Will Durant: Αμερικάνος φιλόσοφος: Όσοι αγαπούν την ελευθερίαν, την λογικήν και το κάλλος θα βλέπουν την Ελλάδα ως την λαμπράν πρωίαν τού Δυτικού πολιτισμού, ο οποίος, παρ’ όλα του τα ελαττώματα, είναι η τροφή και η ζωή μας.
Η ιδέα για ένα τέτοιο άρθρο ήρθε μέσα από μια θλίψη για την άδικη επίθεση που δέχεται η χώρα μου και οι πολίτες της. Θα μπορούσαν να γραφούν σελίδες επί σελίδων για να υπερασπιστώ την Ελλάδα όμως σκέφτηκα ότι προτιμότερο είναι να γράψω ή να υπενθυμίσω καλύτερα ότι αυτό που ζούμε, αυτό που βλέπουμε στην καθημερινότητα μας είναι ελληνικό. Πολλοί ίσως να παραξενευτούν ή να νομίσουν το άρθρο λίγο ως πολύ μια ακραία εθνικιστική κραυγή. Δεν πιστεύω πως είναι. Απλά νιώθοντας την επίθεση και τον χλευασμό των υπολοίπων πολιτών της Ευρώπης – ευτυχώς όχι όλων – σκέφτηκα πως η χώρα μου έχει προσφέρει στον δυτικό πολιτισμό περισσότερα από όσα έχουν προσφέρει όλες οι χώρες μαζί στην Ευρώπη. Ακόμα και το όνομα Ευρώπη είναι Ελληνικό.
Το άρθρο δεν προσπαθεί να αθωώσει τα λάθη που κάναμε σαν έθνος, σαν χώρα, σαν πολίτες άλλωστε γνωρίζουμε σαν λαός ότι εκτός από τον Λεωνίδα στις Θερμοπύλες είχαμε και τον Εφιάλτη και δυστυχώς έχουμε πολλούς. Το άρθρο απλά προσπαθεί να θυμίσει ότι αξίζουμε τουλάχιστον κάποιο στοιχειώδη σεβασμό για αυτά που έχουμε προσφέρει στον δυτικό τρόπο σκέψης και ζωής. Προστατέψαμε την δημοκρατία με την μάχη του Μαραθώνα και την ναυμαχία της Σαλαμίνας, προσφέραμε απλόχερα γνώση και στοχασμό.
Η σύγχρονη Ελλάδα με μόλις 189 χρόνια ζωής και με συνεχείς πολέμους σε όλα αυτά τα χρόνια – Ελληνοτουρκικός, Βαλκανικοί πόλεμοι, Α’ και Β’ παγκόσμιος πόλεμος, εμφύλιος – προσπάθησε να σταθεί στα πόδια της και τα κατάφερε. Ναι κάναμε λάθη αλλά δεν αξίζουμε τόσο χλευασμό και εχθρότητα από τους υπόλοιπους λαούς. Αξίζουμε και δικαιούμαστε σεβασμό για αυτά που έχουμε προσφέρει από την αρχαιότητα μέχρι την σύγχρονη ιστορία. Κάποιο παλιοί σημαντικοί άνθρωποι που είναι σεβαστοί παγκοσμίως έχουν πει πράγματα για την χώρα μου και γι’ αυτό τα παραθέτω ώστε να δούμε με πιο τρόπο έβλεπαν κάποτε την Ελλάδα.
Η Ελλάδα κοιτίδα πολιτισμού, δημοκρατίας και ελευθερίας έχει πράγματι γαλουχήσει τον Ευρωπαϊκό και όλον εν γένει τον δυτικό πολιτισμό. Παρ’ κάτω ακολουθούν με συνοπτικό τρόπο οι σκέψεις και τα επιτεύματα του Ελληνικού πολιτισμού, απλά για να θυμηθούμε τι έχει προσφέρει στην παγκόσμια ιστορία.
