ΦΤΩΧΟΣ συγγενής; Πολλοί τη χαρακτηρίζουν έτσι, αλλά αυτή έχει βάλει στόχο να τους διαψεύσει. Αρκεί μία απλή ματιά στα αποτελέσματα των δύο πρώτων αγώνων της εθνικής ομάδας της Αλβανίας για τα προκριματικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου 2000 ώστε να αλλάξει κάποιος άποψη. Δύσκολη ήττα με 1-0 από τη Γεωργία και ισοπαλία 2-2 με τη σκληροτράχηλη Νορβηγία, σ’ έναν αγώνα όπου ως το 75ο λεπτό είχε το προβάδισμα με 2-0. Επομένως, ο αγώνας της Εθνικής Ελλάδας την Τετάρτη στα Τίρανα (15.00, Mega) αποκτά επιπρόσθετη σημασία.
Η αλβανική ομοσπονδία ιδρύθηκε το 1930. Δύο χρόνια αργότερα εντάχθηκε στη FIFA και το 1954 έγινε μέλος της UEFA. Το κομμουνιστικό καθεστώς δεν είχε θέσει την ανάπτυξη του αθλητισμού ανάμεσα στις προτεραιότητές του, γεγονός που επηρέασε και το ποδόσφαιρο. Πάντως, στο πλαίσιο των προκριματικών αγώνων του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, η Αλβανία έχει συμμετάσχει οκτώ φορές (μόνο το 1960 και το 1980 δεν ήταν παρούσα), δίνοντας 44 αγώνες. Από αυτούς έχει κερδίσει έξι, ενώ έχει ακόμη έξι ισοπαλίες και 32 ήττες.
Πολλοί από τους βασικούς ποδοσφαιριστές του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος της γειτονικής χώρας αγωνίστηκαν παλαιότερα ή αγωνίζονται στο ελληνικό πρωτάθλημα. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν ο Αρτουρ Λεκμπέλο, πρώην παίκτης του Αρη, και ο Σοκόλ Κούστα, ο οποίος φόρεσε τη φανέλα του Ηρακλή και της Παναχαϊκής. Στη δεύτερη, ο μέσος του Παναθηναϊκού Μπλένταρ Κόλα, ο τερματοφύλακας του κυπελλούχου Ελλάδας Πανιωνίου Φώτης Στρακόσα, καθώς και ο γκολκίπερ του ΟΦΗ Αριαν Μπετσάι. «Το Βήμα» φιλοξενεί σήμερα τους δύο φρουρούς των γκολπόστ της Αλβανίας, οι οποίοι μιλούν για την επικείμενη ποδοσφαιρική αναμέτρηση με την Εθνική Ελλάδας στα Τίρανα, αξιολογούν τη δυναμικότητα των ομάδων του ομίλου και θυμούνται προσωπικές στιγμές από τη διαμονή τους στη χώρα μας.
«ΜΟΛΙΣ μπω στο γήπεδο των Τιράνων, τα συναισθήματά μου θα είναι ανάμεικτα. Αυτό οφείλεται στο ότι αφ’ ενός μεν είμαι Βορειοηπειρώτης, αφ’ ετέρου θέλω να τιμήσω τη φανέλα της χώρας που κάποτε με τίμησε και αυτή και με βοήθησε να φθάσω εδώ που είμαι. Και αυτό γιατί πάνω απ’ όλα επιθυμώ να σεβαστώ την ιστορία μου».
Εχουν περάσει οκτώ χρόνια από την ημέρα που ο Φώτης Στρακόσα πέρασε τα ελληνικά σύνορα αναζητώντας μια καλύτερη τύχη. Η διαδρομή που ακολούθησε είχε δύο σταθμούς. Ο πρώτος ήταν τα Ιωάννινα. «Στην ομάδα του ΠΑΣ Γιάννινα έμεινα έξι μήνες. Ηταν το διάστημα προσαρμογής στην ελληνική πραγματικότητα. Αρχικά προσπάθησα να βελτιώσω τα ελληνικά μου. Οι γονείς μου μιλούσαν τη γλώσσα των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου, η οποία ήταν κάπως πιο πρωτόγονη. Ελεγαν, για παράδειγμα, το πόδι «ποδάρι»».
