«Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;». «Εγώ» απαντά η Μίρκα Παπακωνσταντίνου, επαναλαμβάνοντας την απάντηση της ηρωίδας της. Είναι η Μάρθα και μαζί με τον Τζορτζ, τον οποίο ερμηνεύει ο Δάνης Κατρανίδης, ερμηνεύει ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θεατρικά ζευγάρια στην παράσταση του θεάτρου Πόλη. Ο Εντουαρντ Αλμπι έγραψε (το 1961) την ιστορία μιας σχέσης γεμάτης αγάπη και μίσος, πάθη και εξαρτήσεις, ειρωνεία και αυτοσαρκασμό, πόνο και βία. Μια ιστορία ζωής.
«Πράγματι», λέει η ηθοποιός, «διαβάζοντας το έργο καταλαβαίνεις πόση ζωή, πόση αληθινή ζωή περιέχει. Γι’ αυτό και είναι δύσκολο. Μιλάει για αυταπάτες, ψευδαισθήσεις, όνειρα… Ολοι δεν θέλουμε το παραμύθι; Μόνο που του Τζορτζ και της Μάρθας είναι σκληρό, επώδυνο. Γιατί ο καθένας τους έχει δίκιο, το δικό του δίκιο. Πρόκειται για ένα κλασικό έργο που αφορά τις σχέσεις, είτε είναι είτε δεν είναι ματωμένες. Αφορά στην ουσία το πόση ανάγκη έχει ο ένας τον άλλον. Δύσκολο να την πεις ιστορία αγάπης –μόνο με την πλατιά έννοια».
Η Μίρκα Παπακωνσταντίνου παραδέχεται ότι ο συγκεκριμένος ρόλος ανήκει «στα λίγα πράγματα που ήθελα να κάνω. Αλλά με εκδικείται. Είναι τόσο δύσκολος. Εχει χτυπήματα κάτω από τη μέση. Βέβαια κάθε φορά είναι δύσκολα. Απλώς, με τα χρόνια, αντί να καταλαβαίνεις τη δύναμή σου, καταλαβαίνεις τις ανεπάρκειές σου. Με εχθρό τον ίδιο σου τον εαυτό, ξέρεις κάθε φορά τι έχεις κάνει –αν κορόιδεψες το κοινό και μαζί τον εαυτό σου. Και δεν τα λέω αυτά από μετριοπάθεια, αλλά από ουσία. Στο θέατρο όταν ξεκινάς θέλεις να πηγαίνεις μπροστά. Οσο προχωρείς θέλεις να κοιτάς μέσα σου. Και το «μέσα» δεν έχει τέλος».
«Είναι ένα έργο που βγάζει αίμα»
Η Μάρθα, μια γυναίκα βαθιά λαβωμένη από τον πατέρα της, προσπαθεί να επιβάλλει τα εκρηκτικά και απαξιωτικά στοιχεία της πάνω στον Τζορτζ. «Αυτό είναι ένα στοιχείο που προέρχεται από τις δικές της αδυναμίες. Γι’ αυτό και σπάει μέσα της –όπως στην ιστορία με το παιδί. Είναι ένα κομμάτι που δεν μπορώ να αντιμετωπίσω –όχι λόγω προσωπικών βιωμάτων. Η Μάρθα περιγράφει τη γέννα της, περιγράφει τον κοκκύτη του παιδιού, εικόνες μιας καθημερινότητας, και σε κάνει να αναρωτιέσαι, να αναρωτιέμαι, αν συνέβησαν όλα αυτά, αν υπήρξε το παιδί».
Παράλληλα τη νιώθει κοντά της, «αν και διαφέρουμε σε δύο, τουλάχιστον, πράγματα. Εγώ δεν μπορώ να είμαι τόσο απαξιωτική –έτσι νομίζω για τον εαυτό μου –και δεν πίνω καθόλου μα καθόλου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Από την άλλη όμως είμαι εκρηκτική. Στη Μάρθα λατρεύω την από κάτω πλευρά της, την πιο ευάλωτη, με τα πολλά σπασίματα. Την πλευρά που την κάνει να θέλει να ζήσει. Αυτά μού αρέσουν στη Μάρθα».
