Oι γιατροί και οι διατροφολόγοι χωρίζονται σε δύο στρατόπεδα, το καθένα µε τα δικά του επιχειρήµατα, σχετικά µε το πόσο είναι απαραίτητα ή όχι τα συµπληρώµατα διατροφής. Οι µεν ισχυρίζονται πως µια διατροφή µε εκπροσώπους από όλες τις οµάδες τροφίµων µπορεί, υπό φυσιολογικές συνθήκες, να καλύψει τις διατροφικές ανάγκες µας. Οι δε λένε πως από τη στιγµή που ακολουθούµε µια τυπική «δυτικού τύπου» δίαιτα δεν παίρνουµε τις απαραίτητες ποσότητες από τις απαιτούµενες βιταµίνες και τα απαιτούµενα µεταλλικά στοιχεία. Ακόµη, ότι µπορεί ο οργανισµός µας να χρειάζεται ενίσχυση σε ειδικές περιπτώσεις, όταν για παράδειγµα ασκούµαστε έντονα ή όταν κάνουµε δίαιτα για απώλεια βάρους. H αλήθεια είναι ότι η αναγκαιότητα λήψης συµπληρωµάτων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι η ηλικία και το φύλο, η συνολική διατροφή, οι παθολογικές καταστάσεις. Σε περιπτώσεις λοιπόν που κριθεί αναγκαίο από τον γιατρό ή τον διατροφολόγο, τα συµπληρώµατα είναι πιο πρακτικά από τις φυσικές πηγές, διότι για να πάρουµε 30mg Q10 για παράδειγµα θα πρέπει να φάµε ένα κιλό φιστίκια! Οσο για το πού µπορούµε να τα βρούµε, ο νόµος είναι ξεκάθαρος: τα συµπληρώµατα διατροφής διατίθενται αποκλειστικά από τα φαρµακεία.
Στόχος: χαµηλή χοληστερόλη
Οι φυτοστερόλες αποτελούν σηµαντικό συστατικό των κυτταρικών µεµβρανών των φυτών και είναι δοµικά όµοιες µε τη χοληστερόλη, η οποία είναι µια αποκλειστικά ζωική στερόλη. Μέσα στον οργανισµό οι φυτικές στερόλες ανταγωνίζονται µε τη χοληστερόλη, µε αποτέλεσµα να παίρνουν τη θέση της. Οι φυτικές στερόλες όµως δεν απορροφούνται από το έντερο και έτσι η ολική χοληστερίνη διατηρείται σε χαµηλά επίπεδα. Βοηθούν στην αποµάκρυνση της LDL χοληστερόλης (κακής) από την κυκλοφορία του αίµατος και στην ταυτόχρονη διατήρηση της HDL χοληστερόλης (καλής) σε φυσιολογικά επίπεδα. Το ίδιο ευεργετικά φαίνεται να επιδρούν και στην αντιµετώπιση διαταραχών των λιπιδίων του αίµατος (υπερχοληστεριναιµία).
Yπάρχουν πάνω από 40 διαφορετικά είδη: το πιο συχνό είναι η βήτα σιτοστερόλη (σχεδόν το 50% από τις φυτικές στερόλες), η οποία είναι και η σηµαντικότερη φυτοστερόλη για τη διαδικασία µείωσης της LDL χοληστερόλης, που πέφτει σε ένα ποσοστό κατά µέσο όρο 10%-15 %.
Φυσικές πηγές: Oι καλύτερες πηγές είναι τα «µοντέρνα» τρόφιµα, εµπλουτισµένα µε φυτικές στερόλες (µαργαρίνη, γάλα, επιδόρπιο γιαουρτιού κτλ.).
Ενδεικτικά: Solgar Phytosterol Complex, Lamberts Plant Sterols.
Στόχος: ενδυνάµωση µυών
Η πρωτεΐνη ορού γάλακτος ή «whey protein» παρέχει στο σώµα τις απαραίτητες δοµικές µονάδες για να παραγάγει τα αµινοξέα που χρησιµοποιούνται για την οικοδόµηση του ιστού των µυών, αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας την ώρα της άσκησης, βοηθά στην αποκατάσταση και επούλωση των µικροτραυµάτων των µυών και θωρακίζει το ανοσοποιητικό.
Ο ορός του γάλακτος είναι αυτό που παλιά γνωρίζαµε ως… τυρόγαλο. Είναι δηλαδή το υδαρές υγρό που ξεχωρίζει από το τυρόπηγµα και µετατρέπεται σε σκόνη είτε µε την επίδραση υψηλών θερµοκρασιών είτε µε τη µικροδιήθηση. Ο ορός γάλακτος isolate ή whey isolate θεωρείται η πρωτεΐνη µε τη µεγαλύτερη καθαρότητα και βιολογική αξία και την ταχύτερη απορρόφηση.
