Την ώρα που η άνοιξη δείχνει τα πρώτα σημάδια της με τον καιρό να «ανοίγει» και ενώ η χειμερινή σεζόν οδεύει προς το τέλος της, πλήθος ταινιών συγκεντρώνονται (ως είθισται αυτή την εποχή) στις αίθουσες διεκδικώντας μερίδιο από την πίτα της αγοράς. Εντεκα νέα ταινίες κάνουν από σήμερα πρεμιέρα στις αίθουσες και μια ανοίγει το Σάββατο για μεταμεσονύχτιες μόνο προβολές. Και όλα αυτά την ώρα που το Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Kινηματογράφου βρίσκεται σε εξέλιξη έχοντας σηκώσει αυλαία την περασμένη Τρίτη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Ανάμεσά τους τρία ντοκιμαντέρ με το εμβληματικό «Stop making sense» του Τζόναθαν Ντέμι για τους Talking Heads στην κορυφή όπως και η βιογραφική ταινία «Χορεύοντας με τον Μπέκετ» με θέμα τον νομπελίστα Ιρλανδό συγγραφέα Σάμιουελ Μπέκετ, μια από τις σημαντικότερες πένες του 20ού αιώνα.
Βαθμολογία
5: εξαιρετική
4: πολύ καλή
3: καλή
2: ενδιαφέρουσα
1: μέτρια
0: απαράδεκτη
Stop making sense (ΗΠΑ, 1984)
Μουσικό ντοκιμαντέρ σε σκηνοθεσία Τζόναθαν Ντέμι
Αν και παραγωγή του 1984, αυτή η μουσική ταινία – εμπειρία διανέμεται για πρώτη φορά εμπορικά στις ελληνικές αίθουσες, οπότε κατακτά την θέση του κινηματογραφικού γεγονότος της εβδομάδας. Σε συνεργασία με τον πρίγκιπα της νεοϋορκέζικης new wave μουσικής σκηνής Ντέιβιντ Μπερν, ο μετέπειτα σκηνοθέτης της «Σιωπής των αμνών», κινηματογράφησε την συναυλία του τίτλου που ο πρώτος έδωσε μαζί με το συγκρότημά του, Talking Heads, τον Δεκέμβριο του 1983 στο Pantages Theater του Χόλιγουντ.
Απλότητα και λιτότητα στην κινηματογράφηση είναι το μεγάλο χάρισμα της ταινίας: o Ντέμι μένει στην ουσία, το ίδιο το σόου το οποίο κινηματογραφεί με καθαρότητα, χωρίς σάλτσες και κόλπα. Οι κάμερές του εστιάζουν στον σταρ και ψυχή της παράστασης, τον ίδιο τον Μπερν που από την πλευρά του, με έναν ιδιοφυώς μίνιμαλ τρόπο κατακτά την σκηνή.Συγχρόνως το μεγαλείο με το «Stop making sense» είναι ότι ως παράσταση θυμίζει από μόνη της ιστορία ταινίας μυθοπλασίας.
Και αυτό γίνεται από το πρώτο κιόλας λεπτό, όταν ο Μπερν, μόνος αρχίζει και τραγουδά με την κιθάρα του το θρυλικό «Psycho killer», πηγαίνοντας κόντρα στο σύνηθες γιατί ένα τέτοιο κομμάτι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην κλιμάκωση της παράστασης και όχι στην εισαγωγη της. Φορώντας ένα λευκό φαρδύ κοστούμι και λευκά σνίκερς, ο Μπερν με την τόσο ιδιαίτερη φωνή και την «ρομποτική» κινητικότητά του σε μαγνητίζει ακόμα και αν δεν ανήκεις στους φαν του Μπερν και των Talking Heads, όπου η ταινία μοιάζει ότι κυρίως απευθύνεται.
