Σχήματα που αλλάζουν συνέχεια

Σε μια κουβέντα που είχα πρόσφατα με έναν φίλο, ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένο αλλά και ενημερωμένο σε θέματα περιβάλλοντος, μου είπε: «Σε πενήντα το πολύ χρόνια θα είναι τόσο ραγδαίες, σχεδόν εφιαλτικές, οι εξελίξεις και τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής, που δεν θα έχουν κανένα νόημα οι ιδεολογικοί διαχωρισμοί ανάμεσα σε Δεξιά και Αριστερά».Εννοώντας πως οι αναγκαστικές και ενίοτε πολύ βίαιες μετακινήσεις πληθυσμών από περιοχές που θα κινδυνεύουν με εξαφάνιση από τον καινούργιο χάρτη θα παρασύρουν όλες τις διαφορές, οι οποίες τότε θα φαίνονται δευτερεύουσες και πολυτελείς. Και για να φτάσω τη σκέψη του στην κατάληξή της, υποστήριζε πως τότε θα αναγκαστούμε όλοι να ομονοήσουμε και να ενωθούμε απέναντι στον κοινό «εχθρό», τις στρατιές των απελπισμένων που θα έρθουν προς τα μέρη μας.

Του απάντησα πως θεωρώ ότι τότε ακριβώς θα είναι η ώρα της ιδεολογίας. Δεν ξέρω αν θα είναι υπό την έννοια της διάκρισης ανάμεσα σε Δεξιά και Αριστερά, αλλά τότε θα πρέπει να σταθούμε όλοι σε ένα μπόι που θα τιμά τον άνθρωπο.

Κατ’ αρχάς, οι απελπισμένοι άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν είναι νερό, δεν τους σταματάς πετώντας πέτρες στο ποτάμι, θα βρουν την έξοδο προς τα εκεί που υπάρχει ζωή. Οσοι ονειρεύονται μαχητικά αεροπλάνα και υποβρύχια κατά μήκος των θαλάσσιων ευρωπαϊκών συνόρων που θα βουλιάζουν πλοία προσφύγων έχουν στο μυαλό τους – πέρα από χαλασμένα κύτταρα – ένα σχέδιο με πολλά επιχειρησιακά κενά…

Δεύτερον, η ιστορία της ανθρωπότητας είναι γεμάτη από μετακινήσεις πληθυσμών για διάφορους λόγους – αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει και ουδείς έχει παντρευτεί έναν τόπο για πάντα.

Τρίτον, μπορεί οι μεσοπρόθεσμες προβλέψεις της αύξησης της στάθμης της θάλασσας αλλά και άλλων καταστροφών να αφήνουν απ’ έξω την Ελλάδα, αλλά με τη φύση ποτέ δεν είσαι σίγουρος και μπορεί να είμαστε και εμείς ανάμεσα σε εκείνους που θα πρέπει να φτιάξουν βαλίτσες.

Ολα αυτά βέβαια δεν πρόκειται να γίνουν από Παρασκευή σε Δευτέρα. Η ρευστότητα ποτέ δεν διακόπηκε και καθημερινά συντελούνται αλλαγές τέτοιου τύπου, τόσο εδαφολογικές όσο και πληθυσμιακές. Ποτέ δεν σταμάτησε τίποτα, η κίνηση είναι διαρκής, τα σχήματα αλλάζουν σαν τη φωτιά στο τζάκι, απλά εμείς είμαστε φτιαγμένοι να βλέπουμε τον χρόνο στις διαστάσεις της δικής μας ελάχιστης ζωής.

Δεν θα ξυπνήσουν ξαφνικά ένα πρωί τα εγγόνια μας και θα κυκλοφορούν στη γειτονιά μόνο Αφρικανοί, Ασιάτες και Λατινοαμερικανό που δεν θα μπορούν να συνεννοηθούν. Θα κυκλοφορούν άνθρωποι με προγόνους γεννημένους αλλού και όλοι μαζί θα προσπαθούν να ζήσουν και να δημιουργήσουν σε αυτόν τον τόπο. Ακριβώς σαν τους περισσότερους από εμάς, που ούτε πάει το μυαλό μας σε ποιον τόπο μπορεί να γεννήθηκε η ρίζα μας είκοσι και τριάντα γενιές πίσω.

Εκεί η ιδεολογία θα παίξει πρωταρχικό ρόλο. Και η φιλοσοφία επίσης. Τα μπαζωμένα σύνορα δεν κρατάνε μακριά τους απ’ έξω αλλά φυλακισμένους τους από μέσα. Με όλες τις έννοιες.