Δρόμοι γεμάτοι κόσμο κάθε στιγμή της ημέρας (και της νύχτας), υπαίθριες λαϊκές αγορές και υπερπολυτελή εμπορικά κέντρα, αδάμαστη βλάστηση και πανύψηλοι ουρανοξύστες, Δύση και Ανατολή: όλες αυτές οι ψηφίδες δημιουργούν το πολύχρωμο μωσαϊκό που ονομάζεται Χονγκ Κονγκ, την πολύβουη αυτή μητρόπολη που βρίσκεται στην καρδιά του κινεζικού Νότου. Η ιστορία του ξεκινά πολλούς αιώνες πριν, αλλά η πραγματική του ένταξη στο παγκόσμιο γίγνεσθαι πραγματοποιήθηκε μετά τον Πρώτο Πόλεμο του Οπίου (1839-1842), όταν, με τη Συνθήκη του Νανκίν (29 Αυγούστου 1842), βρέθηκε υπό τον έλεγχο της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
Το λιμάνι του, το περίφημο Victoria Harbour, έγινε σημαντικός διαμετακομιστικός κόμβος για το διεθνές εμπόριο τσαγιού, πορσελάνης και μπαχαρικών, προσελκύοντας επιχειρηματικές δυνάμεις από την Ευρώπη, την Ασία και τις ΗΠΑ. Το 1997, ωστόσο, το Χονγκ Κονγκ έγινε μέρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας ως Ειδική Διοικητική Περιοχή, διατηρώντας ευρεία αυτονομία στα οικονομικά, νομικά και κοινωνικά του συστήματα, σύμφωνα με την αρχή «μία χώρα, δύο συστήματα». Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, η μέγγενη του κινεζικού καθεστώτος γίνεται ολοένα και πιο ασφυκτική, προκαλώντας τριγμούς. Ισως να θυμάστε τις μαζικές διαδηλώσεις που έλαβαν χώρα το 2014 και ξανά μετά το 2019-20, με αφορμή κάποιες νομοθετικές αλλαγές.
Γεωγραφικά, η πόλη απαρτίζεται από την περίφημη χερσόνησο του Καουλούν, το νησί του Χονγκ Κονγκ και το μεγαλύτερο νησί Λαντάου, ενώ δεκάδες μικρότερα νησάκια, όπως τα Lamma, Cheung Chau και Peng Chau, συμπληρώνουν το σκηνικό. Σε μόλις 1.104 τετραγωνικά χιλιόμετρα συνωστίζονται σχεδόν 7,5 εκατομμύρια κάτοικοι, με πυκνότητα που φτάνει τους 6.800 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (πρόκειται για την τέταρτη πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή στον κόσμο). Το αποτέλεσμα είναι ένα αχανές δίκτυο ουρανοξυστών – πάνω από 9.000 σε όλη την περιοχή – που αντανακλούν την οικονομική δύναμη και το διεθνές κύρος της περιοχής και οι οποίοι συνυπάρχουν με τα στενά σοκάκια, γεμάτα παραδοσιακές αγορές και ναούς.
Αξίζει να σημειωθεί πως το Χονγκ Κονγκ θεωρείται το τρίτο μεγαλύτερο οικονομικό κέντρο στον κόσμο (μετά τη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο) και φιλοξενεί μεγάλο αριθμό δισεκατομμυριούχων (74), κάτι που το κατατάσσει στην έβδομη θέση παγκοσμίως. Δεν είναι τυχαίο ότι πραγματοποιούνται συχνά εκεί αγοραπωλησίες πανάκριβων κοσμημάτων. Ενδεικτικά, μόλις πριν από μερικές ημέρες, σε μία μόνο δημοπρασία του οίκου Sotheby’s, πουλήθηκαν κομμάτια αξίας 19,1 εκατ. δολαρίων.
Σύγχρονη τέχνη και διαχρονικοί θησαυροί
Φυσικά, όπου υπάρχει άφθονο χρήμα η σύγχρονη τέχνη κάνει έντονη την παρουσία της. Στο West Kowloon Cultural District έχουν κάνει την εμφάνισή τους την τελευταία πενταετία δύο κορυφαία μουσεία που επικυρώνουν το διεθνές προφίλ της πόλης. Το M+ άνοιξε τις πύλες του τον Νοέμβριο του 2021, φιλοξενώντας εκτενείς συλλογές σύγχρονης τέχνης, design και φωτογραφίας. Με την αρχιτεκτονική υπογραφή των Herzog & de Meuron, το κτίριο, που μόνο εντυπωσιακό μπορεί να χαρακτηριστεί, προσφέρει πανοραμική θέα στο λιμάνι.