Είναι ένα έργο που «βγάζει αίμα», όπως λέει η ηθοποιός. Οχι επειδή δέρνει ο ένας τον άλλον, αλλά από αυτά που λένε ο ένας στον άλλον: κινείται ανάμεσα «στο παράλογο και στο αισιόδοξο. Γιατί; Διόλου τυχαία αρχίζει στις δύο το πρωί και τελειώνει στις τέσσερις και μισή. Λίγο προτού ξημερώσει. Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ; Οχι τον λύκο, αλλά τη ζωή χωρίς ψευδαισθήσεις. Εκεί είναι όλη η ουσία για τον καθένα –με ό,τι μπορεί και όσο αντέχει». Πιστεύει άλλωστε ότι «όταν ξεκινάς μια σχέση ή όταν έχεις μια σχέση, δεν πρέπει να ξεχνάς ότι όλο αυτό μοιάζει με τρένο: μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκτροχιασθεί».
«Το δυνατό γέλιο σημαίνει ζωή»
Γυναίκα με έντονο αυτοσαρκασμό, η Μίρκα Παπακωνσταντίνου ξέρει ότι τον κληρονόμησε από τον πατέρα της, «που ήταν στρατιωτικός του Βασιλικού, τότε, Ναυτικού και αριστερός. Ε λοιπόν, αυτό δεν παιζόταν. Θυμάμαι ότι στο σπίτι, σε εποχές ισχνών αγελάδων, το τραπέζι ήταν πάντα στρωμένο με διπλά και τριπλά μαχαιροπίρουνα, σαν να επρόκειτο να φάμε δύο και τρία γεύματα. Μου θύμιζε πάντα την ταινία με τον Τζέρι Λούις, που τρώει ένα φασόλι με μαχαιροπίρουνο. Και το έχω πάντα ως όπλο, ως άμυνα. Με τα χρόνια είναι σαν να επιλέγω να το πω εγώ προτού το πουν οι άλλοι. Ισως γιατί μου αρέσει να στραπατσάρω τον εαυτό μου. Την ίδια στιγμή, μου αρέσει πολύ να κάνω τους ανθρώπους να γελάνε. Και εύχομαι πάντα στους ανθρώπους να μπορούν να κλαίνε και να γελάνε δυνατά. Είναι εκτόνωση. Σημαίνει ζω και υπάρχω» καταλήγει.
«Η σκηνική οικειότητα με τον Δάνη Κατρανίδη δεν με διευκολύνει. Είναι ωραίο βέβαια να έχεις απέναντί σου έναν άνθρωπο που ξέρεις, που αγαπάς, που εκτιμάς. Είναι πολύ σημαντικό την ώρα που ξεκινάς για την πρόβα. Στην πρόβα όμως νιώθεις περίεργα –ναι, είναι πιο δύσκολο. Επιπλέον έχει μεσολαβήσει όλο αυτό το διάστημα που δεν έχουμε συνεργαστεί καθόλου. Η σκηνική μάχη είναι περίεργη υπόθεση. Η μεγάλη οικειότητα δεν βοηθά στο να κρατήσεις το σκηνικό παραμύθι, τη μεγάλη έκθεση».
Ο Δάνης, τα μεγάλα έργα και η επιθεώρηση
Επειτα από περίπου 40 χρόνια η Μίρκα Παπακωνσταντίνου συναντά ξανά τον Δάνη Κατρανίδη επί σκηνής. Οι δυο τους γνωρίστηκαν την εποχή που ήταν ακόμη σπουδαστές στη Δραματική Σχολή του Γιώργου Θεοδοσιάδη και παντρεύτηκαν το 1971 (για να χωρίσουν το 1977). Εχοντας μοιραστεί στο παρελθόν παραστάσεις («Βάκχες», «Ιφιγένεια εν Ταύροις», «Βαβυλωνία», «Ο δάσκαλος») και τηλεοπτικές σειρές («Μυστικοί αρραβώνες»), βρίσκονται σήμερα ενώπιος ενωπίω στο έργο του Αλμπι.
