Βενετία, αποστολή

Γαλλία, τέλη του 19ου αιώνα. Ο Αλφρεντ Ντρέιφους, ένας Γάλλος, εβραϊκής καταγωγής στρατιωτικός, κατηγορείται για προδοσία και παρά τις εκκλήσεις του ότι είναι αθώρος, καταδικάζεται σε φυλάκιση πολλών ετών στο Νησί του Διαβόλου. Λίγο αργότερα, ένας άλλος στρατιωτικός, ο Πικάρ, έντιμος, δίκαιος, αποφασιστικός και ευφυής, αντιλαμβάνεται την αθωώτητά του Ντρέιφους και παρότι δεν είχε ποτέ συμπάθεια για αυτόν (ο Ντρέιφους υπήρξε μαθητής του), θα κάνει τα πάντα για να πείσει τους ανωτέρους του ότι ο Ντρέιφους είναι αθώος. Κανείς όμως δεν θέλει να το πιστέψει και όλοι προτιμούν να αφήσουν την υπόθεση ως έχει, βυθισμένη στο ψέμα.

Παρακολουθώντας το «J’ accuse» («Κατηγορώ»), τελευταία ταινία του Ρόμαν Πολάνσκι (επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ), δεν μπορεί παρά να περάσει από ο μυαλό σου ότι έμμεσα και εντελώς σημειολογικά, είναι συγχρόνως μια αναφορά του σκηνοθέτη στην δική του περίπτωση και τα δικά του τραβήγματα με τον νόμο για τις κατηγορίες που τον βαραίνουν από το 1977 με την υπόθεση βιασμού ανήλικης στο Λος Αντζελες.

Βέβαια, η υπόθεση Ντρέιφους ήταν πολύ διαφορετική. Ο Ντρέιφους κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε έχοντας πρώτα πρώτα περάσει από δίκη, κάτι που δεν συνέβη ποτέ με τον Πολάνσκι που το 1977 εγκατέλειψε την Αμερική και από τότε δεν επέστρεψε ποτέ εκεί. Με το «Κατηγορώ» ο Πολωνός σκηνοθέτης ενδιαφέρεται να μιλήσει για τη «συνομωσία της σιωπής» και για τους πραγματικούς ενόχους που παραμένουν στο απυρόβλητο, για τον χειρισμό της κοινής γνώμης που συχνά πλανάται και οδηγείται σε λανθασμένα συμπεράσματα αλλά και για τον ρόλο του Τύπου και των ΜΜΕ που στην περίπτωση του Ντρέιφους ήταν θετικός. Ο Τύπος φιλοξένησε το περίφημο άρθρο του Εμίλ Ζολά μέσω του οποίου ο Γάλλος συγγραφέας κατηγορούσε όλους τους εμπλεκόμενους στην υπόθεση Ντρέιφους που δεν έκαναν σωστά την δουλειά τους ακόμα και όταν ήξεραν την αθωώτητα του Ντρέιφους μέσω του Πικάρ.

Η πάλη ανάμεσα στην ενοχή και την αθώωτητα είναι ένα ζήτημα που σαφώς γοητεύει τον Πολάνσκι και αυτό ακριβώς το ζήτημα πραγματεύεται στην τελευταία ταινία του, η οποία στηρίζεται στην πραγματική υπόθεση Ντρέιφους έτσι όπως «μετατράπηκε» σε μυθιστόρημα από τον Βρετανό συγγραφέα Ρόμπερτ Χάρις (το βιβλίο του οποίου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη στην Ελλάδα).

Ο Πολάνσκι πάντως δεν εμφανίστηκε στην συνέντευξη Τύπου της ταινίας (τα τελευταία χρόνια αποφεύγει τις δημόσιες εμφανίσεις), στην οποία μίλησαν οι παραγωγοί, η σύζυγός του και ηθοποιός Εμανουέλ Σεινέ που έχει έναν μικρό ρόλο στην ταινία και οι δύο πρωταγωνιστές της, ο Ζαν Ντεζαρντέν (Πικάρ) και ο Λουί Γκαρέλ (Ντρέιφους). Ολοι ήταν κατενθουσιασμένοι για το αποτέλεσμα μια ακόμη δημιουργίας που φέρει την υπογραφή ενός πραγματικά σπουδαίου καλλιτέχνη του οποίου η προσωπική ζωή υπήρξε από πολύ νωρίς στην ζωή του προβληματική.