Οι μόνιμες συλλογές του δίνουν μια ολοκληρωμένη εικόνα τού πώς έχει εξελιχθεί η ασιατική σύγχρονη τέχνη τις τελευταίες δεκαετίες, όμως το πολιτιστικό αυτό ίδρυμα ποντάρει και στην εξωστρέφεια, και η έκθεση «Τhe Hong Kong Jockey Club Series: Picasso for Asia – A Conversation» αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της φιλοσοφίας του. Περισσότερα από 60 αριστουργήματα του Πικάσο έχουν μεταφερθεί στο Χονγκ Κονγκ και θα «συνομιλούν» (έως τις 13 Ιουλίου) με περίπου 130 έργα από τις Συλλογές του M+ από 30 Ασιάτες και καλλιτέχνες της ασιατικής διασποράς από τις αρχές του 20ού αιώνα έως σήμερα.
Tον Ιούλιο του 2022 εγκαινιάστηκε το Hong Kong Palace Museum, αφιερωμένο σε θησαυρούς από την Απαγορευμένη Πόλη του Πεκίνου. Πρόκειται για την πρώτη φορά που κειμήλια από τον ιστορικό χώρο της κινεζικής πρωτεύουσας μεταφέρονται μόνιμα σε κάποιο άλλο μέρος, σε μια προσπάθεια να τονιστεί η σύνδεση του Χονγκ Κονγκ με την ενδοχώρα. Η αρχιτεκτονική του, παρότι λιτή, κόβει την ανάσα, ενώ οι ψηφιακές τεχνολογίες αναδεικνύουν σπάνια αντικείμενα της δυναστείας Τσινγκ, όπως αυτοκρατορικά κεραμικά, ενδυμασίες και ξιφολόγχες.
Την Κυριακή 4 Μαϊου έριξε αυλαία με μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση που είχαμε την ευκαιρία να δούμε από κοντά. Τον 17ο και τον 18ο αιώνα, η Απαγορευμένη Πόλη στην Κίνα και το Παλάτι των Βερσαλλιών στη Γαλλία αποτελούσαν το κέντρο της πολιτικής, πολιτιστικής και καλλιτεχνικής ζωής των αντίστοιχων χωρών.
Παρά την τεράστια γεωγραφική απόσταση μεταξύ τους, οι Αυλές στο Πεκίνο και στις Βερσαλλίες ήταν ιδιαίτερα περίεργες η μία για την άλλη. Με επικεφαλής έναν αριθμό φωτισμένων ηγεμόνων και με τη βοήθεια περιοδευόντων γάλλων ιεραποστόλων, η Κίνα και η Γαλλία ξεκίνησαν εκτεταμένες και ουσιαστικές πολιτιστικές ανταλλαγές. Η έκθεση με τίτλο «The Forbidden City and The Palace of Versailles: China-France Cultural Encounters in the Seventeenth and Eighteenth Centuries» παρουσίασε 150 συναρπαστικά εκθέματα από το Μουσείο του Παλατιού και το Παλάτι των Βερσαλλιών, φωτίζοντας τις συναντήσεις και ανταλλαγές μεταξύ Κίνας και Γαλλίας στην επιστήμη, στη χειροτεχνία, στις εικαστικές τέχνες, στον πολιτισμό και στη φιλοσοφία κατά τον 17ο και τον 18ο αιώνα. Τα αντικείμενα στις προθήκες ζωντάνεψαν ιστορίες για τους ιδιαίτερους δεσμούς που σφυρηλατήθηκαν μεταξύ Κίνας και Γαλλίας μέσω αμοιβαίου θαυμασμού και σεβασμού.
