Παλεύει με την ύφεση η οικονομία

Τρίμηνο-«φωτιά» έχει μπροστά της η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις κάλπες του Σεπτεμβρίου. Από τις αρχές Οκτωβρίου ως το τέλος του έτους πρέπει να διαπραγματευτεί εννέα «αγκάθια» του Μνημονίου, να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες και να βρει τρόπους για να αντισταθμίσει τις υφεσιακές πιέσεις που προκαλούν τα capital controls.

«Παρηγοριά» για τους επιτελείς του υπουργείου Οικονομικών αποτελεί η απρόσμενη άνοδος του τουρισμού που έφερε ζεστό χρήμα στην οικονομία την πιο δύσκολη στιγμή και φαίνεται ότι συγκρατεί τη βουτιά της οικονομίας στο -2,3% του ΑΕΠ για εφέτος (Αναλυτικό ρεπορτάζ στις σελίδες Β6-7).

Την ύφεση συγκρατεί και το «φρενάρισμα» των εισαγωγών που έφεραν τα capital controls.

Εξάλλου θετική έκπληξη αποτέλεσε ηαύξηση του ΑΕΠ κατά 1,6% το β’τρίμηνο του 2015 (Απρίλιος – Ιούλιος) σε ετήσια βάση και κατά 0,8% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2015.

Ξεχωριστό κεφάλαιο αποτελεί η ανάγκη αναζωογόνησης των δημοσίων επενδύσεων ώστε να ξεκολλήσει το ΕΣΠΑ που έπιασε πάτο. Ηδη στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) ετοιμάζουν σχέδιο για την εκταμίευση 1 δισ. ευρώ συγχρηματοδοτούμενης δαπάνης κάθε μήνα, από τον Σεπτέμβριο ως τον Δεκέμβριο. Ο στόχος αυτός συμφωνήθηκε ήδη με την τρόικα.

Για την επανεκκίνηση των επενδύσεων θα χρησιμοποιηθούν σταδιακά τα περίπου 900 εκατ. ευρώ από τη δόση του Αυγούστου.

Ο προγραμματισμός προβλέπει τη διάθεση 150 εκατ. ευρώ την εβδομάδα στο πλαίσιο της εθνικής συμμετοχής του ΠΔΕ, ώστε η συγχρηματοδοτούμενη δαπάνη να φτάσει τα 4 δισ. ευρώ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το πρώτο επτάμηνο του έτους εκταμιεύθηκαν μέσω του ΠΔΕ μόλις 1,19 δισ. ευρώ, δηλαδή 1,37 δισ. ευρώ λιγότερα από την πρόβλεψη για 2,57 δισ. ευρώ στο διάστημα αυτό.

Παράλληλα, και κυρίως για ανθρωπιστικούς λόγους, καταρτίστηκε σχέδιο σε συνεργασία με την τρόικα για την καταβολή μέρους των νέων συντάξεων καθώς από τον Ιανουάριο έχουν παγώσει όλες οι διαδικασίες.

Στην υγεία η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους προμηθευτές θα αρχίσει με τα αδιάθετα 200 εκατ. ευρώ τα οποία διακράτησαν οι διοικήσεις των νοσοκομείων το προηγούμενο διάστημα με στόχο να αντιμετωπίσουν τις συνθήκες ανασφάλειας και να μην ξεμείνουν από ρευστό.

Η τρόικα (νυν κουαρτέτο) διαμηνύει ότι αναμένει τον σχηματισμό κυβέρνησης για να κατέλθει αμέσως στην Αθήνα. Η ατζέντα των προαπαιτουμένων «τρομάζει». Τον Οκτώβριο θα συγχωνευτούν και οι υποχρεώσεις του Σεπτεμβρίου με στόχο να εκταμιευθεί μέσα στον Νοέμβριο η δόση των 2 + 1 δισ. ευρώ και να πληρωθούν χωρίς άλλη «λαχτάρα» οι διάσπαρτες δόσεις προς το ΔΝΤ ύψους 1,63 δισ. ευρώ το δίμηνο Δεκεμβρίου – Ιανουαρίου.

Παρά τις εκταμιεύσεις του Αυγούστου, η ρευστότητα παραμένει σε οριακή κατάσταση με τα ταμειακά διαθέσιμα να κινούνται κάτω από το «ψυχολογικό» όριο του 1 δισ. ευρώ.

Εκτός από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, που αποτελεί θέμα «ζωής και θανάτου» για την οικονομία, και το άνοιγμα του Ασφαλιστικού, που αρχίζει αμέσως αλλά θα ωριμάσει σε βάθος χρόνου, τα πιο δύσκολα θέματα που απαιτούν άμεση αντιμετώπιση είναι τα εξής:

1. Το πλαίσιο για τους πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας που περιλαμβάνει και την αλλαγή του νόμου Κατσέλη. Η διαπραγμάτευση με την τρόικα θα αρχίσει τον Οκτώβριο και το νέο καθεστώς θα ισχύσει από την 1.1.2016.

2. Η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις. Το Μνημόνιο προβλέπει τη δυνατότητα για ισοδύναμα μέτρα, ωστόσο η διαπραγμάτευση δεν θα είναι εύκολη. Αν δεν πείσει η ελληνική πλευρά θα πρέπει να την εφαρμόσει, μειώνοντας κι άλλο τις επικουρικές μετά την εισφορά του 6%.

3. Η ολοκλήρωση της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ. Προβλέπει ότι όλα τα καταστήματα θα είναι ανοιχτά τις Κυριακές και ότι τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα θα πωλούνται και από τα σουπερμάρκετ.

4. Η μείωση του ΕΚΑΣ για το 20% των δικαιούχων από την Πρωτοχρονιά του 2016. Η κυβέρνηση θα πρέπει να «στήσει» άμεσα το δίχτυ ασφαλείας για όσους θίγονται, μέσω ενός νέου μηχανισμού για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.

5. Ο φόρος στους αγρότες. Στο τραπέζι των συζητήσεων θα τεθεί η αύξηση του φόρου εισοδήματος από το 13% σε 20% για το 2016 (και στο 26% για το 2017). Αναπόφευκτη είναι η αύξηση στο αγροτικό πετρέλαιο λόγω της μείωσης της επιδότησης από το κράτος.

6. Το Μεσοπρόθεσμο 2016-2019, στο οποίο πρέπει να προσδιορίζονται μέτρα τουλάχιστον 3,2 δισ. ευρώ για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 και μετά. Ψηφίζεται τον Οκτώβριο.

7. Το «ξήλωμα» των 100 δόσεων. Η τρόικα «πέρασε» στο Μνημόνιο διάταξη που προβλέπει ότι όσοι αθετούν τρέχουσες υποχρεώσεις (π.χ. ΕΝΦΙΑ ή φόρο εισοδήματος) χάνουν τη ρύθμιση.

8. Οι κατασχέσεις λογαριασμών. Το Μνημόνιο προβλέπει ρητά την κατάργηση του ορίου του 25% στο ακατάσχετο μισθών και συντάξεων και μείωση του πλαφόν των 1.500 ευρώ στην προστασία από κατασχέσεις.

9. Η πώληση του ΑΔΜΗΕ. Στο πλαίσιο των αλλαγών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τον Οκτώβριο προβλέπεται η κατάργηση της έκπτωσης 20% στη βιομηχανία και η δρομολόγηση τηςιδιωτικοποίησης του ΑΔΜΗΕ ή η εξεύρεση σχεδίου με ισοδύναμα αποτελέσματα.