Επόμενος σταθμός, η Αθήνα. Προτού καταλήξει στον Πανιώνιο (όπου αγωνίζεται τα δύο τελευταία χρόνια), ο 35χρονος σήμερα Στρακόσα θα βρει στέγη επί μία εξαετία στον Πειραιά· δύο αγωνιστικές περιόδους στον Εθνικό και τέσσερις στον Ολυμπιακό. «Ο Ολυμπιακός ήταν μεγάλο σχολείο για μένα. Η θητεία μου εκεί συνέπεσε με τα «πέτρινα χρόνια» της ομάδας. Δοκιμάστηκα στα δύσκολα, ένιωσα απογοητεύσεις. Ετσι όμως «ψήθηκα», ωρίμασα ως ποδοσφαιριστής και συνειδητοποίησα τι σημαίνει επαγγελματισμός…».
Αλήθεια όμως, τι σκέφτεται όταν το μυαλό του γυρίζει στην Αλβανία; «Πρώτα απ’ όλα, τους γονείς μου. Εξακολουθούν να ζουν στο ίδιο μέρος όπου μεγάλωσα, ένα χωριό λίγο έξω από τη Χειμάρρα. Τους βλέπω σπάνια, η σκέψη μου όμως είναι πάντα μαζί τους. Θα ήθελα κάποια στιγμή να εγκατασταθούν στην Ελλάδα, αφού η κατάσταση στην Αλβανία είναι τέτοια που φοβάμαι γι’ αυτούς. Είναι όμως αρκετά ηλικιωμένοι για κάτι τέτοιο».
Σε αντίθεση με το Στρακόσα, που συμπληρώνει οκτώ χρόνια διαμονής στην Ελλάδα, ο Αριαν Μπετσάι διανύει τον δεύτερο μόλις χρόνο του στη χώρα μας. «Δεν ήταν μόνο η κατάσταση που επικρατεί στην Αλβανία η οποία με ώθησε να φύγω, αλλά κυρίως η φιλοδοξία μου να αγωνιστώ σε ένα πιο ανταγωνιστικό πρωτάθλημα». Ο προπονητής του ΟΦΗ Εγκεν Γκέραρντ ήταν ο πρώτος που τον πρόσεξε. «Χρωστάω πολλά στον κ. Γκέραρντ, γιατί με εμπιστεύθηκε. Η φήμη ότι προσφέρει ευκαιρίες σε νεαρούς ποδοσφαιριστές να αναδειχθούν έπαιξε σημαντικό ρόλο στη λήψη της οριστικής απόφασής μου να εγκαταλείψω την Παρτιζάν Τιράνων. Εγώ απλώς εκμεταλλεύθηκα την ευκαιρία».
Η οικογένεια του 22χρονου τερματοφύλακα παραμένει ακόμη στη γειτονική χώρα. «Τους νοσταλγώ πολύ. Ορισμένες φορές μάλιστα αναρωτιέμαι μήπως έπρεπε να μείνω εκεί μαζί τους. Και αυτό γιατί τα πράγματα στην Αλβανία δεν είναι και τόσο σκούρα όσο παρουσιάζονται. Υπάρχουν άνθρωποι που περνούν καλά και άλλοι που περνούν χειρότερα. Μόνο στην Αλβανία συμβαίνει όμως αυτό; Απλώς, αλλού καταφέρνουν να το καλύπτουν».
Πώς θα νιώσει την ερχόμενη Τετάρτη απέναντι στην Εθνική Ελλάδας; «Θέλω να τονίσω ότι πριν απ’ όλα είμαι Αλβανός. Μπορεί να αγωνίζομαι στη χώρα σας, αλλά αγαπώ την πατρίδα μου. Η χαρά μου επομένως είναι να φορώ τη φανέλα της Εθνικής της χώρας μου. Οσο για την Ελλάδα, την αγαπώ ως δεύτερη πατρίδα μου. Στον ΟΦΗ, συμπαίκτες και παράγοντες του συλλόγου με έχουν περιβάλλει με εμπιστοσύνη. Αλλωστε οι Κρητικοί φημίζονται, αλλά και είναι, από τους πιο ζεστούς ανθρώπους».
Και οι δύο ποδοσφαιριστές συμφωνούν κατ’ αρχήν ότι η αναμέτρηση της 18ης Νοεμβρίου θα είναι κρίσιμη και για τις δύο ομάδες. «Καθένα από τα δύο αντιπροσωπευτικά συγκροτήματα έχει τους λόγους του» παρατηρεί ο Φ. Στρακόσα. «Η ελληνική ομάδα χρειάζεται τους τρεις βαθμούς της νίκης για να αποκτήσει προβάδισμα για την πρόκριση στην τελική φάση. Εμείς, από την άλλη πλευρά, θα απολέσουμε σημαντικές ελπίδες, αν δεν κερδίσουμε το συγκεκριμένο παιχνίδι».
