Οι ταινίες της εβδομάδας – Βουνά, καφτάνια και κάπου ο Ζλάταν

Βαθμολογία

5: εξαιρετική

4: πολύ καλή

3: καλή

2: ενδιαφέρουσα

1: μέτρια

0: απαράδεκτη

«Οκτώ βουνά» (Otto Montagne, Ιταλία/ Βέλγιο/ Γαλλία, 2022)

Κύριο σκηνικό φόντο της ταινίας του ντουέτου Βέλγων σκηνοθετών Φέλιξ Βαν Γκρόνινγκεν και Σαρλότ Βάντερμιρς είναι η επαρχιακή Ιταλία • για την ακρίβεια ο τίτλος της αναφέρεται στην ορεινή περιοχή της Ιταλίας όπου το μεγαλύτερο μέρος της γυρίστηκε. Παρακολουθούμε την ιστορία δύο φίλων (Λούκα Μαρινέλι, Αλεσάντρο Μπόργκι) με αφετηρία την γνωριμία τους, όταν ήταν παιδιά. Διαφορετικοί χαρακτήρες αλλά όπως συχνά λέμε τα αντίθετα έλκονται.

Ο ένας είναι ντόπιος, από τα Οκτώ Βουνά, ο άλλος παιδί της πόλης ,επισκέπτης των Οκτών Βουνών τα καλοκαίρια. Η πορεία τους στον χρόνο θα χαρακτηριστεί από όλα εκείνα τα γνώριμα στάδια που καθένας μπορεί να έχει νιώσει μέσα από μακρόχρονες φιλίες και που ο συγγραφέας Πάολο Κονιέτι τόσο όμορφα περιγράφει στο ομότιτλο μυθιστόρημά του που υπήρξε η βάση του σεναρίου (το υπογράφουν οι σκηνοθέτες).

Οι συνθήκες διαφοροποιούν τα πρόσωπα χωρίς απαραιτήτως να το έχουν επιδιώξει, κάποια στιγμή προκύπτει η απόσταση, μετά από χρόνια έρχεται η επανένωση, όπως και πάλι η απομάκρυνση. Όλα αυτά με βαρόμετρο τον χώρο, το σιωπηλό, μαγευτικό φυσικό τοπίο που νιώθεις ότι κατά κάποιο παράξενο τρόπο κρατά τους δύο αυτούς ανθρώπους ενωμένους, ακόμα και αν δεν βρίσκονται μαζί.

Ο χώρος είναι το σημείο αναφοράς των δύο φίλων και οι σκηνοθέτες αξιοποιούν κάθε τετραγωνικό του μέτρο. Αυτός είναι ο άσος της ταινίας γιατί είναι το πιο έντονο στοιχείο της • με έναν σχεδόν μυσταγωγικό τρόπο, καλύπτει χωρίς ποτέ κουράζει τις 2 ½ ώρες της. Ενα σπίτι ερείπιο που οι φίλοι θα ξανακτίσουν μαζί, ένα επικίνδυνο μονοπάτι που θα περπατήσουν μαζί, βράδυ στο ύπαιθρο δίπλα στην φωτιά • χαρές, λύπες, με μια λέξη ζωή σε αυτή την βαθιά διεισδικτική ταινία που κυριολεκτικά απογειώνεται από την αίσθηση και την ατμόσφαιρα του τοπίου.

Βαθμολογία: 3

ΑΘΗΝΑ: ΕΛΛΗ – ΝΙΡΒΑΝΑ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ – ΣΙΝΕΑΚ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

«Το μπλε καφτάνι» (El caftan azul, Μαρόκο/ Γαλλία/ Βέλγιο/ Δανία, 2022)

Ο Σαλέχ Μπακρί και η Λούμπνα Αζαμπάλ, ένα παράξενο αλλά γοητευτικό ανδρόγυνο στο «Μπλε καφτάνι»

Εκείνος (Σαλέχ Μπακρί) είναι ολιγομίλητος, συγκαταβατικός, δοτικός και πολύ σχολαστικός απέναντι  σε μια δουλειά που αγαπά πολύ, την ραπτική. Ενθουσιάζεται ακουμπώντας τρυφερά ένα καφτάνι με ραφές που δεν γίνονται πια έτσι, σέβεται το παρελθόν, την παράδοση, τις αξίες που σιγά- σιγά απομακρύνονται από την δουλειά του.

