Το αεροπλάνο της AirAsia που έπεσε την περασμένη Κυριακή ανεβάζει τους νεκρούς από αεροπορικά δυστυχήματα κοντά στους 800 το 2014 –χρονιά που κατά τα άλλα ήταν εορταστική καθώς σηματοδότησε τα 100 χρόνια εμπορικών πτήσεων (την 1η Ιανουαρίου 1914 πραγματοποιήθηκε η πρώτη πτήση με επιβάτη). «Το 2014 έχει χαμηλότερο αριθμό δυστυχημάτων από τον μέσο όρο της δεκαετίας, αλλά ο αριθμός των θυμάτων είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο διότι μόνο τα δύο μεγάλα αεροπλάνα της Malaysia που έπεσαν είχαν σχεδόν 550 νεκρούς» λέει στο «Βήμα» ο Ηλίας Μαραγκάκης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφαλείας της Αεροπορίας (EASA).
Η πτήση QZ8501 της AirAsia, που εκτελούσε το δρομολόγιο από τη Σουραμπάγια της Ινδονησίας στη Σιγκαπούρη, χάθηκε από τα ραντάρ ενώ πετούσε σε υψόμετρο πλεύσης με άσχημες καιρικές συνθήκες. Ασχημος ήταν ο καιρός και όταν έπεσε το αεροπλάνο της Air Algerie τον Ιούλιο στη Σαχάρα. Αλλά τα δύο μεγαλύτερα από άποψη θυμάτων δυστυχήματα του 2014 ήταν η πτήση της Malaysia Airlines που έπεσε στον Ινδικό ωκεανό τον Μάρτιο –και ακόμη δεν έχει εντοπιστεί –και το αεροπλάνο της ίδιας εταιρείας που καταρρίφθηκε πάνω από την Ουκρανία, πιθανότατα από φιλορώσους αντάρτες, τον Ιούλιο.

«Τα θανατηφόρα ατυχήματα ήταν ελάχιστα το 2014» προσθέτει ο κ. Μαραγκάκης. «Ολον τον χρόνο πραγματοποιήθηκαν 11 εκατ. πτήσεις στην Ευρώπη και δεν είχαμε κανένα θανατηφόρο ατύχημα. Αλλες τόσες και παραπάνω πτήσεις πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ, όπου επίσης δεν είχαμε κανένα θανατηφόρο ατύχημα».
Το 2013 ήταν εξίσου καλή χρονιά: συνέβησαν 17 ατυχήματα (έναντι 27 που είναι ο μέσος όρος δεκαετίας) με 224 θύματα (έναντι μέσου όρου 703).
Ο καιρός από μόνος του, εκτιμούν οι ειδικοί, δεν ρίχνει αεροπλάνα. Για την πτώση ευθύνονται οι χειρισμοί των πιλότων, οι οποίοι είναι εξαιρετικά σπάνιο να μην μπορέσουν να αντιμετωπίσουν όποιο πρόβλημα προκύψει λόγω καιρού σε μεγάλο υψόμετρο πλεύσης. Γι’ αυτό αναμένεται με εξαιρετικό ενδιαφέρον ο εντοπισμός των μαύρων κουτιών του αεροπλάνου της AirAsia που θα ρίξουν φως στο τι συνέβη στα δύο μοιραία δευτερόλεπτα που μεσολάβησαν από τη στιγμή που οι πιλότοι ζήτησαν την άδεια να αλλάξουν πορεία ως τη στιγμή που η πτήση QZ8501 εξαφανίστηκε από τα ραντάρ.
Αυτό που προκαλεί ανησυχία παγκοσμίως είναι η γρήγορη αύξηση της αεροπορικής κίνησης στην Ασία, της οποίας οι αιθέρες αναμένεται σύντομα να γίνουν πιο πολυσύχναστοι από εκείνους της Βόρειας Αμερικής. Οι ειδικοί ελπίζουν ότι μετά τα δυστυχήματα της Malaysia και της AirAsia προτεραιότητα θα έχει η ασφάλεια και όχι η ανάπτυξη.
Ηλίας Μαραγκάκης
«Υστερα από ένα δυστύχημα όλοι κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να μην επαναληφθεί»
Το αεροπλάνο είναι το ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς επειδή η αεροπορία είναι ο κατ’ εξοχήν τομέας που διδάσκεται από τα δυστυχήματα, εξηγεί στο «Βήμα» ο Ηλίας Μαραγκάκης, υπεύθυνος Εξωτερικής Επικοινωνίας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφαλείας της Αεροπορίας (EASA) και πρώην αναλυτής στην ίδια υπηρεσία που εδρεύει στην Κολονία της Γερμανίας.