Βαθμολογία: 4 ½
ΑΘΗΝΑ: OPTIONS ESCAPE ΙΛΙΟΝ (ΕΚΤΟΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ) – CINOBO ΟΠΕΡΑ – ΝΙΡΒΑΝΑ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΤΗΣΙΩΝ – ΔΙΑΝΑ – ΝΑΝΑ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ: ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – ΒΑΚΟΥΡΑ
——————————————————-
Αντίλαλος (El eco)
Παραγωγή: Μεξικό /Γερμανία, 2023
Ντοκιμαντέρ της Τατιάνα Χουέζο
Ένα άλογο κοιτάζει στον ορίζοντα, ένα πρόβατο γλιτώνει την τελευταία στιγμή από τον πνιγμό στον λασπώδη λάκκο όπου έχει γλιστρήσει. Κότες κακαρίζουν. Ενα κοριτσάκι, μόνο του στο σπίτι, παίζει την δασκάλα – «τι σημαίνει αφανισμός;» είναι μια ερώτηση που κάνει. Μια κοπέλα φροντίζει με υπομονή την ηλικιωμένη γιαγιά της, τής βάζει γυαλιά τη ρωτά αν τώρα βλέπει καλύτερα. Στιγμές από την καθημερινότητα του μικρού, απομονωμένου από τον υπόλοιπο κόσμο χωριού El Eco στην ευρύτερη περιοχή της Τσιγκναχουαπάνα Πουέμπλα του Μεξικού. Η μεξικάνα ντοκιμαντερίστρια Τατιάνα Χουέζο δούλεψε χωρίς την βοήθεια της προφορικής off αφήγησης, αφήνοντας ανθρώπους, ζώα και τοπία να σμίξουν σε ένα περιβάλλον γεμάτο δυσκολίες αλλά γοητευτικό, εκεί όπου η εργασία – αν όχι γενικότερα η ζωή – ορίζεται κυρίως από τις κλιματολογικές συνθήκες. Ο, τι αποφασίσει ο καιρός αυτό και θα γίνει, μια συνθήκη την οποία οι γυναίκες είναι αναγκασμένες να ακολουθήσουν ζώντας εκεί μόνες χωρίς την βοήθεια των ανδρών που έχουν φύγει από το χωριό για να εργαστούν. Η σκηνοθέτις δένει αρμονικά και με εμφανή αγάπη τα περιστατικά σε ένα κολάζ που σν μη τι άλλο, παρακολουθείς με περιέργεια.
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: CINOBO ΟΠΕΡΑ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΤΗΣΙΩΝ κ.α.
——————————————————-
Λεσβία
Eressos 1991
Παραγωγή: Ελλάδα, 2024
Ντοκιμαντέρ της Τζέλης Χατζηδημητρίου
Με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της, η φωτογράφος και κινηματογραφίστρια Τζέλη Χατζηδημητρίου αποπειράται μια νοσταλγική αλλά συγχρόνως διεισδυτική ματιά στην Ερεσό της Λέσβου, τοποθεσία που στην δεκαετία του 1980, έγινε προορισμός των λεσβιών όλου του κόσμου, γυναικών οι οποίες έβρισκαν εκεί τον προσωπικό παράδεισό τους. Μέλη μιας κοινότητας που χαρακτηριζόταν από ελευθερία, αγάπη και συντροφικότητα. Φυσικά, η παρουσία τους στο νησί προκάλεσε έντονες διαμαρτυρίες στον συντηρητικό πληθυσμό της περιοχής μέχρι που (φυσικά) η εμπορευματοποίηση έθεσε τους δικούς της όρους. Η σκηνοθέτις που είναι από τη Λέσβο και η ίδια λεσβία, αγαπά τον τόπο της, αγαπά την σεξουαλικότητά της και αγαπά τους ανθρώπους, όλους τους ανθρώπους, ακόμα και εκείνους που έχουν μάθει να μισούν. Η ταινία δεν έχει κανένα ίχνος καταγγελίας και πολλά ίχνη ανθρωπιάς. Επίσης είναι ένα γνήσιο, ακριβές ντοκουμέντο μιας era διότι η Χατζηδημητρίου κατάφερε να συγκεντρώσει το πολύτιμο οπτικοακουστικό υλικό της από επισκέπτες εκείνης της εποχής μοντάροντάς το με αξιοθαύμαστη σχολαστικότητα.
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΤΡΙΑΝΟΝ
——————————————————-
Χορεύοντας με τον Μπέκετ (Dance first)
Παραγωγή: ΗΠΑ, 2023
Σκηνοθεσία: Τζέιμς Μαρς
Ηθοποιοί: Γκάμπριελ Μπάιρν. Σαντρίν Μπονέρ, Φιόν Ο’Σι
Κάθε άλλο παρά ορθόδοξα ειπωμένο βιογραφικό δράμα που στόχο έχει να οδηγήσει τον θεατή κατευθείαν στο μυαλό της διάνοιας με το όνομα Σάμιουελ Μπέκετ (1906 – 1989). Με έναν φιλικό, εύπεπτα «λοξό» τρόπο, ο Τζέιμς Μαρς (γνωστ΄ςο από την ταινία «Η θεωρία των πάντων» όπου κεντρικό πρόσωπο ήταν ο Στίβεν Χόκινγ/ Εντι Ρεντμέιν), υποκλίνεται μπροστά σε έναν από τους σημαντικότερους λογοτέχνες του 20ού αιώνα, του οποίου το αμίμητο ύφος επηρέασε πολλές μεταγενέστερες γενιές.