Στο Χονγκ Κονγκ ο αστικός ορίζοντας χαρακτηρίζεται από τους αμέτρητους ουρανοξύστες και πουθενά αλλού δεν γίνεται τόσο ξεκάθαρο αυτό όσο μετά την εμπειρία της ανάβασης στο Victoria Peak, σε ύφος 552 μέτρων, προσβάσιμο και με το ιστορικό Peak Tram που λειτουργεί από το 1888. Στην πλατφόρμα Sky Terrace 428, το πανόραμα της πόλης και η σύνδεση με τη θάλασσα σχηματίζουν τη χαρακτηριστική ταυτότητα του Χονγκ Κονγκ, η οποία αν ήταν άρωμα θα ήταν αυτό που οσφραίνεται κανείς στις υπαίθριες αγορές. Το Temple Street Night Market στο Yau Ma Tei ζωντανεύει από το σούρουπο έως αργά τη νύχτα, με πάγκους γεμάτους ρούχα, κοσμήματα, gadgets και μικρούς καλλιτέχνες δρόμου που σου ζητούν επίμονα να σου φιλοτεχνήσουν το πορτρέτο.
Πολύ κοντά, η Ladies’ Market στην Tung Choi Street του Mongkok προσφέρει αναρίθμητες επιλογές σε γυναικεία ενδύματα και αξεσουάρ, ενώ η τύχη ευνοεί εκείνους που διαπραγματεύονται ζωηρά τις τιμές. Για μια άλλη αίσθηση, οι αγορές των λουλουδιών και των χρυσόψαρων της Prince Edward District προσφέρουν πολυσυλλεκτικές εικόνες ιδιανικές για φωτογράφιση, λίαν instagrammable με λίγα λόγια. Αν κουραστείτε από τον θόρυβο και τη γενικότερη επίθεση σε όλες τις αισθήσεις, μπορείτε να επισκεφθείτε τον ήσυχο και αναζωογονητικό Nan Lian Garden, όπου οι παραδοσιακοί κινεζικοί κήποι της δυναστείας Τανγκ, με λίμνες, ξύλινα περίπτερα, παγόδες και ρυάκια, δημιουργούν ένα καταφύγιο ηρεμίας, σε απευθείας γειτνίαση με το γαλήνιο μοναστήρι Chi Lin, το οποίο δίνει μια έντονη πρώτη εντύπωση για το τι σημαίνει βουδισμός.
Αναζωογονητική βουτιά σε γεύσεις και εικόνες
Υπάρχουν ωστόσο και άλλα αξιοθέατα, η υπέροχη παραθαλάσσια βόλτα στη «Λεωφόρο των Αστέρων», το αποικιοκρατικής αρχιτεκτονικής πολιτιστικό κέντρο Tai Kwun, όπου στεγαζόταν η πρώην Αστυνομική Διοίκηση των Βρετανών και τώρα έχει μεταμορφωθεί σε ένα δημοφιλές τοπόσημο με γκαλερί, θέατρα, εστιατόρια και καταστήματα. Η διακριτική αποκατάσταση των βικτωριανών κτιρίων συνδυάζεται αρμονικά με σύγχρονες προσθήκες, προσφέροντας έναν ζωντανό χώρο δημιουργίας και αλληλεπίδρασης. Εκεί κοντά, το Central-Mid-Levels Escalators αποτελείται από 18 κυλιόμενες σκάλες διπλής ταχύτητας και τρεις κυλιόμενους διαδρόμους.
Το σύστημα κυλιόμενων κλιμάκων έχει μήκος 800 μέτρων και φτιάχτηκε για να διευκολύνει την κίνηση σε έναν από τους απότομους λόφους της πόλης. Πέραν του πρακτικού του ρόλου, είναι και ένας τρόπος να βιώσει κανείς την ατμόσφαιρα της πόλης, καθώς διατρέχει μία από τις πιο ζωντανές συνοικίες του Χονγκ Κονγκ. Στα παρακείμενα στενά βρίσκονται και τα πιο πολυσύχναστα μπαρ της περιοχής, τα οποία είναι γεμάτα νεαρόκοσμο ακόμα και τις καθημερινές.