Επειτα από περίπου 40 χρόνια η Μίρκα Παπακωνσταντίνου συναντά ξανά τον Δάνη Κατρανίδη επί σκηνής. Οι δυο τους γνωρίστηκαν την εποχή που ήταν ακόμη σπουδαστές στη Δραματική Σχολή του Γιώργου Θεοδοσιάδη και παντρεύτηκαν το 1971 (για να χωρίσουν το 1977). Εχοντας μοιραστεί στο παρελθόν παραστάσεις («Βάκχες», «Ιφιγένεια εν Ταύροις», «Βαβυλωνία», «Ο δάσκαλος») και τηλεοπτικές σειρές («Μυστικοί αρραβώνες»), βρίσκονται σήμερα ενώπιος ενωπίω στο έργο του Αλμπι.
«Η σκηνική οικειότητα με τον Δάνη Κατρανίδη δεν με διευκολύνει. Είναι ωραίο βέβαια να έχεις απέναντί σου έναν άνθρωπο που ξέρεις, που αγαπάς, που εκτιμάς. Είναι πολύ σημαντικό την ώρα που ξεκινάς για την πρόβα. Στην πρόβα όμως νιώθεις περίεργα –ναι, είναι πιο δύσκολο. Επιπλέον έχει μεσολαβήσει όλο αυτό το διάστημα που δεν έχουμε συνεργαστεί καθόλου. Η σκηνική μάχη είναι περίεργη υπόθεση. Η μεγάλη οικειότητα δεν βοηθά στο να κρατήσεις το σκηνικό παραμύθι, τη μεγάλη έκθεση».
Την ίδια ώρα, ωστόσο, παραδέχεται ότι εκείνος υπήρξε και ο βασικός λόγος για να πει το «ναι» στην πρόταση. «Πιστεύω στις συνεργασίες πάνω και από το έργο. Το ζήτημα δεν είναι τι αλλά με ποιον. Και ας ήθελα τόσο πολύ τη Μάρθα, όπως σκέφτομαι και τη Φιλουμένα». Με κόστος ακόμη και να στερηθεί τους μεγάλους ρόλους. «Ναι, είναι αλήθεια. Δεν έκανα τα μεγάλα έργα. Τι σημασία έχει άλλωστε; Χωρίς φυσικά να τους υποτιμώ, δεν μου έλειψαν». Αντ’ αυτών προτίμησε τους ανθρώπους: «Τα τελευταία χρόνια έψαξα πολλά πράγματα μέσα από τις συνεργασίες, όπως με τον Νίκο Καραγιώργο, που πιστεύω ότι με βοήθησαν, με προχώρησαν περισσότερο από ό,τι θα είχα κερδίσει με κάποιες ερμηνείες».
Κάπου εκεί μπαίνει και η αγάπη της για την επιθεώρηση –«το περασμένο καλοκαίρι ξανάκανα, πρωτίστως λόγω της Αννας Παναγιωτοπούλου» -, μια αγάπη συνδεδεμένη με το κοινωνικο-πολιτικό στίγμα που διαθέτει ως άνθρωπος. Αλλά το ξεκαθαρίζει: «Δεν έγραφα ούτε γράφω. Ποτέ. Είμαι εκτελεστικό όργανο. Τα τελευταία πράγματα που έγραψα ήταν ερωτικά γράμματα στον Δάνη, οπότε καταλαβαίνει κανείς πόσα χρόνια έχουν περάσει από τότε».
πότε & πού:
«Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;» του Εντουαρντ Αλμπι. Μετάφραση Δάνης Κατρανίδης. Σκηνοθεσία: Γιώργος Νανούρης. Παίζουν: Δάνης Κατρανίδης, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Χρύσα Παππά, Παναγιώτης Εξαρχέας. Πόλη Θέατρο, Φωκαίας 4 & Αριστοτέλους 87, πλ. Βικτωρίας, τηλ. 211 1828.900. Πρεμιέρα Παρασκευή 22/2, στις 20.15. Παραστάσεις από Τετάρτη ως Σάββατο στις 20.15, Κυριακή στις 18.15. Εισιτήρια: 20, 15, 10 ευρώ.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