Η σχέση του Ιρλανδού Μπέκετ με τον συμπατριώτη του, Τζέιμς Τζόις (Άινταν Γκίλαν) ο οποίος υπήρξε μέντοράς του και τον έβαλε στο σπίτι του στο Παρίσι, είναι το πιο «νόστιμο» κομμάτι της ταινίας. Πρώτον διότι η ταινία υπογραμμίζει ότι ο Τζόις ανέγνωσε πάνω στον Μπέκετ ένα μεγάλο ταλέντο και δεύτερον επειδή σε ένα εντελώς διαφορετικό επίπεδο, είχε τον ευσεβή πόθο να τον παντρέψει με την «προβληματική» κόρη του (). Εξίσου ενδιαφέρον όμως παρουσιάζουν οι σκηνές όπου βλέπουμε τον Μπέκετ σε μεγάλη ηλικία, να συνομιλεί με τον εαυτό του και στις οποίες ο Ιρλανδός ηθοποιός Γκάμπριελ Μπερν τον υποδύεται σε διπλό ρόλο.
Μέσω αυτών των συνομιλιών που είναι ευχάριστα ψυχαναλυτικές αλλά χωρίς ίχνος μεγαλοστομίας, καταλαβαίνουμε πολλά για τον συγγραφέα ο οποίος τελικά, ήταν ένας άνθρωπος που δεν αναζήτησε ποτέ την πραγματική ευτυχίαέ. Ο ίδιος ο Μπέκετ εξάλλου σε κάποια σκηνή αναρωτιέται: «πόσο ενδιαφέρον θα μπορούσε να έχει η ευτυχία;».
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΤΗΣΙΩΝ – ΑΙΓΛΗ – ΒΑΡΚΙΖΑ – ΖΕΑ – ΚΗΦΙΣΙΑ – NIΡΒΑΝΑ – ΟΠΕΡΑ – ΣΙΝΕΡΑΜΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΒΑΚΟΥΡΑ – ΟΛΥΜΠΙΟΝ (EKΤΟΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ)
——————————————————-
Καταγωγή (Origin)
Παραγωγή: ΗΠΑ, 2023
Σκηνοθεσία: Αβα Ντιβερνιέ
Πρωταγωνιστεί η Αντζανούε Ελις -Τέιλορ
Βασισμένη στην έρευνα (και στο βιβλίο που την ακολούθησε) της βραβευμένης με Πούλιτζερ Αμερικανίδας συγγραφέα Ιζαμπελ Γουίλκερσον, η ταινία της Αβα Ντιβερνιέ (Σέλμα) εγείρει καυτά ζητήματα όπως ο «συστημικός ρατσισμός» (αλλά και γενικότερα, το τι μπορεί να σημαίνει ο όρος «ρατσισμός» στις μέρες μας), ο σεξισμός και η ομοφοβία. Όλα αυτά όμως κάτω από την «ομπρέλα» μιας άλλης έννοιας, της «κάστας», θέμα το οποίο εξερευνά το κεντρικό πρόσωπο της ταινίας, μια Μαύρη δημοσιογράφος (την υποδύεται η Αντζανούε Ελις -Τέιλορ και βεβαίως η ηρωίδα είναι το alter ego της είναι η ίδια η Ιζαμπελ Γουίλκερσον).
Την παρακολουθούμε ενώ κάνει την έρευνα για την συγγραφή του βιβλίου (στο οποίο τελικά βασίστηκε η ταινία) και μέσω αυτής της έρευνας γίνονται διάφορες αναφορές, ακόμα και στους ναζιστές που όλα δείχνουν ότι αντέγραψαν το ρατσιστικό μοντέλο των Αμερικανών για τους μαύρους και το προσάρμοσαν διά νόμου στην Γερμανια του Αδόλφου Χίτλερ με απώτερο στόχο την εξολόθρευση των Εβραίων.