Will Durant: Αμερικάνος φιλόσοφος: Όλα τα πεπολιτισμένα έθνη, εις ότι αφορά την δραστηριότητα τού πνεύματος, είναι αποικίαι της Ελλάδος. Πολιτική – Δημοκρατία: Αυτό που σχεδόν όλοι στον δυτικό κόσμο ζούμε, θαυμάζουμε και μας παρέχει την ελευθερία στον πολιτικό λόγο, στην συμμετοχή στην εξουσία, στην γνώμη μας μέσω της εκλογής των αντιπροσώπων μας αλλά και στην διαμαρτυρία – όπου αυτή χρειάζεται. Πολεμάμε για αυτήν αν δεν την έχουμε αφού είναι το πιο δίκαιο πολιτικό σύστημα.
Ένα πολιτικό σύστημα που γεννήθηκε στη Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αθήνα οι πρώτοι που δόμησαν αυτό το σύστημα ήταν ο Σόλων το 590 π.χ. , ο Κλεισθένης το 508π.χ. , και ο Εφιάλτης το 462 π.χ. . Ο σημαντικότερος όλων και ο πιο γνωστός ήταν ο Περικλής τον 5ο αιώνα π.χ. ////// Will Durant: Αμερικάνος φιλόσοφος: Εκτός από τις μηχανές, δεν υπάρχει σχεδόν τίποτε άλλο διαχρονικό που να μην προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα: Σχολεία, Γυμναστήρια, Αριθμητική, Γεωμετρία, Ιστορία, Ρητορική, Φυσική, Βιολογία, Ανατομία, Υγιεινή, Διακοσμητική, Ποίηση, Μουσική, Τραγωδία, Κωμωδία. Αθλητισμός – Ολυμπιακοί αγώνες – αθλητικό ιδεώδες – Ολυμπία: Βλέπουμε αθλητές, αθλούμαστε και οι ίδιοι, θαυμάζουμε τους αθλητές και πολύ περισσότερο τους ολυμπιονίκες.
Η αρχαία Ελλάδα έγινε η κοιτίδα του αθλητισμού αφού εκεί πήρε για πρώτη φορά την μορφή του ελεύθερου ανταγωνισμού και της ευγενούς άμιλλας, μορφή που έχει ακόμα και στα σημερινά χρόνια. Οι Έλληνες ακόμα και όταν είχαν εισβάλει οι Πέρσες στην Ελλάδα δεν ακύρωσαν την ολυμπιάδα εκείνης της τετραετίας. Ιδρυτής των ολυμπιακών αγώνων από την 2η χιλιετία θεωρείτε ο Ιδαίος Ηρακλής όπου ήταν και αυτός που λέγεται ότι έδωσε και το όνομα της.
Ο Μύθος λέει πως στην πρώτη ολυμπιάδα έλαβαν μέρος οι Ολύμπιοι Θεοί. Η πρώτη καταγεγραμμένη ιστορικά ολυμπιάδα είναι του 776 π.χ. Η πρώτη γυναίκα που παρακολούθησε ολυμπιακούς αγώνες ήταν η Καλλιπάτειρα κόρη του ολυμπιονίκη Διαγόρα. ////// Johann Wolfgang Goethe Γερμανός ποιητής-φιλόσοφος: Ότι είναι ο νους και η καρδιά για τον άνθρωπο, είναι και η Ελλάδα για την οικουμένη. Πολιτισμός- Τέχνες: Γλυπτική: Η γλυπτική σαν τέχνη υπήρχε βέβαια παλαιότερα των Ελλήνων όμως με την επανάσταση των καλλιτεχνών να εγκαταλείψουν το πρότυπο του Κούρου με το ελαφρύ μειδίαμα και την απλή κίνηση του ποδιού και να στραφούν σε απόδοση κινήσεων των χεριών, του κεφαλιού και σε πιο εμφαντική έκφραση του προσώπου γέννησε σιγά, σιγά την κλασσική γλυπτική της αρχαίας Ελλάδας με κύριους εκφραστές τους Φειδία, Πραξιτέλη, Λύσιππος, ενώ η συμμετρία με κεντρικό εκφραστή τον Πολύκλειτο δίνει στο γλυπτό την ανάπτυξη ενός ιδανικού σώματος.
