H επιστροφή της Ελλάδας σε μια κανονικότητα, όπως κι αν την περιγράψουμε, έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση την εξυγίανση και την ανασυγκρότηση των μέσων ενημέρωσης. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, μπορεί ορισμένοι να θεωρούν μια τέτοια αντίληψη απόρροια συντεχνιακών συμφερόντων, αλλά χωρίς έγκυρα, πλουραλιστικά και κριτικά προς κάθε μορφής εξουσία μέσα ενημέρωσης η πολιτική ζωή και οι πολίτες θα παραμένουν εγκλωβισμένοι σε έναν φαύλο κύκλο αδιέξοδης σύγκρουσης διχαστικών αντιλήψεων και συνωμοσιολογικών θεωριών.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, παρά τις εξαιρέσεις, δημοσιογράφοι και μέσα ενημέρωσης φάνηκαν κατώτεροι των περιστάσεων στη διαχείριση της κρίσης των τελευταίων χρόνων. Απαξιώθηκαν, θεωρήθηκαν σε μεγάλο βαθμό συναυτουργοί στην κατάρρευση της χώρας. Το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό, αλλά εδώ οι διαστάσεις του ήταν και είναι εκκωφαντικές. Εχασαν την αξιοπιστία τους, συνέβαλαν, ιδιαίτερα η τηλεόραση, στον εκφυλισμό του πολιτικού διαλόγου, ταυτίστηκαν πολλά από αυτά με τον επελαύνοντα λαϊκισμό και εν τέλει δεν κατάφεραν να αντισταθούν επαρκώς στις βουλές της εξουσίας.
Συνοπτικά θα μπορούσε να πει κανείς ότι ακολούθησαν τις κυρίαρχες τάσεις της μεταπολιτευτικής περιόδου. Δημιούργησαν προσδοκίες, καλλιέργησαν υπέρμετρες φιλοδοξίες, δεν αντιστάθηκαν όσο θα έπρεπε στην αισθητική και πολιτισμική παρακμή, επένδυσαν στον νεοπλουτισμό και εν τέλει υπέστησαν κι αυτά τη γενική ισοπέδωση που τροφοδότησε η οικονομική κρίση. Εξαιρέσεις προφανώς υπήρξαν, αλλά δεν ήταν αρκετές για να αλλάξουν τη γενική εικόνα.
Η ανάκτηση της αξιοπιστίας τους ούτε εύκολη είναι ούτε απλή υπόθεση. Είναι όμως απόλυτα αναγκαία για να υπηρετήσουν τον ρόλο τους ως θεμέλια της δημοκρατίας. Οφείλουν να επαναφέρουν τις βασικές αρχές της δημοσιογραφίας: ανεξαρτησία, εγκυρότητα, συνέπεια, σεβασμός σε ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα.
Παράλληλα όμως και οι πολίτες οφείλουν να αντιληφθούν ότι χωρίς αξιόπιστα μέσα ενημέρωσης θα είναι έρμαιοι κάθε λογής λαϊκιστών, τυχοδιωκτών, συνωμοσιολόγων λαοπλάνων. Είτε αρέσει σε πολλούς είτε όχι, ο ρόλος του Τύπου είναι ζωτικός για τη λειτουργία της δημοκρατίας. Οχι μόνο γιατί χωρίς έγκυρη και αξιόπιστη ενημέρωση οι πολίτες χαλιναγωγούνται και χειραγωγούνται από την εξουσία, αλλά γιατί τα μέσα ενημέρωσης διαμορφώνουν κώδικες συμπεριφοράς και συμβάλλουν αποφασιστικά στη διαμόρφωση ενός κοινού συναισθηματικού πλαισίου για τη διαχείριση της ζωής των πολιτών.
Διαμορφώνουν μια κοινή δημόσια σφαίρα, μέσα από την οποία μοιραζόμαστε χαρές, λύπες, εξάρσεις, αναπόφευκτες και μη καταστροφές. Οι εφημερίδες αρχικά, αλλά στη συνέχεια και τα ηλεκτρονικά μέσα, όπως έγραφε ο Λούτσιο Μάγκρι, είναι το σημειωματάριο ενός πολυπλόκαμου – και παγκόσμιου πια – μυθιστορήματος που γράφεται καθημερινά. Η ποιότητα, ο τόνος, η εντιμότητα αυτού του μυθιστορήματος διαμορφώνει σε σημαντικό βαθμό τις ιδέες, τις αξίες, την ηθική αν θέλετε της κοινωνίας μας.