Ένα άλλο ερώτημα που θέτει η ταινία είναι αν πρέπει να διαχωρίζουμε τις κοινωνικές ομάδες που υφίστανται τον ρατσισμό ή απλώς να δεχτούμε την ανωτερότητα του ενός απέναντι σε όλους τους άλλους. Όπως ακούμε στην ταινία, ο Χίτλερ δεν είχε στόχο την εξολόθρευση των Μαύρων παρά μόνο των Εβραίων. Δεν χωρά αμφιβολία στο ότι το θέμα της «Καταγωγής» έχει τεράστιο ενδιαφέρον και οι καλές ερμηνείες των ηθοποιών το στηρίζουν επαρκώς. Ωστόσο, ο σκηνοθετικός χειρισμός έχει μια διάθεση διδακτισμού που τελικά αποδυναμώνει κάπως την ταινία.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: VILLAGE ΡΕΝΤΗ – ΕΛΛΗ – ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΕΛΛΑΔΑΣ – ΓΑΛΑΚΙΑΣ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ
——————————————————-
Αρθουρ ο βασιλιάς (Arthur the king)
Παραγωγή: ΗΠΑ, 2024
Σκηνοθεσία: Σάιμον Σέλαν Τζόουνς
Ηθοποιοί: Μαρκ Γουόλμπεργκ, Σίμου Λιου κ.α.
Αληθινή ιστορία και εδώ, μια ευχάριστη, καλοφτιαγμένη «ταινία μηνυμάτων» που συνδυάζει την εξαντλητική προσπάθεια μιας τετραμελούς ομάδας του «adventure racing» που έχοντας ηγέτη τον Μαρκ Γουόλμπεργκ φιλοδοξεί να κερδίσει το παγκόσμιο πρωτάθλημα με ένα αδέσποτο σκυλί από τον Αγιο Δομίνικο που θα γίνει ο «καθοδηγητής» της. Οι σκληρές συνθήκες που θα φέρουν τα μέλη της ομάδας εκτός ορίων ενώ σκαρφαλώνουν βουνά με τα ποδήλατα στην πλάτη, κωπηλατούν σε λασπώδη έλη, τρέχουν σε ανώμαλα εδάφη και κρέμονται από σύρματα με εκατοντάδες μέτρα κενό από κάτω, σε κερδίζουν με τον ρεαλισμό τους. Ομως το βλέμμα του σκύλου όπως γενικότερα το παίξιμό του μπορούν πραγματικά να σε ρίξουν νοκ αουτ, με έναν τρόπο που μόνο το Χόλιγουντ γνωρίζει τόσο καλά στο σινεμά. Η ταινία μας θυμίζει ότι άμα έχεις φίλους σαν τον σκύλο Αρθουρ, δεν φοβάσαι κανέναν.
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE – OPTIONS ESCAPE ΙΛΙΟΝ – OPTIONS ΓΛΥΦΑΔΑ – ΑΕΛΛΩ – ΕΛΙΖΕ – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – ΦΟΙΒΟΣ – ΑΝΟΙΞΗ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: VILLAGE COSMOS – OPTIONS ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – CINEMA ONE κ.α.
——————————————————-
Μέσα στη μέρα (Uriui haru/In our day)
Παραγωγή: Νότιος Κορέα, 2023
Σκηνοθεσία: Χονγκ Σανγκ Σου
Ηθοποιοί: Τζι Γιου Μπονγκ, Κιμ Μιν Χι
Ο κορεάτης auteur Χονγκ Σανγκ Σου ακολουθεί και πάλι την πατέντα προηγούμενων ταινιών του («Η γυναίκα που έφυγε», «Η επόμενη μέρα μιας σχέσης») και δημιουργεί μια συρραφή μικροιστοριών στις οποίες παρακολουθούμε ανθρώπους να κουβεντιάζουν για τα καθημερινά, μέσα από μεγάλης διάρκειας μονοπλάνα. Στην ουσία δεν υπάρχει ιστορία, ενώ η ταινία, όπως ακριβώς είναι, θα μπορούσε να αποτελεί απόσπασμα …άλλης ταινίας του σκηνοθέτη. Ωστόσο, ο λόγος είναι πάντα η δύναμη στις ταινίες του Σανγκ Σου γιατί πολλά από τα όσα λέγονται σε κάνουν να σκεφτείς. Με διαφορά ξεχωρίζει το «επεισόδιο» του σοφού ποιητή (Τζι Γιου Μπονγκ) που είναι το θέμα της σπουδαστικής μιας νεαρής κινηματογραφίστριας. Αυτό το επεισόδιο είναι το πιο ουσιαστικό αλλά και πιο διασκεδαστικό όλων. Λέει ότι στην απόλαυση ενός ποτηριού νερό, ενός πιάτου φαγητό ή ενός τσιγάρου, βρίσκεται η ουσία της ζωής.