–Ο άσχημος καιρός ρίχνει ένα αεροπλάνο;
«Οχι. Μπορεί όμως να συμβάλει στο πώς θα εξελιχθεί ένα συμβάν. Για παράδειγμα, σε μια προσγείωση, αν αργήσει ο πιλότος να φρενάρει σε στεγνό διάδρομο, δεν θα συμβεί τίποτα. Αν όμως έχει αέρα ή αν ο διάδρομος είναι βρεγμένος, μπορεί να προκληθεί πρόβλημα. Ο καιρός αποτελεί αυτό που αποκαλούμε «contributing factor» (παράγοντα που συμβάλλει)».
–Δεν είναι σπάνιο να πέσει ένα αεροπλάνο ενώ πετάει στο ύψος πλεύσης όπως εκείνο της AirAsia;
«Περισσότερα από το 90% των δυστυχημάτων συμβαίνουν στη διάρκεια της καθόδου – προσγείωσης και της ανόδου – απογείωσης του αεροσκάφους. Κατά την πλεύση συμβαίνει γύρω στο 5% ή και λιγότερο των δυστυχημάτων».
–Οι έντονες αναταράξεις προμηνύουν πτώση του αεροπλάνου;
«Από τις αναταράξεις δεν πέφτει το αεροπλάνο. Είναι όμως επικίνδυνες για την ασφάλεια των επιβατών επειδή κάποιος που στέκεται όρθιος μπορεί να τραυματιστεί, ακόμη και θανάσιμα. Οι επιβάτες πρέπει πάντα να ακολουθούν τις οδηγίες του πληρώματος. Το καλύτερο που έχουν να κάνουν για να προστατευθούν είναι να παραμένουν δεμένοι στο κάθισμα σε όλη τη διάρκεια της πτήσης. Αν υπάρχει ένα ρίσκο για τον επιβάτη, είναι ο πιθανός τραυματισμός από αναταράξεις».
–Γιατί είναι ασφαλή τα αεροπλάνα;
«Βασικό χαρακτηριστικό της αεροπορίας που την κάνει τόσο ασφαλή είναι ότι μαθαίνει από τα δυστυχήματα. Υστερα από ένα δυστύχημα όλοι κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να μην επαναληφθεί. Στην αεροπορία αυτό ήταν πάντα προτεραιότητα, γι’ αυτό σήμερα το αεροπλάνο είναι το ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς. Για παράδειγμα, λόγω του δυστυχήματος της Air France το 2009 (σ.σ.: που έπεσε στον Ατλαντικό ενώ πήγαινε από το Ρίο στο Παρίσι και τα μαύρα κουτιά εντοπίστηκαν δύο χρόνια αργότερα) όλα τα αεροπλάνα που πετάνε με αεροπορικές εταιρείες που ανήκουν στην EASA, δηλαδή με όλες τις ευρωπαϊκές εταιρείες, υποχρεούνται να εξοπλιστούν ως το 2018 με μαύρα κουτιά που θα έχουν πολύ μεγαλύτερη εμβέλεια εντοπισμού και μπαταρίες με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής».
–Τι καινούργιο να περιμένουμε στην αεροπορία το 2015;
«Στην EASA απελευθερώσαμε πλήρως τη χρήση κινητού τηλεφώνου και ταμπλέτας στα αεροπλάνα. Στόχος είναι οι επιβάτες να μπορούν να τα χρησιμοποιούν «gate to gate», δηλαδή από την ώρα που εγκαταλείπουν το αεροδρόμιο αναχώρησης ως την ώρα που μπαίνουν στο αεροδρόμιο προορισμού. Από πλευράς ασφαλείας δεν υπάρχει κανένα θέμα. Απλώς πρέπει να εξοπλιστούν τα αεροσκάφη με ειδική κεραία και να περάσουν μια διαδικασία πιστοποίησης. Δεν απέχει πολύ η στιγμή που οι επιβάτες θα ακούνε στο ηχογραφημένο μήνυμα με τις οδηγίες «…και μπορείτε να συνδεθείτε στο Internet μέσω του WiFi»».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