Το ΝΑΤΟ, άλλοτε και τώρα

Η ανεξέλεγκτη συνεξάρτηση των παραγόντων στις διεθνείς σχέσεις (πολιτικών, οικονομικών, χρηματοπιστωτικών, ενεργειακών, γεωστρατηγικών, πολιτιστικών, ιστορικών κ.ά.) συνιστά το ολιστικό πλαίσιο μέσα στο οποίο «λειτουργούν» οι διεθνείς οργανισμοί. Ενας από αυτούς είναι το ΝΑΤΟ.

Υπάρχει η εκτίμηση ότι αυτή η πολιτικοστρατιωτική συμμαχία βγαίνει ενισχυμένη από την τελευταία Σύνοδο των Βρυξελλών. Και αυτό γιατί οι Ευρωπαίοι κάτι θα πληρώσουν παραπάνω και οι Αμερικανοί δεν θα παραλείψουν να τιμούν την υπογραφή τους.

Η αλήθεια δείχνει να είναι κάπως διαφορετική. Και δεν θα ενδιέφερε η ανάλυσή της, αν από την τύχη αυτού του οργανισμού δεν εξαρτιόνταν εξελίξεις που αφορούν τις σχέσεις των μελών της συμμαχίας, αλλά και της ΕΕ με τρίτες χώρες.

Οι ΗΠΑ αλλά και ορισμένες χώρες της ΕΕ είναι έτοιμες να προχωρήσουν σε διμερείς συμφωνίες με πολυδιάστατες επιπτώσεις. Ή έστω να υιοθετήσουν συμπεριφορές που δίνουν την αίσθηση ανοικτών συμφωνιών. Αλλά συμφωνιών. Οι σχέσεις των ΗΠΑ με τη Ρωσία τελούν υπό ένα τέτοιο καθεστώς. Οι οικονομικές σχέσεις Γερμανίας – Ρωσίας εξίσου. Εκείνες της Τουρκίας με τη Ρωσία, αλλά και με τις ΗΠΑ, μοιάζουν με συστήματα μεταβαλλόμενης ισορροπίας. Σε όλα αυτά, η διεθνής αποδυνάμωση της αξιοπιστίας της ΕΕ ως μιας δύναμης προοπτικής και ηθικοπολιτικού ελέγχου των εξελίξεων έχει τον ρόλο της.

Τη χώρα τη δική μας την ενδιαφέρουν όλα αυτά. Στη συγκυρία που βρισκόμαστε, η νέα κατάσταση τόσο του ΝΑΤΟ όσο και της ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίζεται πριν η κάθε εξέλιξη καθίσταται ανεξέλεγκτη. Μπορεί να είμαστε μικροί –ως μέγεθος, εννοώ –αλλά όχι χωρίς την υποχρέωση να κινητοποιούμε το μυαλό μας, ώστε να συμπράττουμε στις εξελίξεις.

Και επειδή το αύριο του ΝΑΤΟ μπορεί να υπερκερασθεί από διμερείς πρωτοβουλίες –είτε των ΗΠΑ, είτε της Μεγάλης Βρετανίας, είτε και ορισμένων μελών της ΕΕ -, καλό είναι η «προοπτική ανάλυσης» (κλάδος της γεωστρατηγικής) να μην απουσιάζει. Είτε ως δυνατότητα, και για τις δικές μας διμερείς πρωτοβουλίες, είτε ως ειδικευμένη γνώση που τόσο πολύ χρειάζεται. Και τα δύο συναπαιτούνται σε όσους ασκούν συνολική πολιτική. Στις διεθνείς σχέσεις, και το να εποπτεύεσαι σωστά και αυτό διδάσκεται.