Εκείνη (Λούμπνα Αζαμπάλ) η γυναίκα του, με την οποία διατηρεί το μικρό ραφτάδικο, είναι οξύθυμη, υποψιασμένη με τους γύρω της, διαρκώς συνοφρυωμένη. Θα μπορούσες να πεις ότι με την χημεία ανάμεσα στους ηθοποιούς και είναι δυο άνθρωποι που μαζί δεν κάνουνε και χώρια δεν μπορούνε, πάντως η ζωή τους, ή καλύτερα μία φέτα από την ζωή τους, είναι το πλούσιο περιβόλι μέσα στο οποίο η σκηνοθέτις Μαριάμ Τουζανί, προερχόμενη από τον χώρο του ντοκιμαντέρ, καλλιεργεί με φροντίδα την δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας της.

Ταινία λεπτών αποχρώσεων, βυθισμένη σε σκιές αλλά και σε μια μελαγχολία που την κάνει ακόμα πιο ελκυστική στην όψη. Η πλοκή μοιάζει να μην είναι κάτι παραπάνω από ένα σχήμα, η Τουζανί ενδιαφέρεται κυρίως να καταγράψει αντιδράσεις και συμπεριφορές που μπορούν να προκληθούν από τα πιο μεγάλα θέματα (όπως η υγεία) αλλά και τα πιο ασήμαντα (όπως η διαμάχη με μια πελάτισσα).

Στην πραγματικότητα δεν γίνονται πολλά – ρόλο θα παίξει και ένας νεαρός υπάλληλος στο ραφείο – αλλά κατά έναν περίεργο τρόπο κάθε τι που γίνεται σε αυτήν την ταινία  μαγνητίζει το βλέμμα που σαν την μέλισσα αναζητεί την γύρη. Βεβαίως, ρόλο σε αυτό παίζει η αισθητική της ταινίας, πολύ γοητευτική κινηματογράφιση της ταινίας (η διευθύντρια φωτογραφίας Βιρζινί Σουρντεζί δείχνει να επηρεασμένη από το αμερικανικό μοντέλο των ρομαντικών ταινιών).

Βαθμολογία: 3

ΑΘΗΝΑ: ΙΝΤΕΑΛ – ΔΑΝΑΟΣ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΤΗΣΙΩΝ – ΑΤΛΑΝΤΙΣ – ΣΟΦΙΑ – ΑΝΟΙΞΗ – ΣΙΝΕΑΚ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ – ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ κ.α.

«Ο άρχοντας των μυρμηγκιών (Il signore delle formiche, Ιταλία, 2022)

Ο Λουίτζι Λο Κάσιο είναι ο «Ο άρχοντας των μυρμηγκιών του Τζιάνι Αμέλιο

Στην τελευταία ταινία του έμπειρου Ιταλού σκηνοθέτη Τζιάνι Αμέλιο (L’America), μια ιστορία ομοφυλοφιλικής αγάπης και προφανούς αδικίας έχει φόντο την Ιταλία μέσα σε ένα χρονικό διάστημα που αρχίζει μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και καταλήγει στην δεκαετία του 1970. Παρελθόν και παρόν αναμειγνύονται με προσοχή στις λεπτομέρειες και ευαισθησία σε μια ιστορία βασισμένη σε αληθινά πρόσωπα και γεγονότα: τη ιστορία του Αλντο Μπραϊμπάντι (Λουίτζι Λο Κάσιο), διανοούμενου, θεατρικού συγγραφέα και ποιητή, ο οποίος καταδικάστηκε σε εννέα χρόνια φυλάκισης εξαιτίας της ομοφυλοφιλίας του, με κορυφή του παγόβουνου την σχέση του με έναν θαυμαστή και μαθητή του (Λεονάρντο Μαλτέζε).

