γαλαξίες

Μια… περίεργη ανακάλυψη για τον χώρο της αστρονομίας φαίνεται ότι έκαναν οι επιστήμονες.

Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ομάδα 12 γαλαξιών που απάρτιζαν το αρχαιότερο γαλαξιακό σμήνος

Εντοπίστηκαν δύο γαλαξίες κολοσσιαίου μεγέθους που σχηματίστηκαν στις αρχές της ύπαρξης του Σύμπαντος και οι επιστήμονες αναρωτιούνται πώς συνέβη αυτό αφού η κρατούσα θεωρία για την γέννηση και εξέλιξη του Σύμπαντος δεν μπορεί να εξηγήσει την παρουσία τους

Ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας την συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων ALMA εντόπισαν ένα εντυπωσιακό φαινόμενο. Σε απόσταση 114 εκ. ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός δύο γαλαξίες (ο IC 2163 και ο NGC 2207) βρίσκονται σε διαδικασία συγχώνευσης. Πρόκειται για μια από τις πιο συχνές και σημαντικές κοσμικές διεργασίες αφού προκαλείται πλήθος φαινομένων με πιο σημαντικό την γέννηση τεράστιου αριθμού νέων άστρων. Αυτό συμβαίνει και στη συγκεκριμένη συγχώνευση μόνο που σε αυτή την περίπτωση το φαινόμενο εξελίσσεται με ένα σπάνιο όσο και εκπληκτικό οπτικά τρόπο. Εχει δημιουργηθεί ένα γιγάντιο φωτεινό σπειροειδές «μονοπάτι» στο οποίο γεννιούνται συνεχώς νέα άστρα.

Ξαφνικά το Σύμπαν έγινε πολύ πιο πυκνοκατοικημένο! Οι αστρονόμοι έκαναν τον αναπάντεχο υπολογισμό ότι στο ορατό Σύμπαν υπάρχουν τουλάχιστον δέκα φορές περισσότεροι γαλαξίες από ό,τι πίστευαν έως τώρα.

Δεν μας έφτανε η κλιματική αλλαγή στη Γη, συνειδητοποιήσαμε τώρα ότι υπάρχει και γαλαξιακή «υπερθέρμανση». Μια νέα κατηγορία γαλαξιών ανακάλυψαν οι αστρονόμοι, τους οποίους ονόμασαν «ερυθρούς θερμοπίδακες» ή αν προτιμάτε κόκκινα γκέιζερ. Πρόκειται για γαλαξίες που φιλοξενούν υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες, οι οποίες κατά καιρούς εκτοξεύουν καυτούς διαστρικούς «ανέμους» η δράση των οποίων εμποδίζει τη γέννηση νέων άστρων.

Επιστήμονες του Ινστιτούτου Αστροφυσικής των Καναρίων Νήσων ανακάλυψαν την μεγαλύτερη κοσμική δομή που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα στο Σύμπαν. Πρόκειται για ένα υπερ-σμήνος γαλαξιών συνολική μάζα των οποίων είναι δέκα χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή του δικού μας γαλαξία. Το σμήνος βρίσκεται σε κάποιο σημείο του Σύμπαντος 4.5-6.4 δισ. έτη φωτός εμάς και οι ερευνητές υπολόγισαν ότι έχει έκταση τουλάχιστον ενός δισ. ετών φωτός!

Ολα είναι έτοιμα για την εκτόξευση ενός νέου προηγμένου διαστημικού τηλεσκοπίου. Το ASTRO-H της ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας JAHA βρίσκεται στο διαστημικό κέντρο Tanegashima και αν δεν υπάρξει κάποιο απρόοπτο της τελευταίας στιγμής την Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου θα προστεθεί στον στόλο των τηλεσκοπίων που παρατηρούν το Σύμπαν από το Διάστημα. Το τηλεσκόπιο θα «βλέπει» τις μεγάλης ενέργειας ακτίνες Χ και πρώτος στόχος του θα είναι ο εντοπισμός της ύλης που πέφτει σε μελανές οπές. Το τηλεσκόπιο θα προσπαθεί επίσης να εντοπίζει δεδομένα που θα φωτίζουν την εξέλιξη μεγάλων γαλαξιακών σμηνών.

Διεθνής ομάδας αστρονόμων ανακάλυψε εκατοντάδες γειτονικούς μας γαλαξίες που παρέμεναν όμως μέχρι σήμερα κρυμμένοι. Η ανακάλυψη αυτή αναμένεται να δώσει λύση σε ένα μεγάλο κοσμικό γρίφο που προκαλεί πονοκέφαλο στους επιστήμονες εδώ και δεκαετίες.

