Μπορεί το Βrexit να ήλθε να κλονίσει συθέμελα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, αλλά, όπως τώρα δείχνουν τα πράγματα, είναι πολύ πιθανό να αποτελέσει απλώς την αφετηρία μιας μακράς περιόδου αβεβαιότητας, όπου οι επόμενες κρίσεις θα καθορίσουν και τη μελλοντική πορεία της Ενωμένης Ευρώπης. Και ενώ στη Βρετανία ετοιμάζεται να αναλάβει τον ερχόμενο Σεπτέμβριο η νέα πρωθυπουργός, η οποία παρότι υπήρξε υποστηρίκτρια της παραμονής της χώρας της στην ΕΕ θα ηγηθεί των διαπραγματεύσεων για την αποχώρηση, στην Ιταλία κρίνεται το μέλλον του Ματέο Ρέντσι, όχι μόνον από την τεράστια τραπεζική κρίση που συγκλονίζει τη χώρα του, αλλά και από το δημοψήφισμα του Οκτωβρίου για τη μείωση των μελών της Γερουσίας. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι αν το χάσει θα παραιτηθεί και η Ιταλία θα οδηγηθεί σε νέες εκλογές, τη στιγμή που οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν σαφές προβάδισμα στον λαϊκιστή ηγέτη του Κινήματος των Πέντε Αστέρων Μπέπε Γκρίλο.
Την άνοδο του λαϊκισμού και του ευρωσκεπτικισμού επισείει ως απειλή και ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας –μιας χώρας που πέρασε σοβαρή οικονομική ύφεση λόγω των μέτρων λιτότητας –ως δικαιολογημένη αντίδραση του λαού της στις κυρώσεις που αποφάσισαν οι Βρυξέλλες κατά της Πορτογαλίας και της Ισπανίας για τα υπερβάλλοντα δημοσιονομικά τους ελλείμματα του 2015. Πλήγμα για τις Βρυξέλλες θα αποτελέσει επίσης το δημοψήφισμα στην Ουγγαρία τον Οκτώβριο για την υποχρεωτική ή μη αποδοχή προσφύγων, όπου αναμένεται ότι θα θριαμβεύσουν οι γνωστές ακραίες θέσεις του πρωθυπουργού της χώρας. Ενώ τίθεται το ερώτημα αν στις επαναληπτικές προεδρικές εκλογές, τον Οκτώβριο επίσης, στην Αυστρία θα επικρατήσει ο ακροδεξιός Χόφερ, ο οποίος, όπως και ο Μπέπε Γκρίλο, έχει ζητήσει δημοψήφισμα για την έξοδο από την ΕΕ, ενισχύοντας έτσι τις ανάλογες θέσεις της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία.
Ολα αυτά δείχνουν ότι ξετυλίγεται ένα απίστευτο κουβάρι αστάθειας στον ευρωπαϊκό χώρο, καθώς μάλιστα μέσα στο 2017 θα διεξαχθούν και οι βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία και στη Γερμανία, γεγονός που δεν επιτρέπει στις δύο αυτές χώρες-κλειδιά να επηρεάσουν τις εξελίξεις την περίοδο αυτή. Σε μια στιγμή που δεν γνωρίζουμε τι θα συμβεί τελικά με τη Βρετανία, όπου επικρατεί τώρα η εντύπωση ότι μάλλον θα αποφευχθεί η πλήρης έξοδος. Οπως μάλιστα σχολίασε ευρωπαίος διπλωμάτης στις Βρυξέλλες: «Η Βρετανία ήταν πάντα με το ένα πόδι στην Ευρώπη και το άλλο έξω, τώρα είναι πολύ πιθανό να βρεθεί με το ένα πόδι έξω και το άλλο μέσα». Μια Ευρώπη η οποία, ούτως ή άλλως, χάνει βαθμιαία το κύρος της, όπως έδειξε και η προχθεσινή συμφωνία με το ΝΑΤΟ, όπου ουσιαστικά παραδίδει στη Συμμαχία τη διαχείριση της εξωτερικής και αμυντικής της πολιτικής. «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο»!

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