Σε φρένο Τραμπ στο ΔΝΤ ποντάρει το Μαξίμου

Τη θεωρία ότι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να αποτελέσει το «κλειδί» για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης χωρίς τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αναπτύσσουν το τελευταίο διάστημα στο Μέγαρο Μαξίμου. Το «θεώρημα Τραμπ» αποτελεί την αντιστροφή της νοητικής κατασκευής που προέβλεπε ότι η επίσκεψη Ομπάμα θα οδηγούσε σε μια φιλόδοξη ρύθμιση του χρέους παράλληλα με τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Ο πρόεδρος Ομπάμα ήλθε βέβαια στην Αθήνα αλλά ούτε η αξιολόγηση έκλεισε ούτε φιλόδοξη λύση για το χρέος αποφασίστηκε. Κάπως έτσι, το πλάνο της κυβέρνησης για ολοκλήρωση της αξιολόγησης ως τα Χριστούγεννα έπεσε στο κενό και κανένας δεν περιμένει πια την ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) στις 19 Ιανουαρίου κατά την προγραμματισμένη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Ακόμη μια φορά το τρένο της ρευστότητας θα περάσει με τη χώρα μας σε ρόλο θεατή και η επόμενη ευκαιρία θα έλθει στις 9 Μαρτίου. Το γεγονός αυτό οδηγεί τους αναλυτές σε επί τα χείρω αναθεώρηση των εκτιμήσεων για την πορεία του ΑΕΠ το 2017. Ο λόγος είναι ότι η πρόβλεψη των θεσμών για ανάπτυξη 2,7% το νέο έτος στηριζόταν στην υπόθεση της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης το 2016 με άμεση εκταμίευση των δόσεων (τουλάχιστον 6,1 δισ. ευρώ) και την παροχή ρευστότητας από την ΕΚΤ στις τράπεζες ώστε να διαλυθούν οι φόβοι για νέα ανακεφαλαιοποίηση και να χαλαρώσουν τα capital controls.

Οι ανάσες αυτές καθυστερούν και απομακρύνονται, ιδίως μετά το επεισόδιο του «μποναμά». Με βάση τα νέα δεδομένα, η στρατηγική που αναπτύσσουν στην κυβέρνηση προβλέπει ότι ο κ. Τραμπ θα ζητήσει να αποσυρθεί το Ταμείο από το ελληνικό πρόγραμμα.

Είναι αλήθεια ότι ο Τραμπ δεν ήθελε τότε ανάμειξη στο ελληνικό ζήτημα. Την 1η Ιουλίου του 2015 εξηγούσε σε συνέντευξη στοFoxNewsότι το θέμα της Ελλάδας δεν καίει την Αμερική. Η δημοσιογράφος τον ρωτάει:«Υποθετικά μιλώντας, ας πούμε ότι είσαι πρόεδρος και έχουμε αυτή την κρίση χρέους στην Ελλάδα. Τι κάνεις;». Εκείνος απαντά: «Οπωσδήποτε θα κρατιόμουν λίγο πίσω (…) Ας αφήσουμε τη Γερμανία να το χειριστεί, αρκετά προβλήματα έχουμε. Αυτό είναι φιστίκια για τη Γερμανία».

Η θεωρία αυτή δεν είναι (εντελώς) στον αέρα καθώς υπάρχουν στελέχη της Κομισιόν όσο και της ΕΚΤ που εκτιμούν ότι η επιρροή του Τραμπ θα μπορούσε να στηρίξει το σενάριο για περιορισμό του ΔΝΤ αποκλειστικά σε ρόλο τεχνικού συμβούλου, χωρίς νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης που θα δέσμευε την Ελλάδα ως το 2020. Ετσι θα άνοιγε ο δρόμος για συμφωνία στο Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου και ποσοτική χαλάρωση στις 9 Μαρτίου.

«Δεν νομίζω ότι η πρώτη προτεραιότητα του Τραμπ με το που θα αναλάβει καθήκοντα είναι ο ρόλος του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα» σχολιάζει διπλωματικός παράγοντας με καλή γνώση όσων συμβαίνουν. «Οι αποφάσεις επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες. Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος αλλά υπάρχουν και άλλοι ισχυροί παίκτες όπως η Γερμανία». Παράλληλα, σύμφωνα με την ανάλυση ρίσκου που επεξεργάζονται στελέχη του ΔΝΤ, μια από τις εκδοχές προβλέπει ότι ο νέος πρόεδρος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την επιρροή του Ταμείου ως διαπραγματευτικό χαρτί έναντι της Ανγκελα Μέρκελ. Να παζαρέψει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στην Ελλάδα με κάτι άλλο που θα ήθελε να αποσπάσει από τη γερμανική πλευρά. Αυτή η εκδοχή συμβιβασμού Τραμπ με Μέρκελ η οποία επιθυμεί την παραμονή του Ταμείου είναι ασφαλώς η χειρότερη για την Αθήνα.

Την ίδια ώρα η κυβέρνηση παλινωδείανάμεσα στις δηλώσεις καταγγελίας κατά του ΔΝΤ και του Σόιμπλε και στην επιστολή «συμμόρφωσης» που απέστειλε στους Ευρωπαίους ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Σαράντα λεπτά μετά την αποκάλυψη της επιστολής από την ιστοσελίδα του «Βήματος» το υπουργείο Οικονομικών αναγκάστηκε να δώσει στη δημοσιότητα το κείμενο. Σε αυτό ο κ. Τσακαλώτος, πέρα από τη δέσμευση για πλήρη συμμόρφωση και αφοσίωση στο Μνημόνιο.

Τονίζει ότι «οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να αναλάβουν αντισταθμιστικά μέτρα στον τομέα των δαπανών για συντάξεις για να καλυφθεί η διαφορά μεταξύ της έκβασης και του δημοσιονομικού στόχου για το 2016» σε περίπτωση που χαθεί ο στόχος.

Πιο απλά, δεσμεύεται να κόψει συντάξεις σε περίπτωση παρέκκλισης αυστηροποιώντας με τη δήλωσή του αυτή τον αρχικό ορισμό του δημοσιονομικού κόφτη, ο οποίος παρείχε στην Ελλάδα ένα περιθώριο ευελιξίας.