Έργο σταθμός ο Δορυφόρος που αντίγραφο του βρίσκεται στο μουσείο της Νάπολης. H.D.F. Kitto Βρετανός πανεπιστημιακός: Είναι στη φύση της Ελληνικής γλώσσας να είναι ακριβής, καθαρή και περίπλοκη. Η ασάφεια και η έλλειψη ενόρασης, που χαρακτηρίζει μερικές φορές τα Αγγλικά, καθώς και τα Γερμανικά, είναι εντελώς ξένες προς την Ελληνική γλώσσα. Θέατρο: Το θέατρο δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην αρχαία Αθήνα και ήταν μια εξέλιξη του Διθυράμβου με πρώτες μορφές την τραγωδία, την κωμωδία και το σατυρικό δράμα.
Πατέρας της τραγωδίας θεωρείται ότι είναι ο Θέσπης που όμως έργα του δεν σώζονται παρά μόνο κάποιοι στίχοι, γνωστός έμεινε και ο Φρύνιχος για το πρόστιμο ύψους χιλίων δραχμών, ένα τεράστιο ποσό για την εποχή, εξ’ αιτίας του έργου του «Μιλήτου Άλωσις» έργο που απαγορεύτηκε να ξαναπαιχτεί έστω και σε διασκευή και βέβαια οι τέσσερις μεγάλοι θεατρικοί ποιητές ο Αισχύλος, ο Ευριπίδης, ο Σοφοκλής μαζί με τον σατυρικό Αριστοφάνη. Μουσική: Γνωστή ως Απολλώνια τέχνη, στην αρχαία Ελλάδα με τον όρο μουσική εννοούσαν την ποίηση, το μέλος και τον χορό ως μια αδιάσπαστη ενότητα. Ο Αυλός, η Λύρα και η Κιθάρα ήταν τα όργανα που μάθαιναν από έξι χρονών τα παιδιά ενώ η αρχαιοελληνική μουσική θεωρία αποτελεί την βάση για την δυτική θρησκευτική και κλασσική μουσική και επίσης χρησιμοποιούνται εκτενώς στην Τζαζ.
Λογοτεχνία-Ποίηση: Τα έπη του Ομήρου, τα ποιήματα της Σαπφώ, οι παραβολές του Αισώπου, ο Αρχίλοχος ο δημιουργός του λόγιου Ιάμβου, ο Ορφέας, ο Μουσαίος που θεωρείτε και γιος του Ορφέα, η Τελέσιλλα η ποιήτρια από το Άργος που εκτός από την ποίηση της έμεινε στην ιστορία και για τον ηρωισμό της αφού όταν ο στρατός της πόλης της ηττήθηκε από τους Σπαρτιάτες όπλισε της γυναίκες της πόλης και κράτησε γραμμή άμυνας, και βέβαια πάρα πολλοί ακόμα ποιητές και λογοτέχνες που με την γραφή τους μεταλαμπάδευσαν στον δυτικό πολιτισμό θεσμούς και αξίες που ακόμα και σήμερα διδασκόμαστε στα πανεπιστήμια. ////// Helen Keller Αμερικανίδα συγγραφέας: Αν είναι αλήθεια ότι το βιολί είναι το τελειότερο μουσικό όργανο τότε τα Ελληνικά είναι το βιολί της σκέψης.
Επιστήμες: Φιλοσοφία: Μια ενότητα που είναι από τα πιο λαμπρά κομμάτια της Ελληνικής σκέψης και κατ’ επέκταση της δυτικής κουλτούρας. Με την γέννηση της αρχαία Ελληνική φιλοσοφία οι άνθρωποι επιτέλους εξυψώνονται έναντι του Θεού αφού πλέον ο Ελληνικός πολιτισμός γίνεται ανθρωποκεντρικό και όχι θεοκεντρικός. Την αρχή κάνουν οι λεγόμενοι προσωκρατικοί φιλόσοφοι: Θαλής ο Μιλήσιος. Που θεωρούσε πως το νερό είναι η αρχή των πάντων, Ηράκλειτο. «Τα πάντα ρει, μηδέποτε κατά τα’ αυτό μένειν». Αναξίμανδρο. Που επίκεντρο της φιλοσοφίας του ήταν το άπειρο. Εμπεδοκλή. Γνωστός για την θεωρία του της Αίσθησης όπου με αυτήν επηρέασε σύγχρονους στοχαστές Αναξαγόρα.