Ο Αμέλιο δίνει σημασία στο κτίσιμο αυτής της σχέσης που θα περάσει μέσα από την Σκύλλα και την Χάρυβδη αλλά θα παραμείνει όρθια παρά την καταπίεση προερχόμενη από τον κοινωνικό περίγυρο και κυρίως από την στάση της φανατικής θρησκευόμενης μητέρας του αγοριού. Ο πιο ενδιαφέρον χαρακτήρας της ταινίας είναι βεβαίως ο Μπραϊμπάντι, ο οποίος δεν άνοιξε το στόμα του κατά την διάρκεια της δίκης επιλέγοντας τον (ύποπτο ; ) δρόμο της σιωπής.

Παρότι η ταινία δεν αποφεύγει την εικόνα μιας στρατευμένης δημιουργίας και σίγουρα διαρκεί πολύ περισσότερο απ’ όσο χρειαζόταν, ο σκηνοθέτης αποφεύγει την αγιοποίηση καταστάσεων και προσώπων αλλά τονίζει την βαρβαρότητα των συνθηκών της εποχής: ο εγκλεισμός του μαθητή σε ίδρυμα προκειμένου να «γιατρευτεί» από την «αρρώστεια» του, το γεγονός ότι ο δημόσιος κατήγορος στη δίκη κατά του Μπραϊμπάντι παρομοίαζε την ομοφυλοφιλία με δολοφονία κ.ο.κ. Εν τέλει μια ταινία που παρακολουθείται με αρκετό ενδιαφέρον και σίγουρα είναι ενημερωτική πάνω σε ένα ζήτημα πολύ λεπτό, το οποίο εξακολουθεί, θέλουμε ή όχι να το παραδεχτούμε, να παραμένει ταμπού.

Βαθμολογία: 2 ½

ΑΘΗΝΑ: ΑΣΤΥ

«Ζλάταν» (Jag är Zlatan, Σουηδία/ Δανία/ Ολλανδία, 2021)

Ο άσος του ποδοσφαίρου Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς είναι το θέμα της βιογραφικής ταινίας «Ζλάταν»

Ακολουθώντας το αρχετυπικό μοντέλο μιας ταινίας ενηλικίωσης όπου το κεντρικό πρόσωπο είναι ένας ατίθασος χαρακτήρας με μεγάλο ταλέντο σε κάτι, αλλά συγχρόνως παραμένοντας πιστός στο πνεύμα των σελίδων της αυτοβιογραφίας του Σουηδού άσου του ποδοσφαίρου Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς, ο σκηνοθέτης Γιένς Σιόγκρεν, καταθέτει μια εύπεπτη, χορταστική κινηματογραφική βιογραφία που σίγουρα μπορεί να γοητεύσει τόσο τους φαν του πρώτου, όσο και εκείνους του ποδοσφαίρου γενικότερα.

Η γοργή, σφιχτή κινηματογράφηση και οι καλές επιλογές των ηθοποιών που υποδύονται τον Ιμπραΐμοβιτς σε δύο διαφορετικές ηλικίες (Γκρανίτ Ρουσίτι, Ντόμινικ Αντερσον Μπαϊρακτάρι) συγχρονίζονται ικανοποιητικά με τον κοινωνικό προβληματισμό της ταινίας, η οποία εμμένει στις σκληρές συνθήκες ζωής της συνοικίας Μάλμε όπου ο βαλκανικής καταγωγής Ιμπραίμοβιτς γαλουχήθηκε, βρίσκοντας τελικά την αξιοποίηση του ποδοσφαιρικού του ταλέντο ως μόνη λύση μπροστά σε ένα προφανές αδιέξοδο.

