Ποιος φοβάται την αλήθεια;

Καθώς τα πολιτικά επιτελεία των κομμάτων γυρνούν από τις διακοπές τους, η προετοιμασία για τη ΔΕΘ σηματοδοτεί έναν μήνα ενασχόλησης με ανέξοδες εξαγγελίες. Μεγαλόστομες κυβερνητικές κουβέντες για το τι έχει γίνει, και ακόμη πιο λαμπρά και εντυπωσιακά σχέδια για το τι θα δούμε την επόμενη χρονιά, και αντιπολιτευτικές προτάσεις που σύντομα ξεχνιούνται. Η ελληνική πολιτική σκηνή, με βεβαρημένη παράδοση αλλά και ακόμη χειρότερες πρόσφατες επιδόσεις, αντιμετωπίζει την κυβερνητική στρατηγική και την κομματική λειτουργία σαν μιαν άσκηση ρητορικής.

Αντί να δοκιμάζουμε συγκεκριμένες πολιτικές, να αξιολογούμε τι δουλεύει και τι δεν δουλεύει, μιλάμε γενικόλογα, εξαγγέλλουμε και καταγγέλλουμε, επαινούμε και λοιδορούμε, ως επί το πλείστον χωρίς στοιχεία και χωρίς γνώση.

Το πρόβλημα αυτό έχει επισημανθεί πολλάκις, και υποτίθεται ότι είναι και τμήμα των μνημονιακών μας υποχρεώσεων, τις οποίες δοκίμασε να προωθήσει ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης ο σημερινός αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Κάθε υπουργείο υποτίθεται ότι θα δημοσίευε έναν κατάλογο των δραστηριοτήτων του, και ότι θα έδινε πληροφορίες για την εξέλιξή τους. Και παρότι ο κ. Βερναρδάκης πέρασε νόμο που θεωρητικά προβλέπει την ανάρτηση στοχοθεσίας, στην πράξη τίποτε δεν έχει αλλάξει.

Εκτός από την υποχρέωση των τομέων πολιτικής να δημοσιεύουν στόχους και επιτεύγματα, ο κάθε τομέας επίσης υποτίθεται ότι θα πρέπει να παρέχει στοιχεία και για τις οργανικές του θέσεις, το προσωπικό του κ.λπ., για να διευκολυνθεί η κατανόηση της βυζαντινής δομής της Δημόσιας Διοίκησης (ΔΔ), για να μπορέσουμε να αξιολογήσουμε τόσο τις δομές όσο και όσους έχουν θέσεις ευθύνης, για να προχωρήσουμε μετά στην καταγραφή των διαδικασιών, ώστε να δούμε τι χρειαζόμαστε και τι περισσεύει.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής κεντρικό ρόλο έχει η ενιαία ψηφιακή αποτύπωση του οργανογράμματος της ΔΔ. Αυτό θα μας επιτρέψει να δούμε ποιος είναι υπεύθυνος για ποιο κομμάτι της λειτουργίας του κράτους, και επίσης ποιες λειτουργίες είναι περιττές ή επικαλυπτόμενες. Η αυτονόητη αυτή αποτύπωση θα έπρεπε να είχε γίνει από καιρό, αλλά προφανώς προσκρούει σε όσους, εντός και εκτός Δημοσίου, έχουν να κερδίσουν από το σημερινό ημίφως. Οπως και η προσπάθεια εγκαθίδρυσης της Δι@ύγειας, έχει αντιμετωπισθεί με δυσφορία και εχθρότητα από κομμάτι του κρατικού μηχανισμού. Η διαφορά είναι ότι, εν αντιθέσει με τη θέσπιση της Δι@ύγειας από το ΠαΣοΚ, ή των πιο πρόσφατων προσπαθειών εξορθολογισμού της ΔΔ από τον κ. Μητσοτάκη, δεν υπάρχει καν η πολιτική βούληση της κυβέρνησης να ελέγξει τον κρατικό μηχανισμό. Ετσι, σιωπηρά αλλά καίρια, μια σημαντική μνημονιακή υποχρέωσή μας υπονομεύεται στην πράξη.

Το νομοσχέδιο για την Κινητικότητα, που είχε τεθεί σε διαβούλευση τον Ιούλιο, περιλαμβάνει ένα άρθρο για το Ψηφιακό Οργανόγραμμα. Στη διαβούλευση φάνηκε ότι η κυβερνητική πρόθεση είναι να ψηφιστεί ένας αδύναμος νόμος, ο οποίος τάχα να πληροί τις μνημονιακές μας υποχρεώσεις αλλά στην πραγματικότητα να μπορεί εύκολα να παρακαμφθεί από τη ΔΔ και το ολοένα και πιο ολοκληρωτικό κομματικό κράτος. Στο τρέχον σχέδιο η καταγραφή δεν είναι ούτε καθολική, ούτε υποχρεωτική, με επιπτώσεις για ελλείψεις.

Αντί να αποτυπώσουμε λεπτομερώς και πλήρως το Δημόσιο για να το μετασχηματίσουμε (η τουλάχιστον να το μετρήσουμε!), βρίσκουμε παραθυράκια για να μπορούμε να συνεχίζουμε τις φαύλες πρακτικές μας, παριστάνοντας στους πιστωτές μας και στα τηλεοπτικά μπαλκόνια ότι «μεταρρυθμίζουμε». Ποιος θα το αντιληφθεί, αφού δεν διατηρείται το ιστορικό; Ποιος, χωρίς στοιχεία, θα μπορέσει ποτέ να εξετάσει και να αξιολογήσει πώς μεταβλήθηκε η δομή και η στελέχωση κάποιας Υπηρεσίας, ή και ολόκληρου του Δημοσίου, οποιαδήποτε χρονική περίοδο; Η τεχνολογία και η τεχνογνωσία υπάρχουν, και η αποτύπωση προβλέπεται από τις οδηγίες της ΕΕ και από νόμο που εισηγήθηκε το 2014 ο κ. Μητσοτάκης. Αυτό που λείπει είναι η βούληση.

Το ποιος φοβάται την αλήθεια δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία να το καταλάβουμε. Αλλά σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, δεν επιτρέπεται να δείχνουμε ανοχή σε γκρίζες πρακτικές. Το μέλλον της χώρας μας εξαρτάται από τις αλλαγές στον δημόσιο τομέα. Αν η κυβέρνηση δεν προωθήσει καθολικό και λειτουργικά ψηφιακό οργανόγραμμα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν την υποχρέωση να καταθέσουν αντίστοιχη τροπολογία. Αν δεν αδράξουμε τώρα την ευκαιρία να βάλουμε ψηφιακά θεμέλια στην αποτύπωση του Δημοσίου, θα συνεχίσουμε την κάθοδό μας στον διοικητικό και οικονομικό βάλτο. Το φταίξιμο θα παραμένει όλο δικό μας.