Πέρα από το πολύ βολικό και αξιόπιστο μετρό και τα άφθονα κατακόκκινα ταξί (τα οποία δεν είναι καθόλου ακριβά), υπάρχουν και θαλάσσιες συγκοινωνίες, όπως το Star Ferry, που ενώνει το Tsim Sha Tsui με το Central και το Wan Chai με εξόχως οικονομικό αντίτιμο σε ένα ταξίδι διάρκειας 10 λεπτών, δίνοντας τη δυνατότητα να θαυμάσει κανείς το εμβληματικό skyline από το νερό. Πιο αυθεντικές εμπειρίες προσφέρουν τα μικρότερα Kaito Ferries που διασχίζουν τον κόλπο μεταξύ Kwun Tong και Sai Wan Ho, ενώ για μονοήμερη εκδρομή σε ψαροχώρια, τα inter-island ferries αναχωρούν από το Central για τα νησιά Lamma, Cheung Chau και Peng Chau.
O γαστρονομικός χάρτης του Χονγκ Κονγκ είναι πλούσιος και πολύμορφος: από τα αστέρια Michelin που κατακτά το Tim Ho Wan στο Sham Shui Po – γνωστό ως το φθηνότερο εστιατόριο με το σχετικό αστέρι, όπου τα dumplings με γέμιση γαρίδας και τα μπουρεκάκια ψητού χοιρινού δεν πρέπει να λείπουν από το τραπέζι – μέχρι το δυναμικό Ho Lee Fook στην περιοχή Central, όπου η fusion κουζίνα παντρεύει το καντονέζικο στυλ με σύγχρονες τεχνικές: pork belly με yakiniku glaze, XO short ribs με σάλτσα και λεπτοδουλεμένα tofu rolls. Στα σοκάκια, τα egg waffles, τα stinky tofu και τα πεντανόστιμα fish balls ολοκληρώνουν την τοπική εμπειρία.
Υπάρχει όμως και το νησί Λαντάου, όπου δεσπόζει ο μεγάλος χάλκινος Βούδας Tian Tan, ύψους 26 μέτρων.
Η πρόσβαση γίνεται είτε με το εντυπωσιακό τελεφερίκ Ngong Ping 360, που καλύπτει σε περίπου 25 λεπτά τη διαδρομή μέσα από καταπράσινα δάση και απόκρημνες πλαγιές, είτε οδικώς, με τοπικά λεωφορεία. Στον λόφο Ngong Ping, το χωριό με τον παραδοσιακό οικισμό και τα μοναστήρια αποτελούν μια ατμοσφαιρική πλην υπέρμετρα τουριστική πινελιά.
Σε κοντινή ακτίνα, η Hong Kong Disneyland, μικρότερη αλλά όχι λιγότερο γοητευτική από τις υπόλοιπες που υπάρχουν ανά τον πλανήτη, λειτουργεί από το 2005 και συνδυάζει κλασικές εμπειρίες όπως η Fantasyland και η Adventureland, με θεματικές που έχουν αντλήσει έμπνευση από το τοπικό πολιτιστικό πλαίσιο, όπως το Mystic Point και το Grizzly Gulch.
Παρά το έντονο αστικό προφίλ του Χονγκ Κονγκ, σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων βρίσκονται και αμμώδεις παραλίες, από αυτές για τις οποίες φημίζεται η ασιατική ήπειρος: η Repulse Bay με τις καφετέριες μπροστά στο κύμα, η σαγηνευτική Shek O με το χωριό στη σκιά ενός λόφου, η μαγευτική Silvermine Bay στο Λαντάου με το γαλάζιο ποτάμι να χύνεται στη θάλασσα και η αχανής Cheung Sha, ιδανική για surf και ψαροντούφεκο. Υπάρχει τελικά κάτι για όλους εδώ και όποιος Δυτικός θέλει να πάρει μια γεύση από την Ασία νιώθοντας παράλληλα σαν στο σπίτι του θα αισθανθεί πολύ άνετα στο Χονγκ Κονγκ.
Ιστορία και σύγχρονη τέχνη, ουρανοξύστες και παραδοσιακοί ναοί, street culture και καταπράσινες οάσεις: κάθε γωνιά κρύβει μια νέα ιστορία, κάθε γευστική δοκιμή ξεδιπλώνει τοπικές νοστιμιές, ενώ κάθε διαδρομή πάνω στα νερό αποκαλύπτει το δέος που προκαλεί η κατακόρυφη αρχιτεκτονική. Ενα ταξίδι εδώ δεν είναι απλώς μια περιήγηση· είναι μια βαθιά βουτιά σε έναν κόσμο που συναρπάζει όλες τις αισθήσεις.