«Πριν από πολύ καιρό σε ένα γαλαξία πολύ πολύ μακριά» είναι το διαχρονικό moto του Πολέμου των Άστρων που σπάει ταμεία σε όλο τον κόσμο και θα μπορούσε να αποτελεί και το moto μιας εντυπωσιακής ανακάλυψης που έκανε ομάδα ερευνητών από μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια. Ερευνητές του MIT, του Πανεπιστημίου του Μιζούρι και του Πανεπιστημίου της Φλόριδα ανακάλυψε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα τεράστιο σμήνος γαλαξιών. Η ανακάλυψη είναι πολύ σημαντική τόσο για την ηλικία του σμήνους όσο και για το εύρος του. Το γαλαξιακό σμήνος βρίσκεται σε απόσταση περίπου δέκα δισ. ετών φωτός από εμάς και πιθανώς διαθέτει χιλιάδες γαλαξίες.

Η Ρωσική Υπηρεσία Διαστήματος δημιούργησε ένα εντυπωσιακό βίντεο στο οποίο παρουσιάζεται ο νυχτερινός ουρανός της Γης όπως θα ήταν αν κοντά στον πλανήτη μας υπήρχαν άλλοι γαλαξίες, μελανές οπές και υπερκαινοφανείς αστέρες. Το αποτέλεσμα θυμίζει ντοκιμαντέρ και ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της Roscosmos μια μαύρη τρύπα στον ουρανό της Γης θα είχε την όψη της μελανής οπης που εμφανίστηκε στην ταινία επιστημονικής φαντασίας «Interstellar». Η οπτική αποτύπωση της μαύρης τρύπας στην ταινία βασίστηκε στις απόψεις ειδικών πάνω σε αυτό το θέμα δίνοντας μια νέα, διαφορετική εικόνα για το πώς μπορεί να μοιάζει μια μελανή οπή.

Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων, με επικεφαλής τον Πίτερ βαν Ντόκουμ του Πανεπιστημίου Γιέηλ των ΗΠΑ, χρησιμοποιώντας επίσης το τηλεσκόπιο Κεκ της Χαβάης, επιβεβαίωσε την ύπαρξη των πιο «αφράτων» γαλαξιών στο σύμπαν. Πρόκειται για γαλαξίες που έχουν σχεδόν διπλάσιες διαστάσεις (περίπου 60.000 έτη φωτός) σε σχέση με τον δικό μας γαλαξία, παρόλα αυτά περιλαμβάνουν μόνο το 1% των άστρων. Αυτοί οι ιδιόμορφοι γαλαξίες βρίσκονται σε απόσταση περίπου 300 εκατ. ετών φωτός και οι αστρονόμοι τούς ονόμασαν «ακραία διασκορπισμένους γαλαξίες».

Γιατί ορισμένοι γαλαξίες σταματούν να παράγουν άστρα και εκφυλίζονται σε κοσμικά λείψανα; Κάτι πρέπει να τους στραγγαλίζει αποκόπτοντας την τροφοδοσία τους με ζωογόνο αέριο υδρογόνο, υποψιάζονται βρετανοί ντεντέκτιβ.

Μια πολύ σημαντική ανακάλυψη έκαναν αστρονόμοι στη Ρωσία. Τα τελευταία χρόνια τα διαστημικά τηλεσκόπια και τα ολοένα και πιο ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια επιτρέπουν στους επιστήμονες να δουν άστρα τα οποία διάφορα κοσμικά φαινόμενα απομακρύνουν από τη θέση όπου βρίσκονται και κυριολεκτικά τα εκτοξεύουν έξω από τον γαλαξία τους. Αυτά τα άστρα έχουν ονομαστεί «άστρα δραπέτες». Για πρώτη φορά εντοπίζονται και γαλαξίες δραπέτες.

Για πρώτη φορά οι επιστήμονες πιστεύουν ότι βρήκαν ενδείξεις πως η σκοτεινή ύλη αλληλεπιδρά με τον εαυτό της, μέσω μιας άλλης (άγνωστης) δύναμης πέρα από τη βαρύτητα - συνεπώς δεν είναι τελείως σκοτεινή.

Αν η σκοτεινή ύλη του σύμπαντος ήταν μια φορά μυστηριώδης, τώρα έγινε ακόμη περισσότερο, καθώς μια νέα μεγάλη έρευνα σε 72 συγκρούσεις μεγάλων σμηνών γαλαξιών κατέληξε στη σκοτεινή διαπίστωση ότι αυτή η αινιγματική μορφή της ύλης προτιμά να μένει στην μοναξιά της. Όχι μόνο δεν αλληλεπιδρά ιδιαίτερα με την κανονική ορατή ύλη, αλλά ούτε και με άλλη σκοτεινή ύλη. Είναι τόσο «αντικοινωνική», που δεν μιλάει καν με τον εαυτό της! Οπως αναφέρουν οι ειδικοί οι νέες παρατηρήσεις αποκαλύπτουν την ύπαρξη ενός αόρατου Σύμπαντος που λειτουργεί παράλληλα με το ορατό.