Ο Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς ήταν πάντα μόνος εναντίον όλων αλλά και μόνος κατάφερε να κερδίσει τις δάφνες του για τον Άγιαξ, τη Γιουβέντους, την Ίντερ, τη Μίλαν, τη Μπαρτσελόνα, την Παρί Σεν Ζερμέν και την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

Βαθμολογία: 2

ΑΘΗΝΑ:  ΓΑΛΑΞΙΑΣ – VILLAGE ΡΕΝΤΗ ΘΕΣ/ΚΗ: OPTIONS ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ κ.α

ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ Χ 2

Από τον τίτλο της και μόνο, η «Ανθρωπόπαυση» (2022) του Χρήστου Γόδα κινεί την περιέργεια. Ο ξένος τίτλος είναι «Anthropause» που βεβαίως διαβάζεται «άνθρωπος» αλλά σημαίνει «ανθρωπος σε παύυση». Και αυτό λέει η ταινία, αυτό το παράξενο ντοκιμαντέρ όπου το ζήτημα της πανδημίας του Covid 19 και των συνεπειών της μπαίνει στο ίδιο μίξερ με την σχέση του ανθρώπου με το Θείο. Ο ίδιος ο Γόδας θέτει με όρεξη ερωτήματα που αφορούν και τα δύο σκέλη μιας ταινίας που χωροταξικά μοιράζεται ανάμεσα στην πηγαία ομορφιά της Σύμης όπου οι άνθρωποι εξακολουθούν να πιστεύουν στα θαύματα και σε μια άλλου τύπου ομορφιά, εκείνη μιας μητρόπολης όπως η Νέα Υόρκη, όπου οι άνθρωποι πιστεύουν στα θαύματα της επιστήμης (αρκεί να τα διαβάσουν στο κινητό τους όπως ακούμε σε ένα σαρκαστικό σχόλιο της αφήγησης). Διακεκριμένοι επιστήμονες όπως οι κ.κ. Δημήτρης Νανόπουλος και Κωνσταντίνος Δασκαλάκης εκφέρουν απόψεις και κάνουν προβλέψεις δίπλα σε κληρικούς όπως ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος της Αμερικής ή απλούς κατοίκους της Σύμης. Ο Χ. Γόδας δεν «θέλει να πει» αλλά θέλει να μας κάνει να σκεφτούμε. Και τα καταφέρνει (βαθμολογία 2, αποκλειστικά στον ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟ)

Στιγμιότυπο από την «Ανθρωπόπαυση» του Χρήστου Γόδα με τον ίδιο να συνομιλεί με τον Δημήτρη Νανόπουλο

Στη «Βασίλισσα της Νέας Υόρκης» (Queen of Deuce, Ελλάδα/ Καναδάς/ ΗΠΑ/ Ελβετία, 2022) η οποία ανοίγει Παρασκευή στο ΑΣΤΟΡ, η σκηνοθέτρια Βάλερι Κοντάκος αξιοποιεί με πολύ ελκυστικό τρόπο το ούτως ή άλλως «πιασάρικο» θέμα της, την ιστορία της Τσέρι Γουίλσον, μιας ελληνίδας Εβραίας από τη Θεσσαλονίκη που έχοντας περάσει μέσα από μια επίγεια κόλαση κατάφερε να γίνει  βασίλισσα των κινηματογράφων που πρόβαλλαν αυστηρώς ακατάλληλες, αισθησιακού περιεχομένου ταινίες στη Νέα Υόρκη των δεκαετιών του 1960 και του 1970. Φυσικά, η Κοντάκος δεν παραμένει μόνο σε αυτή την επαγγελματική δραστηριότητα της Γουίλσον αλλά γεμίζοντάς την ταινία με υλικό από την ζωή της (και χρησιμοποιώντας ακόμα και κινούμενα σχέδια) «ζωγραφίζει» το πορτρέτο μιας πραγματικής ηρωίδας των καιρών μας, που ποτέ δεν το έβαλε κάτω, που ποτέ δεν επέτρεψε στο επιχειρηματικό της δαιμόνιο να επισκιάσει το χιούμορ της, που πάντα υπήρξε «μητρικά» δοτική απέναντι στους πάντες και που εν τέλει κατάφερε να «χορτάσει» την ζωή καταβροχθιζοντας την ενώ θα μπορούσε να είχε συμβεί το ακριβώς αντίθετο και η ζωή να την καταβροχθίσει (βαθμολογία: 2)