«Στους δύο πρώτους αγώνες κερδίσαμε μεν τις εντυπώσεις, αλλά μείναμε με… άδεια χέρια» εξηγεί ο Α. Μπετσάι. «Με τη Γεωργία είχαμε την υπεροχή και τις ευκαιρίες να σημειώσουμε κάποιο γκολ, ωστόσο δεν μπορέσαμε να πάρουμε ούτε τον βαθμό της ισοπαλίας. Αλλά και απέναντι στη Νορβηγία μάλλον ως αποτυχία θα μπορούσε να θεωρηθεί το τελικό αποτέλεσμα βάσει της εξέλιξης του παιχνιδιού. Βέβαια, παρά την πίκρα μας, οι καλές εμφανίσεις μάς δίνουν αυτοπεποίθηση. Δεν μας αρκούν όμως πια τα » μπράβο». Ισως ήρθε η ώρα να επιτύχουμε και μία νίκη. Από εδώ και πέρα λοιπόν, στόχος μας είναι πρωτίστως οι βαθμοί».
Πώς όμως αξιολογούν τη δυναμικότητα του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματός τους οι δύο διεθνείς γκολκίπερ; Με την εμπειρία του παλαιότερου, ο τερματοφύλακας του κυπελλούχου Ελλάδας Πανιωνίου επισημαίνει ότι το βασικό πλεονέκτημα της ομάδας του δεν είναι άλλο από την έλλειψη πίεσης. «Στην Εθνική Αλβανίας όλοι οι ποδοσφαιριστές αγωνίζονται απελευθερωμένοι από το άγχος της υποχρεωτικής διάκρισης. Αν οι φίλαθλοι του Παναθηναϊκού, π.χ., παρακολουθήσουν ένα παιχνίδι της Εθνικής μας, θα διαπιστώσουν ότι ο Μπλένταρ Κόλα εμφανίζει ένα διαφορετικό πρόσωπο. Στο σύλλογό του, ο στόχος του πρωταθλητισμού φορτώνει με επιπρόσθετο βάρος τα πόδια του. Αντίθετα, με τη φανέλα της χώρας του αισθάνεται πιο ελεύθερος να εκδηλώσει τις πτυχές του ταλέντου του. Το ίδιο συμβαίνει και με τους περισσότερους από εμάς».
Ενα επιπλέον στοιχείο που ενισχύει την απόδοση της Εθνικής Αλβανίας είναι η επιθυμία των νεαρών σε ηλικία στελεχών της να πραγματοποιήσουν καλές εμφανίσεις έτσι ώστε να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των ξένων συλλόγων. «Από τη στιγμή που το αλβανικό ποδόσφαιρο δεν είναι ανεπτυγμένο και οι σύλλογοι δεν μπορούν να διακριθούν στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, όλοι οι παίκτες βλέπουν την Εθνική ως τη μεγάλη τους ευκαιρία για μετεγγραφή» συμπληρώνει ο 23χρονος γκολκίπερ του ΟΦΗ.
Πάντως, το επίπεδο όσων αγωνίζονται στο αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της Αλβανίας είναι ανώτερο από εκείνο που θα ανέμενε κάποιος, αναλογιζόμενος το τι επικρατεί γενικότερα στο αλβανικό ποδόσφαιρο. «Αυτό συμβαίνει γιατί η πλειονότητα των μελών της Εθνικής αγωνίζεται σε ομάδες του εξωτερικού» σημειώνει ο Φ. Στρακόσα. «Η συμμετοχή τους σε πρωταθλήματα ανεπτυγμένων ποδοσφαιρικά χωρών συνεπάγεται εμπειρία και επαγγελματική νοοτροπία. Πρόκειται για ώριμους παίκτες με επίγνωση ευθύνης». Ο έτερος τερματοφύλακας της Εθνικής Αλβανίας Α. Μπετσάι αναφέρει χαρακτηριστικά πως «λίγοι ποδοσφαιριστές του ελληνικού πρωταθλήματος έχουν την εμπειρία που διαθέτει, για παράδειγμα, ο Τάρε, ο οποίος έχει μακρόχρονη θητεία στη γερμανική Μπουντεσλίγκα με τη Φράιμπουργκ και τη Χέρτα Βερολίνου».
