Ψηφιακός μετασχηματισμός της ελληνικής γεωργίας

Οι βασικοί αναπτυξιακοί στόχοι του αγροτικού τομέα όπως παρουσιάζονται στο κείμενο της Εθνικής Στρατηγικής 2021 ουσιαστικά συνιστούν ένα παράθυρο ευκαιρίας μετασχηματισμού της ελληνικής γεωργίας.

Η εισαγωγή και η αξιοποίηση της ψηφιακής γεωργικής γνώσης και των σχετικών καινοτόμων τεχνολογιών θα καθορίσουν το εύρος αυτού του μετασχηματισμού και τον βαθμό επιτυχίας του σε ένα ακραία ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον.

Η NOKIA αποτέλεσε κορυφαίο παράδειγμα επιτυχημένου (αντίστροφου) μετασχηματισμού της προηγούμενης δεκαετίας από μια εταιρεία ξυλείας-χαρτοβιομηχανίας σε έναν τηλεπικοινωνιακό κολοσσό.

Αυτός ο μετασχηματισμός πρόσφερε στο ΑΕΠ της Φινλανδίας μια εκρηκτική ώθηση. Στο ίδιο πλαίσιο, αν ο ψηφιακός μετασχηματισμός της γεωργίας του τόπου επιτύχει σε σύντομο χρονικό διάστημα να διπλασιάσει λόγου χάρη την παραγόμενη αξία ανά στρέμμα, το όφελος για το εθνικό ΑΕΠ θα είναι πάνω από 7 δισ. ευρώ (για τα περίπου 175 δισ. ευρώ του ΑΕΠ του 2016 θα είναι ποσοστιαία μια αύξηση στο 4%).

Με ποιον τρόπο ωστόσο θα πετύχουμε αυτόν τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής γεωργίας; Η αγροτική οικονομία έχει ως βασικά κύτταρα τους αγρότες και τις διάφορες συλλογικότητες που διαμορφώνουν. Η οποιαδήποτε αναπτυξιακή αγροτική πολιτική προϋποθέτει τη στήριξη αυτών των κυττάρων. Η σημερινή εποχή απαιτεί αγρότες με πολλές δεξιότητες, αρκετές εκ των οποίων είναι μη γεωτεχνικής φύσης. Για παράδειγμα, ο αγρότης που εμπορεύεται οφείλει να διαθέτει δεξιότητες που έχουν να κάνουν με την ανάγκη του να διαπραγματεύεται στις αγορές, να κατανοεί το επενδυτικό περιβάλλον, να παίρνει και να υλοποιεί αποφάσεις προώθησης και διαφήμισης, οι οποίες τελικά έχουν να κάνουν πιο πολύ με επιχειρηματία παρά με αγρότη. Στο ίδιο πλαίσιο, η ποιοτική γεωργία, η οποία ουσιαστικά προϋποθέτει την ψηφιακή γεωργία, απαιτεί γνώσεις πληροφορικής και ικανότητες που υπερβαίνουν τα σημερινά αγροτικά πρότυπα.

Στο διά ταύτα λοιπόν, η απαιτούμενη γεωργική στήριξη είναι αυτή πλέον που οφείλει να μετασχηματιστεί. Δεν μπορεί να είναι η απλή συμβατική γεωτεχνική στήριξη της προηγούμενης εποχής που απλώς απαιτούσε τον γεωπόνο στο χωράφι σε ένα παρωχημένο σύνθημα για τις σημερινές αγροτικές ανάγκες.

Συνεπώς, ο αγροτικός κόσμος του τόπου έχει ανάγκη από δομές παροχής γεωργικής στήριξης που θα συμπληρώνουν τις δεξιότητες του σημερινού σύγχρονου αγρότη και θα δημιουργούν με καθοριστικό τρόπο τις προϋποθέσεις αύξησης της παραγόμενης αγροτικής αξίας. Τέτοιες δομές λειτουργούν σε όλες τις προηγμένες αγροτικά χώρες της ΕΕ εδώ και αρκετά χρόνια και αποτελούν άριστα παραδείγματα υγιούς συνεργασίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Αυτές οι δομές οφείλουν να αποτελέσουν άμεσο στόχο της εθνικής αγροτικής στρατηγικής ως μια αναπτυξιακή παρακαταθήκη που υπερβαίνει κάποιο μέτρο ή μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Για την υλοποίησή τους επιτυχημένα clusters όπως αυτό της Gaia Επιχειρείν μπορούν να αξιοποιηθούν στην ίδια λογική των πιλοτικών δομών, οι οποίες προχωρούν σε αρκετές περιφέρειες της χώρας για να αντιμετωπιστούν τρέχοντα ζητήματα (όπως, π.χ., σχέδια βόσκησης, δακοκτονία, ενστάσεις επί των δασικών χαρτών, κ.ο.κ.).

O κ. Γεώργιος Κορμέντζας είναι αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου και COO της Gaia Επιχειρείν ΑΕ.