Φυσικές πηγές: Βρίσκεται στα τυριά (κυρίως στο τυρί ρικότα, το τσένταρ και το κότατζ), στο γάλα (αγελαδινό και αιγοπρόβειο) και στο γιαούρτι (µην το στραγγίζετε από το υγρό που διαχωρίζεται, αυτός είναι ο ορός γάλακτος).
Ενδεικτικά: Nature’s Plus Source οf Life Energy Shake, Herbalife 24 – Rebuild Strength, Lamberts all in one, Optimum 100% Whey Protein.
Στόχος: Μείωση του στρες
Η θειανίνη είναι ένα αµινοξύ που βρίσκεται στο πράσινο τσάι. Πρόκειται για ένα φυσικό χαλαρωτικό που µειώνει το στρες, χωρίς να προκαλεί υπνηλία, προβλήµατα στη συγκέντρωση ή άλλες παρενέργειες. Οι µελέτες δείχνουν πως η θειανίνη έχει παρόµοια ηρεµιστικά αποτελέσµατα στον εγκέφαλο µε τον διαλογισµό, το θεραπευτικό µασάζ και τη γιόγκα. Θεωρείται µάλιστα ότι ταυτόχρονα έχει θετικά αποτελέσµατα στη µνήµη, στη µάθηση και στη συγκέντρωση, ενεργοποιώντας την παραγωγή εγκεφαλικών κυµάτων άλφα, ενώ παράλληλα αυξάνει τα επίπεδα της σεροτονίνης και της ντοπαµίνης, ουσίες σηµαντικές για τη διάθεση που µειώνονται από διάφορους στρεσογόνους παράγοντες.
Φυσικές πηγές: Πράσινο τσάι.
Ενδεικτικά: Solgar L-Theanine, Life extension Natural Stress Relief, Lamberts L-Theanine.
Στόχος: Απώλεια βάρους
Το ψύλλιο (πρόκειται για τους σπόρος του φυτού πεντάνευρο – Psyllium Plantago) είναι πλούσιο σε ένα είδος ινών που λέγεται γλοιός, ο οποίος µεγεθύνει αρκετές φορές το αρχικό του µέγεθος όταν βρεθεί µέσα στα υγρά του πεπτικού συστήµατος, δηµιουργώντας το αίσθηµα του κορεσµού, ενώ ταυτόχρονα βοηθά στο να αποβάλλεται µέρος του λίπους που περιέχουν οι τροφές. Το ψύλλιο όµως µπορεί να βοηθήσει εκτός από την απώλεια βάρους και στη ρύθµιση των επιπέδων σακχάρου στο αίµα. Η λήψη του συνιστάται συνήθως πριν από τα γεύµατα.
Ενδεικτικά: Health genesis Psyllium fiber, HealthAid Psyllium husk fibre.
Στόχος: Καρδιαγγειακή υγεία
To συνένζυµο Q10 είναι απαραίτητο για την παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα και πιο συγκεκριµένα στα µιτοχόνδρια. Το ονοµάζουµε συνένζυµο γιατί είναι απαραίτητο ώστε ο οργανισµός µας να µπορέσει να παραγάγει άλλα τρία τουλάχιστον ένζυµα τα οποία µετατρέπουν τη γλυκόζη και το οξυγόνο σε ενέργεια. Στη συνέχεια συµµετέχει στη µεταφορά της ενέργειας από τα µιτοχόνδρια στο υπόλοιπο σώµα. Πέρα από την παραγωγή ενέργειας, το συνένζυµο συµβάλλει στην καταπολέµηση καρδιαγγειακών νοσηµάτων. Τα αποτελέσµατα των διεθνών ερευνών επιβεβαιώνουν ότι προφυλάσσει από καρδιοµυοπάθειες, αρρυθµία, στεφανιαία νόσο των αρτηριών και υπέρταση, καταπολεµά τις αρρυθµίες, τη στηθάγχη και την υπέρταση, ενώ 60-100mg Q10 ηµερησίως µειώνουν σηµαντικά την πίεση του αίµατος.
Φυσικές πηγές: ψάρι, βοδινό συκώτι, σουσάµι, φιστίκια, καρύδια και σπανάκι.
Ενδεικτικά: Solgar-CoQ10 (συνένζυµο Q10), Vital plus Q10, Life Extension Super Absorbale Coq10, Lamberts Co-Enzyme Q10.
Στόχος: αύξηση ενέργειας
Η καρνιτίνη (L-carnitine) είναι ένα φυσικό συστατικό του κυττάρου που αποστολή έχει τη µεταφορά των λιπαρών οξέων στα µιτοχόνδριά του για την παραγωγή ενέργειας. Μέσα στο πλάσµα του αίµατος η καρνιτίνη ενώνεται µε τα λιπαρά οξέα και τα συνοδεύει στα µιτοχόνδρια. Στα µιτοχόνδρια η καρνιτίνη ελευθερώνει τα λιπαρά οξέα ώστε µε την επίδραση των µιτοχονδριακών ενζύµων να χρησιµοποιηθούν για την παραγωγή ενέργειας. Εχει δηλαδή σηµαντικό ρόλο στη διάσπαση του σωµατικού λίπους προκειµένου να µετατραπεί σε ενέργεια, ενώ βοηθάει στη µείωση της οξείδωσης των µυών και στην αύξηση της καρδιαναπνευστικής ικανότητας.