Βασικό ρόλο στην φιλοσοφία του παίζει ο νους, δηλαδή το πνεύμα που είναι το καθαρότερο από όλα γνωρίζει τα πάντα και έχει την μεγαλύτερη δύναμη. Δημόκριτο. Πατέρας της πυρηνικής φυσικής, ο πρώτος που μίλησε για το άτομο και για την ύπαρξη άλλων κόσμων μες στο σύμπαν που μας περιβάλλει, και ότι ο γαλαξίας είναι το φως από τα μακρινά αστέρια. Και πολλοί ακόμα προσωκρατικοί φιλόσοφοι όπου έδωσαν το γόνιμο έδαφος και την ώθηση στους μεταγενέστερους: Σωκράτη.
Η σημαντικότερη φυσιογνωμία του Ελληνικού και παγκόσμιου πνεύματος, έχει ειπωθεί πως ο Σωκράτης κατέβασε την φιλοσοφία από τα άστρα στην γη διότι χάρη σε αυτόν οι φιλόσοφοι ξεκίνησαν να ασχολούνται με τον άνθρωπο και έπαψαν να ασχολούνται με τα φυσικά φαινόμενα, ο Σωκράτης θέλησε να δημιουργήσει ένα στέρεο έδαφος στο οποίο θα μπορούσαν αμετάκλητα να σταθεροποιηθούν οι έννοιες του καλού, της αρετής και της σοφίας, θέλει η αρχή κάθε ηθικής έννοιας να μην επηρεάζεται από ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες αλλά από την αντίληψη κάθε ανθρώπου. Πλάτωνα. Μαθητής του Σωκράτη και αυτός που έγραψε γι’ αυτόν, και δάσκαλος του Αριστοτέλη, συνεχιστής του δασκάλου του, προσπάθησε να μεταδώσει την γνώση του με την ίδρυση της ακαδημίας του στην Αθήνα αλλά και με τα γραπτά του.
Ο Πλάτωνας για την εποχή του ήταν ένας φεμινιστής αφού επέτρεπε σε γυναίκες να φοιτούν στην σχολή του. Αριστοτέλη. Σημαντικότατη μορφή της αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας που η διδασκαλία του και τα γραπτά του διαπέρασαν βαθύτατα την δυτική φιλοσοφική, και επιστημονική σκέψη. Κάποιοι λένε πως είναι και ο δημιουργός της λογικής. Ίδρυσε και αυτός σχολή στην Αθήνα κατά τα πρότυπα της ακαδημίας του Πλάτωνα και το έργο που έγραψε εκεί προκαλεί θαυμασμό και απορία πως σε ένα τόσο μικρό χρονικό διάστημα ένας άνθρωπος κατέγραψε τόσες πολλές πληροφορίες με τέτοια ποιοτική αξία. Επίκουρος. Ιδρυτής μιας από τις πιο γνωστές σχολές της αρχαιότητος.
Η φιλοσοφία του στοχάζεται πάνω στα αίτια της δυστυχίας των ανθρώπων και τον εσφαλμένων αιτίων που την προκαλούν και ψάχνει να βρει αντιπροτάσεις για μια πιο ευτυχισμένη ζωή. Friedrich Schiller Γερμανός ποιητής: Καταραμένε Έλληνα, καταραμένη Γνώση… Γιατί να σε αγγίξω; Για να αισθανθώ πόσο μικρός είμαι, ασήμαντος, μηδαμινός; Γιατί δεν με αφήνεις στην δυστυχία μου και στην ανεμελιά μου; Μαθηματικά – Γεωμετρία: Πυθαγόρας, Ευκλείδης, Αρχιμήδης, είναι μόνο λίγα από τα ονόματα εκείνων που έκαναν την αξιωματική τοποθέτηση στα μαθηματικά πραγματικότητα και θεμελιώθηκε η επίλυση του μαθηματικού προβλήματος με διαδικασία ανάλυσης σύνθεσης και απόδειξης και σύγχρονος απόδειξης ισχύος του αντιστρόφου και που οι κανόνες, οι θεωρίες και οι αρχές του ισχύουν μέχρι τις μέρες μας.