Η αίθουσα Adonis Marquee υπήρξε κάποτε ένα από τα βασίλεια της Τσέλι Γουίλσον, «Βασίλισσας της Νέας Υόρκης»

ΕΠΙΣΗΣ  ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ

>O κόσμος του θρυλικού παιχνιδιού RPG «Dungeons and Dragons» επιστρέφει στο «Dungeons and Dragons – Εντιμότητα μεταξύ κλεφτών» (ΗΠΑ/ Καναδάς, 2023) των Τζον Φράνσις Ντέιλι, Τζόναθαν Γκόλντσταϊν,  όπου άνθρωποι (με ηγέτη τον όμορφο αλλά και λίγο «της πλάκας» τυχοδιώκτη του Κρις Πάιν) και τέρατα (άκου να δεις, αρκτοκουκουβάγια!) λαμβάνουν μέρος στην περιπέτεια ανάκτησης ενός χαμένου κειμηλίου. Ο Χιου Γκραντ κλέβει την παράσταση παίζοντας τον κυνικό «κακό» της υπόθεσης που είναι ο μόνος που γελά με τα δικά του αστεία (βαθμολογία: 2. Προβάλλεται σε περισσότερες από 100 αίθουσες όλης της Ελλάδας)

Ο Χιου Γκραντ «κλέβει» την παράσταση στην περιπέτεια φαντασίας «Dungeons and Dragons – Εντιμότητα μεταξύ κλεφτών»

>Το φαντασμαγορικό ιαπωνικό animation «Demon Slayer: Kimetsu No Yaiba – To the Swordsmith Village» (2023) του Χαρούο Σοτοζάκι είναι ο τελευταίος μέχρι σήμερα κρίκος στην αλυσίδα ταινιών και σειρών Kimetsu No Yaiba και απευθύνεται στους ακολούθους της. Για όλους τους άλλους είναι ακατάληπτο (βαθμολογία: 2. Προβάλλεται στις αίθουσες της Αθήνας ODEON ΟΠΕΡΑ ,ΑΕΛΛΩ ,ΝΑΝΑ, όλα τα VILLAGE κ.α. Στην Θεσσαλονίκη: ΑΘΗΝΑΙΟΝ, ΟDEON ΠΛΑΤΕΙΑ κ.α.)

Κολοκοτρώνης και Μεγαλέξανδρος

Ο «Μεγαλέξανδρος» (Ελλάδα/ Ιταλία/ Δυτική Γερμανία, 1980), η πιο παρεξηγημένη δημιουργία του Θόδωρου Αγγελόπουλου και το «διαδραστικό θεατρικό ντοκιμαντέρ» της Μαριάννας Λαμπίρη «Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη» (2023) προβάλλονται στην αίθουσα ΣΤΟΥΝΤΙΟ. Ο «Μεγαλέξανδρος» (βαθμολογία: 3) παραμένει μια εξουθενωτικά  «εσωστρεφής» (γι’ αυτό και ιδιαίτερη) πολιτική αλληγορία πάνω στο δράμα, τους μύθους και το χαμένο όραμα της Αριστεράς με κεντρικό πρόσωπο έναν δραπέτη – επαναστάτη (Ομέρο Αντονούτι) πάνω στον οποίο αντανακλάται ο Άρης Βελουχιώτης, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ίσως όλη η ελληνική Ιστορία…

Σε συνεργασία µε την ερευνητική -καλλιτεχνική ομάδα της και τους ηθοποιούς Μάνο Βακούση, Ευγενία Αποστόλου, Σοφία Λιάκου, Μίνα Τσάμου, στα «Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη» (χωρίς βαθμολογία) επεξεργάστηκε την ιστορική αφήγηση «Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής από τα 1770 έως τα 1836» που υπαγόρευσε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στον Γεώργιο Τερτσέτη και δημοσιεύτηκε μετά το θάνατό του. Πρόκειται για την πρώτη μεταφορά του εν λόγω κειμένου στο θέατρο.