Φυσικές πηγές: Το όνοµα «καρνιτίνη» προέρχεται από τη λατινική ονοµασία του κρέατος (carne), τροφής στην οποία υπάρχει σχεδόν αποκλειστικά. Το κρέας των αιγοπροβάτων έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα σε καρνιτίνη και ακολουθεί το βοδινό.
Ενδεικτικά: Solgar-Acetyl L-carnitine.
Στόχος: Καλύτερη επιδερµίδα
Το νερό είναι τόσο απαραίτητο για την υγεία µας ώστε κάθε σύστηµα οργάνων, συµπεριλαµβανοµένου του δέρµατος, έχει ένα ενσωµατωµένο ενυδατικό σύστηµα, το οποίο τροφοδοτείται αδιάκοπα µε νερό από το κυκλοφορικό σύστηµα. Στο δέρµα αυτό το ενυδατικό σύστηµα αποτελείται από αιµοφόρα αγγεία, ιδρωτοποιούς και σµηγµατογόνους αδένες, καθώς και από µόρια που ελκύουν και συγκρατούν την υγρασία. Η σωστή εξωτερική ενυδάτωση αναπληρώνει τους φυσικούς ενυδατικούς παράγοντες στα ανώτερα στρώµατα του δέρµατος, βοηθά τις χαλαρές άκρες των νεκρών δερµατικών κυττάρων να δεθούν µεταξύ τους λειαίνοντας µε αυτόν τον τρόπο την επιφάνεια και αποτρέπει την απώλεια υγρασίας.
Eνδεικτικά: Gillette Series, Intense Cooling Balm 2 in 1, καταπραΰνει και ενυδατώνει την επιδερµίδα µετά το ξύρισµα – Shiseido Men, Moisturizing Recovery Cream, κρέµα καθηµερινής ενυδάτωσης – Nivea for Men, Cool Kick, Arctic Freeze After Shave Gel Fluid, τζελ µε ενυδατική και καταπραϋντική δράση.
Σηµαντικό ρόλο ενίσχυσης παίζουν τα συµπληρώµατα διατροφής που περιέχουν τα κατάλληλα συστατικά – υαλουρονικό οξύ, αµινοξέα, φωσφολιπίδια – τα οποία έρχονται να καλύψουν τυχόν απώλειες λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής.
Φυσικές πηγές: Νερό, διατροφή πλούσια σε λιπαρά οξέα.
Ενδεικτικά: Solgar, Hyaluronic Acid. Συµπληρώµατα διατροφής µε ενυδατική και αντιγηραντική δράση (στα φαρµακεία).
Στόχος: Οχι άλλη τριχόπτωση
Η απώλεια των µαλλιών στην πλειονότητα των περιπτώσεων οφείλεται σε κληρονοµικούς παράγοντες. Συχνά όµως εµφανίζεται και σε περιπτώσεις απότοµης απώλειας βάρους, σε περιόδους έντονου στρες ή έπειτα από συγκεκριµένες φαρµακευτικές αγωγές. Η θεραπευτική αγωγή εξαρτάται από τον τύπο της αλωπεκίας. Στο πέρασµα, όµως, του χρόνου δύο είναι τα συστατικά που κατάφεραν να ξεχωρίσουν για την αποτελεσµατικότητά τους: η µινοξιδίλη και η φιναστερίδη, η εφαρµογή των οποίων παρουσιάζει θετικά αποτελέσµατα τόσο στην αναστολή του φαινοµένου όσο και στην εµφάνιση νέων τριχών σε αξιοσηµείωτο ποσοστό. Πρόσφατα διαβάσαµε ότι µια οµάδα ερευνητών χρησιµοποίησε ενήλικα βλαστικά κύτταρα του δέρµατος για την παραγωγή τριχών µε επιτυχή αποτελέσµατα, που δηµιουργούν νέες ελπίδες για τη θεραπεία της φαλάκρας.
Τα συµπληρώµατα διατροφής δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να ενισχύουν τον οργανισµό µε το απαιτούµενο κοκτέιλ βιταµινών και άλλων ενεργών συστατικών. Χορηγούνται για συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα και συνήθως συστήνεται η περιοδική χρήση τους. Οι αµπούλες ή τονωτικές λοσιόν ή και τα εξειδικευµένα σαµπουάν δεν καταπολεµούν την τριχόπτωση, τονώνουν όµως την τρίχα ώστε να είναι πιο ανθεκτική στην περίπτωση, ειδικά, της εποχικής τριχόπτωσης.
Ενδεικτικά: Solgar, Skin, Nails and Hair, συµπληρώµατα που παρέχουν τα απαραίτητα διατροφικά στοιχεία για τη σύνθεση του κολλαγόνου και της κερατίνης.
ε