Οσον αφορά τον προσεχή αντίπαλό τους, Στρακόσα και Μπετσάι θεωρούν ότι πρόκειται για το πρώτο φαβορί του ομίλου. «Η άνοδος του ελληνικού ποδοσφαίρου που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια με την πορεία των συλλόγων στα ευρωπαϊκά κύπελλα είχε ευεργετικές επιπτώσεις και για την εθνική ομάδα» δηλώνει ο τερματοφύλακας του Πανιωνίου και συμπληρώνει: «Οι έλληνες ποδοσφαιριστές παρουσιάζονται περισσότερο φιλόδοξοι και ταυτόχρονα πιο ώριμοι από ποτέ να εκπληρώσουν τις φιλοδοξίες αυτές». Κατά την άποψη του Φ. Στρακόσα, σημαντικό μερίδιο στην αλλαγή αυτή διαδραματίζει η παρουσία του Ανχελ Ιορντανέσκου στη θέση του προπονητή της Εθνικής Ελλάδας: «Ο ρουμάνος τεχνικός προσέδωσε ευρωπαϊκό αέρα στην ομάδα, όχι μόνο στον αγωνιστικό τομέα αλλά και σ’ εκείνον της οργάνωσης. Οι διακρίσεις του με την Εθνική Ρουμανίας αποτελούν εχέγγυο για το μέλλον του ελληνικού ομοσπονδιακού συγκροτήματος»..
Από την άλλη πλευρά, ο Α. Μπετσάι υπολογίζει το πολύ ικανό επιθετικό δίδυμο της ελληνικής ομάδας. «Χωρίς να θέλω να μειώσω την αξία των υπολοίπων, η συνύπαρξη του πρώτου σκόρερ στην Ευρώπη Νίκου Μαχλά με τον Ντέμη Νικολαΐδη, ο οποίος διακρίνεται για την ποιότητα του παιχνιδιού του, ανεβάζει το συνολικό επίπεδο. Απέναντί τους, η άμυνά μας οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική».
Εκτός όμως από την Ελλάδα και την Αλβανία, στον όμιλο υπάρχουν άλλες τέσσερις ομάδες. «Καμία όμως από αυτές δεν αποτελεί φόβητρο για την Ελλάδα» λένε μ’ ένα στόμα και οι δύο. Ειδικότερα όσον αφορά τη Νορβηγία, που θεωρούνταν μετά την κλήρωση το αδιαφιλονίκητο φαβορί για την κατάληψη της πρώτης θέσης, ο Φ. Στρακόσα θεωρεί ότι έχουν υπερεκτιμηθεί οι δυνατότητές της. «Τουλάχιστον στον μεταξύ μας αγώνα δεν παρουσίασε κάτι το ιδιαίτερο. Η φυγή του προπονητή που την οδήγησε τα τελευταία χρόνια στις επιτυχίες, του Εγκιλ Ολσεν, φαίνεται πως την έχει επηρεάσει αρνητικά. Αλλά και το έμψυχο δυναμικό της δεν είναι καλύτερο από το ελληνικό».
Σχετικά με τις υπόλοιπες τρεις ομάδες, ο Α. Μπετσάι εκτιμά ότι τα προγνωστικά έχουν διαψευσθεί ως τώρα. «Στην πρώτη θέση βρίσκεται η Λετονία, την οποία όταν αντιμετωπίσαμε σ’ ένα τουρνουά φιλικών αγώνων στη Μάλτα παρουσιάστηκε εξαιρετικά αδύναμη. Για τη Γεωργία πάλι, όλοι έλεγαν ότι με τα ονόματα που διαθέτει όπως οι Αρβελάτζε, Κικλάτζε, Κετσπάγια είναι η ισχυρότερη ομάδα. Προς το παρόν όμως, δείχνει να αντιμετωπίζει προβλήματα ομοιογένειας. Η Σλοβενία, τέλος, παραμένει υπολογίσιμος αντίπαλος, όπως φάνηκε και στην αναμέτρηση με την Ελλάδα. Μάλιστα, με την πρόσφατη νίκη της επί της Λετονίας θέτει σοβαρή υποψηφιότητα για πρόκριση». Οι αποστολές των δύο ομάδων
ΕΙΚΟΣΙ ποδοσφαιριστές συμπεριέλαβε στην αποστολή της Εθνικής Ελλάδος ο ομοσπονδιακός τεχνικός Ανχελ Ιορντανέσκου εν όψει του αγώνα με την Αλβανία την Τετάρτη στα Τίρανα. Σε σχέση με το προηγούμενο παιχνίδι εναντίον της Γεωργίας, ο ρουμάνος προπονητής κάλεσε ένα μόνο καινούργιο πρόσωπο, τον μέσο του Παναθηναϊκού Κώστα Κωνσταντινίδη, ενώ απέκλεισε τον μέσο της ισπανικής Σεβίλλης Βασίλη Τσάρτα. Στη 18άδα της Αλβανίας ξεχωρίζουν τα ονόματα των τριών «Ελλήνων» Στρακόσα, Μπετσάι, Κόλα καθώς και του ποδοσφαιριστή της γερμανικής Φορτούνα Ντύσελντορφ Ιλι Τάρε.
