Στη σύσταση της Διεθνούς Επιτροπής Αξιώσεων για την Ουκρανία, που στόχο της έχει την εξέταση των απαιτήσεων για ζημιές που προκλήθηκαν από τη ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας, προχώρησαν οι κυβερνήσεις 35 χωρών που υπέγραψαν στη Χάγη την σχετική ιδρυτική σύμβαση. Παράλληλα σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, προχωράνε σταθερά οι διεργασίες για την ειρήνη στην Ουκρανία και τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντίβαρο στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα του από τον περιορισμό της στήριξής της από κάποιους εκ των συμμάχων της.
Τι προβλέπει η Σύμβαση για τη λειτουργία της Επιτροπής
Με βάση όσα προβλέπονται στην σύμβαση, η Επιτροπή θα λειτουργεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης και η σύσταση της θα ολοκληρωθεί σε τρία στάδια. Στην πρώτη φάση ενσωματώνεται σε αυτήν το Μητρώο καταγραφής των ζημιών για την Ουκρανία στο οποίο ήδη έχουν κατατεθεί ήδη πάνω από 80.000 καταγγελίες και αιτήσεις αποζημίωσης.
Το δεύτερο στάδιο θα είναι το έργο της Διεθνούς Επιτροπής Αξιώσεων, η οποία θα ασχολείται με τις αποζημιώσεις που θα πρέπει να καταβληθούν τελικά για τις ζημιές που προκλήθηκαν από τη ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας.
Αυτά τα δύο εργαλεία θα διασφαλίσουν μια συστηματική προσέγγιση στη συλλογή και επαλήθευση δεδομένων σχετικά με τις ζημιές, καθώς και στον εντοπισμό των υπεύθυνων προσώπων και κρατών που υποχρεούνται να καταβάλουν αποζημιώσεις.
Το τρίτο στάδιο του διεθνούς μηχανισμού θα είναι η δημιουργία ενός ταμείου αποζημιώσεων, από το οποίο η Ουκρανία θα μπορεί να καταβάλλει αποζημιώσεις.
Οι πηγές χρηματοδότησης εξακολουθούν να συζητούνται, ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων είναι πιθανό να προέλθει από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ή από τους τόκους που έχουν συσσωρευτεί από αυτά.
Το Διεθνές Μητρώο Ζημιών που προκλήθηκαν από τη ρωσική επιθετικότητα ιδρύθηκε στις 17 Μαΐου 2023, κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Ρέικιαβικ.
Αυτό αποτέλεσε το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός παγκόσμιου μηχανισμού αποζημιώσεων για την Ουκρανία. Σαράντα χώρες προσχώρησαν στην πρωτοβουλία και άνοιξε γραφείο του Μητρώου στο Κίεβο.
Τον Απρίλιο του 2024, το Μητρώο άρχισε να δέχεται αιτήσεις από πολίτες των οποίων τα σπίτια καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου. Οι Ουκρανοί μπορούν πλέον να υποβάλουν αιτήσεις στο Διεθνές Μητρώο Ζημιών σε 10 κατηγορίες, με τον αριθμό να αναμένεται να αυξηθεί σε 45 έως το τέλος του 2025.
Τι είπε ο Ζελένσκι για ειρήνη και για παγωμένα ρωσικά κεφάλαια
Στην σύνοδο για την σύσταση του οργανισμού συμμετείχε και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος μεταξύ άλλων υποστήριξε ότι το σχέδιο της συμφωνίας για την ειρήνη στην Ουκρανία είναι έτοιμο, θα οριστικοποιηθεί μέσα στις επόμενες δύο ημέρες και θα σταλεί στην Ρωσία. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ουκρανία εξαιτίας του πολέμου είναι αντιμέτωπη με οικονομικά προβλήματα εξαιτίας της έλλειψης στήριξης από κάποιους εταίρους της, όμως τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια θα μπορούσαν να τα ισοσκελίσουν.
Όπως αποκάλυψε για το ζήτημα των εγγυήσεων ασφαλείας, αναμένεται ψήφος του Κογκρέσου των ΗΠΑ και ότι τα τελικά έγγραφα θα είναι έτοιμα το αργότερα αύριο Τετάρτη. Στη συνέχεια με βάση αυτά οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν σε διαβουλεύσεις με την Ρωσίας και έπειτα θα ακολουθήσουν συναντήσεις υψηλού προφίλ, πιθανότατα μέσα στο Σαββατοκύριακο. Σύμφωνα με τον ίδιο, σε περίπτωση που οι προσπάθειες για την χορήγηση του δανείου από τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια δεν καρποφορήσουν (είναι κρίσιμες οι επόμενες μέρς για αυτό και οι διεργασίες της Συνόδου Κορυφής που ξεκινάει μεθαύριο), τότε η Ουκρανία αναγκαστικά θα στηριχθεί σε διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης. Αν η Ρωσία δε απορρίψει την πρόταση ειρήνης, τότε η Ουκρανία για να μπορέσει να συνεχίσει να πολέμαει χρειάζεται περίπου 45 δισεκατομμυρία δολάρια τον χρόνο σε στήριξη.
