Είναι κοινώς παραδεκτό ότι οι κρίσεις, οι υγειονομικές ιδιαιτέρως, πέρα από τα δεινά που μεταφέρουν στις κοινωνίες επιβάλλουν, εκ των πραγμάτων, και άλλες αντιμετωπίσεις.

Η επιτυχής διαχείρισή τους απαιτεί πειθαρχίες και μαζί τήρηση από όλους κοινών κανόνων, οι οποίοι λόγω του εκτάκτου των συνθηκών τηρούνται ή και επιβάλλονται ευκολότερα.

Η επιδημία της πανώλης για παράδειγμα στα μεσαιωνικά χρόνια  επέδρασε καθοριστικά στην οργάνωση των ευρωπαϊκών κοινωνιών, επηρέασε ακόμη και τις θρησκευτικές αντιλήψεις, κυρίως μέσω των αμφισβητήσεων που ηγέρθησαν για την τότε  στάση του κλήρου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Πολλοί ιστορικοί αποδίδουν σε εκείνη την  πανδημία και αυτό ακόμη το κίνημα της Μεταρρύθμισης του Λούθηρου.

Προφανώς δεν υπάρχουν αναλογίες με τη σημερινή υγειονομική κρίση του κορωνοιού.

Ωστόσο ήδη μετράμε πλήθος αλλαγών παντού στον κόσμο και στη χώρα μας βεβαίως. Η πανδημία επέβαλε με τρόπο σχεδόν αυτόματο την τηλε-εργασία, επαύξησε τις επενδύσεις στον τομέα της υγείας, επιτάχυνε αλλαγές στη λειτουργία του κράτους, άλλαξε τα συναλλακτικά ήθη και έφερε αλλαγές που διεκδικούσαν χρόνια οι πολίτες.

Στην παρούσα δεύτερη  φάση αντιμετώπισης των παρεπόμενων οικονομικών συνεπειών δίδει, πέραν των άλλων, μια πρόσθετη ευκαιρία αποκάλυψης και απομόνωσης της παραοικονομίας, η οποία αποτελεί νεοελληνική πληγή, επί δεκαετίες μη αντιμετωπίσημη.

Στην παρούσα φάση των πολλών αναπτυσσόμενων μέτρων ενίσχυσης δραστηριοτήτων, κλάδων και επιχειρήσεων θα ήταν σκόπιμο να αποφευχθεί η οριζόντια χωρίς αρχές και κανόνες ενίσχυση ή επιδότησή τους.

Η παροχή της όποιας ενίσχυσης είναι απαραίτητο να προσφέρεται υπό τον όρο ότι οι ανάγκες είναι πραγματικές και προκύπτουν από νομιμοποιητικά έγγραφα και στοιχεία, από τους ισολογισμούς ή τα τηρούμενα φορολογικά στοιχεία. Αν δεν υπάρχουν, αν δεν αποδεικνύεται η τήρηση φορολογικών και άλλων υποχρεώσεων καλόν θα είναι να μην τιμώνται με κρατική βοήθεια και υποστήριξη.

Είναι με άλλα λόγια ευκαιρία να ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι και να ξεκαθαριστεί, ευκαιρίας δοθείσης, ότι δεν χωρούν παραοικονομικές δραστηριότητες στην εποχή μας.

Όπως επίσης θα ήταν σκόπιμο το «ξεκλείδωμα» της εστίασης να συνοδευτεί από την υποχρεωτική χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών και συναλλαγών.

Η ευκαιρία για την εκπλήρωση μιας διακηρυγμένης παλαιόθεν, αλλά μηδέποτε πραγματοποπιηθείσας, μεταρρύθμισης είναι μοναδική..