Υπάρχουν δύο ελληνικές πραγματικότητες: η μία είναι των τηλεοπτικών δελτίων ειδήσεων των ιδιωτικών καναλιών, που είναι περισσότερο θεαματικά σώου παρά ειδήσεις. Είναι η ελληνική πραγματικότητα που φαίνεται. Γιατί η δεύτερη πραγματικότητα δεν φαίνεται, ή μάλλον δεν παρουσιάζεται ποτέ, στην ελληνική ιδιωτική τηλεόραση.

Η πρώτη πραγματικότητα, αυτή δηλαδή που μετριέται από την ΑGΒ, είναι μονόχνοτη, γκρίζα, τρομολαγνική, αγράμματη, ναρκισσιστική, ακόμη και αυτιστική. Η δεύτερη πραγματικότητα αποτελείται από κανονικούς ανθρώπους, με όλες τις αντιδράσεις των κανονικών ανθρώπων, τις πάνω και τις κάτω. Αλλά η κανονικότητα δεν μπορεί να ορίσει την αντίληψη για τη ζωή που έχουν τα κανάλια. Γι΄ αυτά, η κανονικότητα όλων των άλλων ανθρώπων εκλαμβάνεται ως μη κανονικότητα.

Η πρώτη πραγματικότητα είναι αποσπασματική. Δεν υπάρχει καλύτερη σημασιοδότηση τού αποσπάσματος από τη μονοθεματικότητα των δελτίων ειδήσεων της ιδιωτικής τηλεόρασης. Η μονοθεματικότητα ταυτίζεται με το σόου και δίνει την ευκαιρία στις ομιλούσες κεφαλές των παραθύρων (ας το ξαναθυμίσουμε: τα παράθυρα είναι ελληνική επινόηση, σαν τον «φραπέ») να παίξουν τους ρόλους τους. Η άλλη πραγματικότητα είναι πολυδιάστατη, με πολλές πτυχές κι ακόμη περισσότερες αποχρώσεις.

Η πρώτη πραγματικότητα μπορεί να μην είναι καν πραγματική. Μπορεί να είναι «reality», σαν όλα αυτά τα παιχνίδια που μιμούνται την πραγματικότητα, με αληθινά δάκρυα, αληθινό μίσος, αληθινό ανταγωνισμό και αληθινή περιπέτεια, όλα όμως μέσα σε ένα στούντιο, φωτισμένα από προβολείς και με οδηγίες τηλεσκηνοθέτη. Δηλαδή είναι ένα σενάριο για την πραγματικότητα, και δεν είναι τυχαίο ότι η λέξη «σενάριο» κυριαρχεί στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων. Η άλλη πραγματικότητα είναι πραγματική κι ευτυχώς που, ενώ έχει αυτήν την τηλεόραση, δεν παρουσιάζει σύνδρομα «αυτοκτονικού ιδεασμού».

Η πρώτη πραγματικότητα δεν ανακλά τη ζωή. Πιάνει μόνο μία αιχμή της, στην καλύτερη των περιπτώσεων.

Γιατί στις περισσότερες των περιπτώσεων κατασκευάζει αιχμές, συνήθως ασήμαντες για τον κόσμο μας, βάζοντας κρυφές κάμερες ακόμη και στο εσωτερικό ενός μπαγιάτικου ντολμά. Η άλλη πραγματικότητα είναι η ζωή. Η πρώτη πραγματικότητα δεν θα ασχοληθεί ποτέ με τους 370.000 ανθρώπους που αγόρασαν το 2007 ένα από τα δέκα ευπώλητα βιβλία ελλήνων συγγραφέων, δεν θα ασχοληθεί ποτέ με τους 13.000 θεατές μιας παράστασης του Λευτέρη Βογιατζή στο Θέατρο της Επιδαύρου ή με όλο το πλήθος που παρακολουθεί θεάματα, μουσικές σκηνές κτλ. Παραμένει αυτιστική, με τους δικούς της συνομιλητές και τα δικά της γεγονότα, όλα κυριολεκτικά στον αέρα χωρίς ερείσματα. Η πρώτη πραγματικότητα δημιουργεί τους τηλεστάρ, ένα είδος ιεροδικείου, που καθορίζουν τη λεγόμενη «ατζέντα». Αυτό άλλωστε αποτελεί τον ορισμό της μιντιοκρατίας, που έχει νομιμοποιηθεί απόλυτα από τους πολιτικούς. Σήμερα οι πολιτικοί ολοφύρονται για τον εκπεσμό αλλά ας κοιτάξουν καλύτερα τον εαυτό τους στα θολά νερά του τηλεοπτικού ενυδρείου. Η άλλη πραγματικότητα δεν καθορίζεται από τους τηλεστάρ. Υπάρχουν και άλλοι ήρωες της αληθινής ζωής.

Μέχρι τώρα μαθαίναμε ότι είδηση είναι το γεγονός που επηρεάζει τη ζωή μας. Σύμφωνα με την πραγματικότητα της ιδιωτικής τηλοψίας, είδηση είναι η αποθέωση της ασημαντότητας, η εξαφάνιση της είδησης μέσα σε ένα ατέλειωτο αυτοαναφορικό σχόλιο. Δηλαδή, η απόλυτη διαστροφή.

nbak@dolnet.gr