Απορροφημένοι από τα δικά μας, μας διαφεύγουν διάφορα άλλα. Που όμως μας αφορούν.
Πρόκειται για τις τεχνικές εξάρτησής μας από διάφορα φασιστικά μορφώματα.
Προφέροντας λόγο κίβδηλης δημοκρατικότητας επιδιώκουν να δείξουν ότι δεν είναι αυτό που νομίζουμε. Ετσι, η υποκρισία δεν προκαλεί στην αποκάλυψή της.
Το εργαλείο καταγράφεται άλλοτε ως αποριζοσπαστικοποίηση (déradicalisation) όταν το «κόμμα» ή το πρόσωπο πρέπει να απομακρυνθεί από ακραίες θέσεις, και άλλοτε ως αποδαιμονοποίηση (dédiabolisation) όταν οι θέσεις έχουν καταστεί τόσο αποκρουστικές και πρέπει τώρα με κάποιο «καλό πρόσωπο» ο φασισμός να μιλήσει.
Οι εφαρμογές τόσο της μιας όσο και της άλλης τεχνικής δεν αφορούν μόνο κοινωνίες που είναι εύπιστες από παράδοση. Αφορούν όλες.
Και ιδιαίτερα εκείνες που αιφνιδιάζονται από μία κρίση και αφήνονται να «διασωθούν» από αυτούς από τους οποίους πράγματι απειλούνται. Ταυτόχρονα και στη βάση μιας ομοιοστασιακής αντίδρασης τα συνταγματικά κόμματα υιοθετούν υπερδεξιόστροφες ρητορικές.
Στη Γαλλία –ποιος θα το πίστευε –η κυρία Λεπέν φθάνοντας σιγά σιγά στο 26% αναπροσαρμόζει καθημερινά τις προτάσεις της. Και προς την κατεύθυνση της αποριζοσπαστικοποίησης και προς εκείνη της αποδαιμονοποίησης.
Φθάνει να υιοθετεί ακόμα και αριστεροφανείς πολιτικές. Και ο πολίτης, παραβλέποντας την άθλια τακτική με την οποία στρατηγικά απειλείται, ευχάριστα υφαρπάζεται. Ενδίδει.
Ενδίδει στην περιφρόνηση του πολιτικού του πολιτισμού.
Στην Ουγγαρία τα πράγματα χειροτερεύουν σε διαχρονικότερη έκταση. Ο Ορμπάν με το κόμμα του όχι μόνο κατάφερε να «νομιμοποιηθεί» αλλά μέσα σε αυτήν την «καθιέρωση» ένα άλλο κόμμα, το Γιόμπικ, τελειοποιεί την απάτη παριστάμενο το μετριοπαθέστερο, ώστε να εισπράξει αύριο τη χρεοκοπία του προκατόχου του.
Πίσω από αυτά τα φαινόμενα αναίρεσης της λογικής βρίσκονται πολλές αιτίες, ενώ η κρίση διαδραματίζει συντονιστικό ή και επικαιροποιητικό ρόλο.
Οσο όμως η τελευταία θα αντιμετωπίζεται χωρίς να τηρείται η ισορροπία ανάμεσα στη διαχειριστική αποτελεσματικότητα και στην κοινωνική αναδιανομή της οποιασδήποτε ανάπτυξης τόσο περισσότερο θα είμαστε ευάλωτοι σε διάφορους μεσσίες.
Είναι μάλιστα τόσοι πολλοί αυτοί ώστε ο καθένας μας να βρίσκει τον τύπο που του ταιριάζει.


Ο κ. Γιάννης Μεταξάς, επίτιμος καθηγητής πανεπιστημίων, είναι τακτικό μέλος της Académie Européenne Interdisciplinaire des Sciences.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