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: AΣTΥ
——————————————————-
ΠΡΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΕΠΙΣΗΣ
Παρακολουθώντας την (και) επιστημονικής φαντασίας «Κάμπια νύμφη πεταλούδα» (Ελλάδα/ Κύπρος, 2023) του Κύρου Παπαβασιλείου που προβάλλεται αποκλειστικά στην Ανδόρα, δεν καταλαβαίνεις και πολλά. Αντιλαμβάνεσαι ότι πολύ πιθανόν η ταινία να θέλει να πει κάτι σχετικά με το «άχρονο» του χρόνου, με την μετά- θάνατον γέννηση, με τον μετά- θάνατο πριν από την ζωή, με το μετά- παρόν του μέλλοντος και το μετα- μέλλον του παρελθόντος. Αλλά το τι ακριβώς μόνον ο ίδιος ο Κ. Παπαβασιλείου το γνωρίζει. Παρά την καλή αίσθηση του κάδρου η ταινία ουδόλως επικοινώνησε με τον υπογράφοντα και πολύ φοβούμαι ότι δεν θα είναι ο μόνος. Παίζουν: Μαρία Αποστολακέα, Χρήστος Σουγάρης, Μάκης Παπαδημητρίου, Γιάννης Νιάρρος κ.α.
Βαθμολογία: ½
Στο «Κοναν η βάρβαρη» (Conann, Γαλλία/ Βέλγιο/ Λουξεμβούργο, 2023) που πολύ σοφά η διανομή του το παρουσιάζει περιορισμένα και σε μεταμεσονύχτιες προβολές (από το Σάββατο στο Αστυ) ο σκηνοθέτης Μπερτράν Μαντίκο καταθέτει ένα ακόμη απωθητικά διαστροφικό όργιο σφαγών, νεκροφιλίας, φαγοποσίας ανθρώπινων εντοσθίων, παρέλασης τεράτων, γυναικείας ομοφυλοφιλίας κ.ο.κ. στο μοτίβο των «Αγριων αγοριών», του «Βρώμικου παραδείσου» και των πάμπολλων ταινιών μικρού μήκους του. Ο Μαντίκο έχει θεσπίσει ένα απολύτως δικό του «παραμυθένιο» ύφος στο οποίο το φορτωμένο ντεκόρ και τα λουτρά αίματος έχουν τον πρώτο λόγο. Για όσους γνωρίζουν το έργο του Μαντίκο και τους αρέσει, αυτό θα είναι παράδεισος. Για τους υπόλοιπους; Σκέτη κόλαση.
Βαθμολογία: ½
ΧΩΡΙΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
Το θρίλερ «Αγρια νερά» (Something in the water, HΠΑ, 2024) της Χέιλι Ιστον Στριτ, στου οποίου το δελτίο τύπου διαβάζουμε ότι «ένας ειδυλλιακός τουριστικός προορισμός μετατρέπεται σε μάχη επιβίωσης». Ωστόσο η εταιρία διανομής της ταινίας θεώρησε περιττό να παρουσιάσει στους δημοσιογράφους. Παίζουν: Χιφτού Κουασέμ, Νικόλ Ριέκο Σετσούκο κ.α.
Το θρίλερ «Πρώτος οιωνός» (The first omen, 2024) του οποίου η εταιρία διανομής παρουσίασε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη 3 Απριλίου αλλά …απαγορεύσε την δημοσίευση οποιασδήποτε κριτικής πριν από τις 12.00 μεσημέρι της Πέμπτης 4 Απριλίου.
Η συμπαραγωγής Βραζιλίας/ Ινδίας ταινία «Η κιβωτός του Νώε» (Noah’s ark, ΗΠΑ, 2024) των Αλοίς Ντι Λέο, Σέρχιο Ματσάδο, Ρενέ Βεϊγιέ, μια μεταφορά της γνωστής ιστορίας του τίτλου σε κινούμενα σχέδια.