Τα μαθηματικά αποτέλεσαν για τον αρχαίο Ελληνικό κόσμο και αργότερα για όλον τον δυτικό κόσμο την βάση για όλα όσα πραγματοποιεί. Arthur Clarke Βρετανός συγγραφέας: Αν η διορατικότητα των Ελλήνων συμβάδιζε με την ιδιοφυΐα τους, τότε ίσως και η βιομηχανική επανάσταση να άρχιζε χίλια χρόνια πριν από τον Κολόμβο. Και στην εποχή μας τότε δεν θα προσπαθούσαμε να περιφερόμαστε απλώς γύρω από την Σελήνη, αλλά θα είχαμε φθάσει και σε άλλους κοντινούς πλανήτες.
Φυσική- Αστρονομία: Δυο κλάδοι συναφής και συνυφασμένοι με τα μαθηματικά και την φιλοσοφία δεν μπορούσαν να αφήσουν αδιάφορους τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους και μαθηματικούς οι οποίοι στην αρχή φιλοσοφικά με τους φυσικούς φιλοσόφους όπως τον Θαλή, τον Αναξίμανδρο, τον Αναξιμένη, τον Ηράκλειτο, τον Παρμενίδη που έχει μάλιστα πει: «Το γαρ αυτό νοείν εστιν τε και είναι», τον Ζήνωνα τον Ελεάτη. Αργότερα ο Αρχιμήδης(φυσική) όπου και ήταν κατά πάσα πιθανότητα και ο εμπνευστής της κατασκευής του μηχανισμού των Αντικυθήρων – ένας υπολογιστής της εποχής – ο Πτολεμαίος (αστρονομία) και ο Αριστοτέλης προσπάθησαν να θεμελιώσουν με πειράματα και κατασκευές τις θεωρίες τις δικές τους αλλά και άλλων. Ralf Waldo Emerson Αμερικάνος φιλόσοφος: Οι καλύτερες σκέψεις μου έχουν κλαπεί από τους αρχαίου Έλληνες.
Ιατρική: Το φίδι που τυλίγεται πάνω στην ιαματική ράβδο του Ασκληπιού του μυθικού γιατρού της αρχαιότητας, ήταν μάλιστα τόσο καλός που έφθασαν να τον συγκρίνουν με Θεό, είναι μέχρι σήμερα το σύμβολο των γιατρών όλου του κόσμου. Ο όρκος που δίνουν παγκοσμίως οι γιατροί ώστε να προσπαθούν όσο μπορούν χωρίς καμία προσωπική φιλοδοξία για την υγεία του ασθενούς είναι ο γνωστός ως ο όρκος του Ιπποκράτη, αυτός ο αρχαίος Έλληνας γιατρός κατόρθωσε να απαλλάξει την ιατρική από τα μεταφυσικά στοιχεία και τις προλήψεις και αναφέρεται από τους σύγχρονους του ως ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής.
Victor Hugo Γάλλος συγγραφέας: Ο κόσμος είναι η Ελλάδα που διαστέλλεται. Η Ελλάδα είναι ο κόσμος που συστέλλεται. Αρχιτεκτονική: Τα κλασσικά στοιχεία της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής, οι κίονες, οι ναοί, οι στολισμοί είναι εκείνα τα στοιχεία που ακόμα συναντάμε στα πιο μεγαλειώδη κτήρια σε όλες τις πρωτεύουσες του κόσμου. Η κλασσική είσοδος με το περιστύλιο που συναντάμε συχνά σε σημαντικά κτήρια σε όλον τον κόσμο μας φέρνει στο νου τον Παρθενώνα στην Ακρόπολη των Αθηνών που αρχιτέκτονες του ήταν ο Ικτίνος, ο Καλλικράτης και ο Φειδίας.
