Οι γονείς έχουν απαυδήσει τόσο προσπαθώντας να ξεκολλήσουν τα παιδιά τους από τα κινητά που κάποιοι αφήνουν το σύνηθες κήρυγμα και τις εφαρμογές γονικού ελέγχου και καταφεύγουν στην προσφορά χρημάτων, ακόμα και αυτοκινήτων.

Η Τζένιφερ Αμποτ, ιδιοκτήτρια μιας μικρής επιχείρησης στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, λέει ότι έκανε συμφωνία με τα δύο παιδιά της να πάρουν από 1.800 δολάρια όταν γίνουν 18 – αν αντέξουν να απέχουν ως τότε από τα social media. «Είναι ή όλα ή τίποτα» λέει η Αμποτ. «Εχουν “τσιμπήσει” και οι δύο με αυτό». Ο 12χρονος γιος της, ο Μπέκετ, λέει ότι τα χρήματα θα είναι μια βοήθεια για το κολέγιο. Η 11χρονη κόρη της, η Ιβι, λέει ότι σκοπεύει να τα επενδύσει. «Μάλλον θα τα βάλω στην τράπεζα για να πολλαπλασιαστούν».

Η Αμποτ καταλαβαίνει ότι τα παιδιά της είναι ακόμα αρκετά μικρά και γι’ αυτό δεν αισθάνονται ότι χάνουν κάτι. Ο στόχος της είναι να συνηθίσουν να ζουν φυσιολογικά χωρίς social media προτού εξαρτηθούν από αυτά – και όσο ακόμα τα παιδιά της θεωρούν πολλά τα 1.800 δολάρια. «Αν τους κάναμε αυτή την προσφορά στα 16, δεν θα τη δέχονταν» λέει. «Θα ρωτούσαν αν θα τα πάρουν τοκισμένα».

Κάποιοι γονείς πληρώνουν τα παιδιά τους για να καθυστερήσουν ακόμα και να αποκτήσουν τηλέφωνο. Οταν παιδιά έχουν ήδη μπει στα social media, οι γονείς τα πληρώνουν για να χρησιμοποιούν λιγότερο το τηλέφωνό τους. Οσοι επιλέγουν αυτή την τακτική λένε ότι είναι ένας τρόπος να κερδίσουν χρόνο μέχρι να ωριμάσουν τα παιδιά.

Ο αντίλογος

Εν τούτοις, η τακτική αυτή διχάζει. «Τα παιδιά δεν πρέπει ποτέ να δωροδοκούνται για να κάνουν κάτι που είναι καλό για την υγεία τους» λέει η Εντριεν Πρινσίπε, ιδρύτρια και πρόεδρος του Turning Life On, μιας σύμπραξης γονέων, εκπαιδευτικών και κοινωνικών φορέων με στόχο την υγιή χρήση της τεχνολογίας. «Είναι σημαντικό τα παιδιά να βιώσουν εσωτερική επιβράβευση επειδή φροντίζουν τον εαυτό τους». Αλλοι το θέτουν πιο ωμά: «Εσύ είσαι ο γονιός. Πάτα πόδι».

Σε τι διαφέρει το να πληρώνει κανείς τα παιδιά του για να απέχουν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από το να τα πληρώνει για να κάνουν δουλειές του σπιτιού; Τι έχουμε να πούμε για τους εργοδότες που πληρώνουν τους υπαλλήλους τους για να μην καπνίζουν και τις ασφαλιστικές εταιρείες που προσφέρουν χαμηλότερα ασφάλιστρα για ασφαλή οδήγηση;

«Δίνουμε συνέχεια κίνητρα στα παιδιά μας με διάφορους τρόπους – είναι βασική αρχή στην ανατροφή των παιδιών» λέει η Τζέιμι Γκόρντον, κοινωνική λειτουργός στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Screen Sanity, που ασχολείται με την υγιή χρήση των ψηφιακών μέσων. «Μια επιβράβευση θα μπορούσε να είναι αυτή: “Αν κάνεις τις δουλειές που έχεις αναλάβει στο σπίτι και κρατήσεις το δωμάτιό σου καθαρό όλη την εβδομάδα, μπορείς να καλέσεις στο σπίτι έναν φίλο σου”. Είναι αυτό δωροδοκία; Πιστεύω ότι κάθε οικογένεια είναι διαφορετική και πρέπει να κάνει ό,τι έχει αποτέλεσμα για αυτή».

Η Γκόρντον, που έχει τρία παιδιά και ζει στο Λίγουντ του Κάνσας, είπε στον 14χρονο γιο της ότι θα έχει τη δυνατότητα να διαλέξει το αυτοκίνητο που θα του πάρουν όταν κλείσει τα 16 – εντός λογικών πλαισίων – αν συμφωνήσει να καθυστερήσει έως τότε τη χρήση των social media. Εκείνος είπε ότι θα ήθελε ένα ογκώδες τζιπ μεγάλου κυβισμού, το Ford Bronco.

