Παραλιακός οικισμός στα όρια των Περιφερειακών Ενοτήτων Κορινθίας και Αχαΐας, τα Μαύρα Λιθάρια βρίσκονται σε απόσταση 5 χιλιομέτρων προς δυσμάς από το Δερβένι.
Στην αρχαιότητα ο οικισμός, που έφερε την ομηρική ονομασία Υπερησίη αλλά και την ονομασία Αιγές, ήταν επίνειο της Αιγείρας, που έλαβε μέρος στην Τρωική Εκστρατεία και της οποίας ίχνη σώζονται στον κοντινό λόφο Παλιόκαστρο.
Τα ίχνη του αρχαίου λιμένος, που ήταν ένας από τους καλύτερους του Κορινθιακού κόλπου, εντοπίζονται στη δυτική έξοδο του οικισμού προς την Αχαΐα, κοντά στη σύγχρονη μαρίνα του Δερβενίου.
Το όνομα του οικισμού, που αναφέρεται από ξένους περιηγητές, οφείλεται στους λίθινους όγκους σκοτεινού χρώματος που υψώνονται στην ακροθαλασσιά.
Υποστηρίζεται ότι στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονος υπήρχε αρχαίος ναός και πιθανώς μοναστήρι.
Σε δύσβατη ορεινή περιοχή πλησίον του οικισμού βρίσκεται η λεγόμενη Σπηλιά του δεσπότη, κατά τα φαινόμενα αλλοτινός τόπος απομόνωσης και προσευχής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε λειτουργήσει στην περιοχή του οικισμού λιγνιτωρυχείο – εναέριο σύστημα με βαγονέτα και προβλήτες στην παραλία εξυπηρετούσαν την όλη παραγωγική διαδικασία.
