυργο βρέθηκε σήμερα και κλιμάκιο των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), προκειμένου να κάνουν μετρήσεις για το ενδεχόμενο επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας μετά από την πυρκαγιά.  Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξαν, δεν διαπιστώθηκε διαρροή υγρών αποβλήτων, πλην μικρής ποσότητας νερών πυρόσβεσης κάτω από τον μετασχηματιστή. Σύμφωνα με την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία. θα ζητηθούν περαιτέρω στοιχεία για την διερεύνηση της λειτουργίας της εγκατάστασης.

Επιπλέον, με βάση την ενημέρωση από τη Διεύθυνση Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας της Ατμόσφαιρας του ΥΠΕΝ, ο πλησιέστερος με το συμβάν σταθμός του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης, δηλαδή της Ελευσίνας είχε διακοπή ρεύματος την ώρα της πυρκαγιάς και έως τα μεσάνυχτα της Κυριακής.  Πάντως, στις 02:00, οπότε επανήλθε, οι μετρήσεις στα αιωρούμενα σωματίδια ήταν εντός των φυσιολογικών ορίων. Ειδικότερα, τα PM 10 (μικροσωματίδια με διάμετρο 10 μικρά) μετρήθηκαν στα 38 μg/m3 και τα PM 2,5 (μικροσωματιδία με διάμετρο 2,5 μικρά) μετρήθηκαν στα 20 μg/m3 αντίστοιχα, δηλαδή σε επίπεδα ανάλογα με εκείνα των προηγούμενων ημερών. Σύμφωνα με σχετική ενημέρωση από τους σταθμούς μέτρησης αιωρούμενων σωματιδίων σε όλη την Ελλάδα, έως τώρα,  δεν προκύπτουν ανησυχητικές υπερβάσεις των ορίων.