Κάποιοι γονείς αισθάνονται επίσης ότι το να επιβραβεύσουν την απόφαση των παιδιών να καθυστερήσουν την επαφή τους με τα social media είναι πιο ρεαλιστικό από το να απενεργοποιήσουν κάποιες από τις δυνατότητες των κινητών τους. Είναι γνωστό ότι τα παιδιά βρίσκουν διάφορους τρόπους να παρακάμπτουν τον γονικό έλεγχο στις ηλεκτρονικές συσκευές.

Η αξία της πρόληψης

Η Σούζαν Νταναγουέι, ψυχοθεραπεύτρια στο Ολέιθα του Κάνσας, γνωρίζει από πρώτο χέρι τις συνέπειες που μπορούν να έχουν τα social media στους εφήβους και τις οικογένειές τους. Αυτό την έχει πείσει ότι η πρόληψη είναι ευκολότερη από την αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Επιπλέον, όπως λέει, το οικονομικό κίνητρο ενδυναμώνει ψυχικά τα παιδιά που υφίστανται πίεση από τους συνομηλίκους τους. Οταν οι δύο γιοι της ήταν 11 και 9 ετών, συμφώνησαν με τον άνδρα της να τους προσφέρουν από 1.600 δολάρια αν περίμεναν ως τα 16 τους για να μπουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο 19χρονος σήμερα γιος της Ιλάι Νταναγουέι λέει ότι η προσφορά που του έκαναν είχε αποτέλεσμα. Αξιοποίησε τα χρήματα αυτά για την αγορά ενός μεταχειρισμένου αυτοκινήτου.

«Θα μπορούσαν να μου έχουν πει “Δεν θα το κάνεις αυτό, τέλος”, αλλά κάνοντας αυτή τη συμφωνία ήταν ευκολότερο για εμένα να μην ψάχνω στα κρυφά, πίσω από την πλάτη τους, πώς να μπω στο Snapchat» λέει.

Παρ’ όλα αυτά, ο Ιλάι εξηγεί ότι συχνά του δημιουργούσε πρόβλημα το γεγονός ότι δεν ήταν μέσα στις ομαδικές συνομιλίες του Snapchat. Ηταν δυσκολότερο να συνεννοηθεί με τους φίλους του για το τι θα κάνουν το Σαββατοκύριακο. Κατέβασε το Snapchat μόλις έκλεισε τα 16.

Ο άλλος γιος της Νταναγουέι, που είναι 17 χρονών σήμερα, πήρε τα χρήματα πέρυσι, αλλά εξακολουθεί να μην έχει social media – από επιλογή.

Ηλεκτρικό ποδήλατο

Η Τζόρτζια Τζόουνς χρησιμοποίησε ένα ηλεκτρικό ποδήλατο για να πείσει τον 14χρονο γιο της να καθυστερήσει να μπει στο Snapchat. Κάποιοι από τους φίλους του είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούν την εφαρμογή από την Α’ Γυμνασίου. Στα τέλη της προηγούμενης σχολικής χρονιάς είχε αρχίσει να νιώθει ότι ήταν ο μόνος που δεν ήταν στο Snapchat. Αλλά η Τζόουνς ανησυχούσε για τις συνέπειες που θα μπορούσαν να έχουν τα social media στην ψυχική υγεία του γιου της.

«Του είπα: “Αν σου παίρναμε ηλεκτρικό ποδήλατο, θα το σκεφτόσουν να μείνεις εκτός Snapchat για έναν χρόνο ακόμα;”. Συμφώνησε αμέσως» λέει η Τζόουνς, που ζει στο Λίγουντ του Κάνσας. Είχε αποτέλεσμα… για λίγο. Η Τζόουνς πέρασε ευχάριστα το καλοκαίρι της χωρίς παρακάλια για το Snapchat. Και ανακάλυψε ότι υπήρχαν και άλλα οφέλη: Ο γιος της, έχοντας το δικό του μεταφορικό μέσο, έγινε πιο ανεξάρτητος και υπεύθυνος. Τώρα που ο γιος της είναι στο Λύκειο αντιμετωπίζει εκ νέου πίεση να μπει στην εφαρμογή. Δεν είναι σίγουρη ότι θα αντέξει για πολύ ακόμα. «Θα δείξει» λέει. «Πρόσφατα κατέβασα το Snapchat στο τηλέφωνό μου για να καταλάβω καλύτερα πώς λειτουργεί». Ο,τι κι αν συμβεί, ο γιος της έχει κερδίσει το ηλεκτρονικό του ποδήλατο.