Πυροπροστασίας παρεπόμενα

Το εκτεταμένο αφιέρωμα του ΒΗΜΑΤΟΣ-Science της Κυριακής 17 Ιουνίου 2018 στην πυροπροστασία ήταν μια πολύ εύστοχη έρευνα για το υποτιμημένο στη χώρα μας σημαντικό αυτό θέμα, που φαντάζομαι ότι προσέλκυσε το ενδιαφέρον όχι μόνο των ασχολούμενων μελετητών μηχανικών, των κατασκευαστών κυρίως κτιρίων, των φορέων της παραγωγής και εμπορίας δομικών υλικών, των αρμόδιων νομοθετικών και ελεγκτικών Αρχών (Πυροσβεστικό Σώμα, Πολεοδομίες κ.λπ.), αλλά και των απλών συνειδητοποιημένων πολιτών που τους απασχολούν γενικότερα τα θέματα ασφάλειας στη χώρα μας.

Ως ασχολούμενος πανεπιστημιακός με το θέμα από το 1975 –όπου για πρώτη φορά σε πρόγραμμα ΑΕΙ εισήχθη σχετικό μάθημα επιλογής στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ, το οποίο διδάσκεται μέχρι σήμερα -, θα ήθελα να προβώ σε ορισμένες συμπληρωματικές επισημάνσεις με όσο το δυνατόν συνοπτικότερο τρόπο:

l Παρατηρείται γενικώς, αλλά και ιδιαιτέρως στη χώρα μας, μια σύγχυση μεταξύ των κανονισμών (regulations) που αναφέρονται σε βασικές απαιτήσεις του χρήστη κτιρίων ή και γενικότερα των κατασκευών και των προτύπων (standards) που αφορούν τον έλεγχο ποιότητας και την κατηγοριοποίηση υλικών, δομικών στοιχείων και συστημάτων τα οποία ενσωματώνονται στα κτίρια. Δεν υφίσταται υποχρεωτική εναρμόνιση (harmonization) των κανονισμών μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ αντιθέτως υπάρχει εναρμόνιση των ευρωπαϊκών προτύπων (hΕΝ) για την ελεύθερη διακίνηση υλικών και προϊόντων μεταξύ των χωρών της ΕΕ, τα οποία επισημαίνονται και με τη διάκριση CE.

l Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός CPR (Construction Products Regulation) 305/2011 για τα προϊόντα δομικών κατασκευών, που ψηφίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο στις 9 Μαρτίου του 2011, αντικατέστησε τη Βασική Κατευθυντήρια Οδηγία (Construction Products Directive) 89/106/EOK, αποτελώντας ουσιαστικά μια επικαιροποίησή της, και αναφέρεται στις εξής 7 βασικές απαιτήσεις (essential requirements) του σύγχρονου ανθρώπου – χρήστη των κτιρίων:

1. Μηχανική αντοχή και ευστάθεια. 2. Πυροπροστασία. 3. Υγεία και περιβάλλον. 4. Ασφάλεια και προσβασιμότητα κατά τη χρήση. 5. Ηχοπροστασία. 6. Εξοικονόμηση ενέργειας. 7. Αειφόρος χρήση των φυσικών πόρων.

Ο Κανονισμός περιγράφει, μεταξύ άλλων, τις αναγκαίες διαδικασίες για τη σήμανση CE και τη δήλωση απόδοσης των προϊόντων (DoP – Declaration of Performance) και τις ευθύνες των αρμόδιων νομικών – φυσικών προσώπων (κατασκευαστής, εισαγωγέας, διανομέας, εκπρόσωπος).

l Το 1985 συντάχθηκε ο πρώτος Κανονισμός Πυροπροστασίας Κτιρίων στη χώρα μας, που τέθηκε σε εφαρμογή λίγο αργότερα με το ΠΔ 71/1987. Το 2009, το ΤΕΕ, διαπιστώνοντας την αδράνεια του κράτους να επικαιροποιήσει τον Κανονισμό, ιδιαιτέρως ως προς το θέμα υποχρεωτικής υιοθέτησης των εν τω μεταξύ εναρμονισμένων ευρωπαϊκών προτύπων ΕΝ, συνέστησε ομάδα εργασίας αποτελούμενη από εμπειρογνώμονες μηχανικούς ευρέος φάσματος και ειδικότητας (δημοσίους υπαλλήλους, ελεύθερους επαγγελματίες, πανεπιστημιακούς, αξιωματικούς της Πυροσβεστικής κ.ά.). Η εργασία της ομάδας διήρκεσε δυόμισι περίπου χρόνια και το τελικό κείμενο τέθηκε σε διαβούλευση για ένα περίπου έτος. Ολως περιέργως, όμως, ο κ. Χρήστος Σπίρτζης, πρόεδρος τότε του ΤΕΕ, δεν απέστειλε το κείμενο στα αρμόδια υπουργεία. Μόνο προσφάτως ο σημερινός πρόεδρος κ. Στασινός το έστειλε επισήμως όπου δει.

l Tο επίσημο κράτος με την αρμόδια Υπηρεσία του περί Κτιριοδομικών Κανονισμών εμφανίζεται στα τέλη του 2016 και διορίζει εγγράφως 9μελή επιτροπή από υπηρεσιακούς υπαλλήλους για τη σύνταξη νέου Κανονισμού με τη διαδικασία του «κατεπείγοντος». Καλούν δε εκ των υστέρων και εκπροσώπους από το ΤΕΕ και τον ΕΛΟΤ, οπότε ορίζομαι από τον πρόεδρο του ΤΕΕ, αφού ήμουν και ο επικεφαλής της ομάδας εργασίας του σχεδίου τροποποίησης (αναθεώρησης) που είχε ήδη στείλει το Επιμελητήριο. Αναφέρω εδώ ότι η επιτροπή στηρίχθηκε στο σχέδιό μας, αλλά ουδόλως έλαβε υπ’ όψιν τις παρεμβάσεις και την εμπειρία μας προς βελτίωση του Κανονισμού. Συνέταξε τον Κανονισμό μέσα σε 3 μήνες και τον έθεσε σε διαβούλευση fast track (νομίζω αρχικά για μια εβδομάδα). Το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι εμείς στο ΤΕΕ είδαμε το τελικό κείμενο ως ΠΔ 41 στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α, αρ. Φύλλου 80), διαφοροποιημένο μάλιστα από αυτό που αναρτήθηκε στο TRIS (Ευρωπαϊκή Επιτροπή Διαβούλευσης –τετράγλωσση).

Για τον ίδιο τον Κανονισμό ελπίζω ότι θα μου δοθεί η ευκαιρία να αναφερθώ κάποια άλλη φορά.