Οι συγκρούσεις γαλαξιών είναι ένα σύνηθες αλλά πάντα εκπληκτικό από πολλές απόψεις κοσμικό φαινόμενο πόσο μάλλον όταν δεν συγκρούονται δύο γαλαξίες αλλά ολόκληρα σμήνη γαλαξιών! Επιστήμονες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Ραδιοαστρονομίας των ΗΠΑ χρησιμοποίησαν τη συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων VLA που βρίσκεται στο Νότιο Μεξικό για να παρατηρήσουν την περιοχή Abell 2256 που βρίσκεται σε απόσταση 800 εκ. ετών φωτός από εμάς - στην περιοχή αυτή υπάρχουν πολλά μεγάλα σμήνη γαλαξιών. Οι ερευνητές είδαν να βρίσκονται σε εξέλιξη συγκρούσεις ανάμεσα σε ορισμένα από αυτά τα σμήνη τα οποία αποτελούνται από εκατοντάδες γαλαξίες το καθένα.

Το πρόγραμμα Hubble's Hidden Treasures επιτρέπει σε ερασιτέχνες αστρονόμους και γενικά τους απανταχού φίλους του Διαστήματος να... ψαχουλέψουν μέσα στο πλήθος των δεδομένων και καταγραφών του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble με στόχο να εντοπίσουν κάτι που πιθανώς ξέφυγε τα μάτια των επιστημόνων. H ερασιτέχνης αστρονόμος Τζούντι Σμιντ κοιτάζοντας εικόνες από το γαλαξιακό σμήνος SDSS J1038+4849 εντόπισε κάτι πραγματικά ιδιαίτερο. Πρόκειται για ιδιαίτερα λαμπρούς γαλαξίες του σμήνους οι οποίοι μοιάζουν με τα χαμογελαστά προσωπάκια emoticon που χρησιμοποιούμε όταν γράφουμε κάποιο μήνυμα ή σχόλιο είτε σε υπολογιστή είτε στο κινητό τηλέφωνο.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble αποκάλυψε ένα ακόμη εντυπωσιακό κοσμικό φαινόμενο. Το τηλεσκόπιο είδε τα φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα σε μια σύγκρουση δύο γαλαξιών σε απόσταση περίπου 100 εκ. ετών φωτός από εμάς. Πρόκειται για τη σύγκρουση των γαλαξιών NGC 7714 και 7715 η οποία εκτιμάται ότι ξεκίνησε πριν από 100-200 εκ έτη και ένα από τα ορατά στα τηλεσκόπια αποτελέσματα της είναι η δημιουργία μιας μεγάλης εντυπωσιακής ζώνης νέων άστρων. Σύμφωνα με τους ειδικούς που μελέτησαν τις εικόνες που κατέγραψε το Hubble στον NGC 7714 έχει σχηματιστεί μια κυλινδρική περιοχή γεμάτη από άστρα τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά του Ηλιου. Η σύγκρουση των δύο γαλαξιών παράγει συνεχώς νέα άστρα αλλά η συγκεκριμένη περιοχή που γεννήθηκε από τη σύγκρουση ομολογουμένως αποτελεί κάτι ξεχωριστό. Οι ειδικοί μάλιστα της προσέδωσαν τον χαρακτηρισμό «Χρυσή Θηλιά» εξαιτίας του σχήματος της.

Ενα από τα πιο εντυπωσιακά κοσμικά φαινόμενα εντόπισαν ερευνητές της NASA με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου NuSTAR. Σε απόσταση 134 εκ. ετών φωτός από τη Γη δύο μεγάλοι γαλαξίες βρίσκονται σε διαδικασία σύγκρουσης. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ένας εκ των δύο γαλαξιών (συνήθως ο μικρότερος) διαλύεται και αυξάνεται το μέγεθος του μεγαλύτερου αφού δημιουργούνται νέες περιοχές σε αυτόν οι οποίες συνήθως αποτελούν εργοστάσια παραγωγής νέων άστρων. Οι επιστήμονες έδωσαν σε αυτό το γαλαξιακό ζεύγος την κωδική ονομασία Arp 299. Οπως διαπίστωσαν οι ερευνητές που έκαναν την ανακάλυψη στο κέντρο του γαλαξία που διακρίνεται δεξιά στην εικόνα βρίσκεται μια ενεργή κολοσσιαία μαύρη τρύπα η οποία φαίνεται ότι καταπίνει γιγάντιες ποσότητες αερίων.