John Stuart Mill Άγγλος φιλόσοφος: Η μάχη του Μαραθώνα ήταν για την ιστορία της Αγγλίας πιο σημαντικό γεγονός από την μάχη του Hastings. Ναυπηγική: Από την 8η χιλιετία υποστηρίζεται ότι είχαν την ικανότητα να διασχίζουν το Αιγαίο Πέλαγος οι κάτοικοι των νησιών του. Οι παλαιότερες αναπαραστάσεις πλοίων προέρχονται από πήλινα σκεύη της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου. Οι περιγραφές του Ομήρου για την κατασκευή των πλοίων δεν διαφέρει σε τίποτε με τον σημερινό τρόπο κατασκευής των ξύλινων πλοίων ενώ αργότερα με τις τριήρεις οι Έλληνες πετυχαίνουν την επανάσταση στην ναυπηγική τέχνη φτιάχνοντας ένα πλοίο που θα κυριαρχήσει στις θάλασσες για πάρα πολλούς αιώνες. ////// Horace Ρωμαίος ποιητής: Η κατακτημένη Ελλάδα κατέκτησε τον απολίτιστο νικητή.
Παιδεία: Η πρώτη ενασχόληση των παιδιών με την εκπαίδευση ξεκίναγε στο έκτο έτος της ηλικίας τους όπου και οι δάσκαλοι αναλάμβαναν την εκπαίδευση του. Γραφή, ανάγνωση, αριθμητική, μουσική, τραγούδι, γυμναστική στα πρώτα χρόνια ενώ όταν μεγάλωνε συνέχιζε και με λογοτεχνία, ζωγραφική, ιππασία, μαθηματικά, κυνήγι και φιλοσοφία. Το πρώτο πανεπιστήμιο που λειτούργησε με μια γκάμα ολοκληρωμένων σπουδών ήταν η ακαδημία του Πλάτωνα το 387 π.χ. στην Αθήνα λειτουργούσε με τέτοιο σύστημα και δομές που το αντιγράφουν ακόμα και σήμερα τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. //////
Johann Wolfgang Goethe Γερμανός ποιητής-φιλόσοφος: Άκουσα στον Άγιο Πέτρο της Ρώμης το Ευαγγέλιο σε όλες τις γλώσσες. Η Ελληνική αντήχησε άστρο λαμπερό μέσα στην νύχτα. Γλώσσα: Η Ελληνική γλώσσα είναι ίσως η μόνη αρχαία γλώσσα στον κόσμο που σε μια πολύ κοντινή μορφή της – την σημερινή – συνεχίζει να χρησιμοποιείται στον κόσμο. Όλοι σχεδόν οι επιστημονικοί όροι όπως στην ιατρική, την αστρονομία, την φυσική, τα μαθηματικά είναι Ελληνικοί ή έχουν ρίζα Ελληνική. Το αλφάβητο που χρησιμοποιείτε από όλον τον δυτικό κόσμο είναι το Ελληνικό αλφάβητο ενώ ακόμα και κάποια γράμματα τα οποία βρίσκονται μόνο στο λεγόμενο λατινικό έχουν τις ρίζες τους στο παλιό Αττικό αλφάβητο πριν την ρύθμιση που έκανε ο Ευκλείδης (όχι ο μαθηματικός.)
Η αρχαία Ελληνική γλώσσα είναι μια μαθηματική γλώσσα, μια γλώσσα που γεννάει με ορθό τρόπο νέες λέξεις και που από το 1600 π.χ. μέχρι και την κατάρρευση της Βυζαντινής αυτοκρατορία το 1453 μΧ. ήταν μια διεθνής γλώσσα που την μιλούσε όλος ο γνωστός τότε κόσμος και όλοι όσοι θέλανε να λέγονται λόγιοι. Ένα σημαντικό στοιχείο του Ελληνικού πολιτισμού είναι ότι κατάφερε να μεταδώσει τον πολιτισμό του με αποικισμό, με συνύπαρξη και όχι με επεκτατικούς πολέμους. Frederik Mistral Γάλλος ποιητής: Κι αν είναι να πεθάνωμε για την Ελλάδα, θεία είναι ή δάφνη. Μια φορά κανείς πεθαίνει! Sir Winston Churchill Βρετανός πολιτικός: Αν οι Έλληνες αποκτήσουν μόρφωση και ενότητα, αλίμονο μας.
Αρχισυντάκτης – Χρονικογράφος Free Press Press4All
