Φρίκη σε πακέτο

Αυτό µε τις δήθεν σοκαριστικές φωτογραφίες στα πακέτα των τσιγάρων είναι ένα από τα πιο σαχλά ανέκδοτα που έχω ακούσει: «Το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει έμφραγμα», «Το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει ανικανότητα», «Το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει επώδυνο θάνατο», «Το κάπνισμα μπορεί να σκοτώσει τα μελλοντικά παιδιά σας». Θα ήθελα να γνωρίσω κάποιον που σταμάτησε να καπνίζει εξαιτίας αυτών των φωτογραφιών. Υπάρχει; Και να του δείξω με τη σειρά μου τη φωτογραφία της Batuli Lamichhane, της 112χρονης γιαγιάς από το Νεπάλ που καπνίζει περισσότερα από 30 τσιγάρα κάθε μέρα εδώ και 95 χρόνια. Στην περίπτωσή της το συστηματικό κάπνισμα χαρίζει μακροζωία! Αστειεύομαι, προφανώς, μόνο έτσι, όμως, μπορώ να αντιμετωπίσω τις αντικαπνιστικές εκστρατείες με τις φωτογραφίες-μπαμπούλες.

Εχοντας υπάρξει καπνιστής επί χρόνια (των δύο πακέτων την ημέρα, παρακαλώ) πιστεύω πως τέτοιου είδους προειδοποιήσεις δεν έχουν αποτέλεσμα. Ειδικά σε έναν λαό σαν τους Ελληνες που το «μη» το εκλαμβάνει ως παρότρυνση. Απαλλάχθηκα από την κάκιστη συνήθεια εδώ και 15 χρόνια. Εκτοτε δεν έχω βάλει τσιγάρο στο στόμα μου, και θεωρώ την απεξάρτησή μου από τον καπνό ως μια από τις μεγαλύτερες νίκες που έχω επιτύχει στη ζωή μου. Ομως, δεν το έκοψα επειδή με τρομοκράτησαν με εμετικές φωτογραφίες. Το έκανα επειδή πίστεψα βαθιά μέσα μου πως η ζωή μου θα ήταν καλύτερη χωρίς τσιγάρο. Είναι ακόμη καλύτερη από ό,τι περίμενα: περπατώ χιλιόμετρα και ανεβαίνω τις σκάλες εύκολα, δεν λαχανιάζω, έχουν βελτιωθεί η γεύση και η όσφρησή μου. Μπορώ να σας απαριθμώ επί ώρες τα οφέλη της απεξάρτησής μου. Οπως μπορώ να σας επισημάνω δεκάδες παραμέτρους που δεν λαμβάνετε υπόψη σας όλοι εσείς που καπνίζετε, π.χ. το πόσο δυσάρεστα μυρίζουν η αναπνοή σας, τα ρούχα σας, το δέρμα σας, το σπίτι σας. Δικαίωμά σας, θα μου πείτε, και θα συμφωνήσω απόλυτα κι εγώ, ο πρώην καπνιστής που έγινε φανατικός αντικαπνιστής: Είναι δικαίωμα καθενός να καπνίζει, από τη στιγμή που είναι νόμιμο, αρκεί να μην ενοχλεί τους άλλους. Ομως, στην Ελλάδα ζούμε, στη χώρα που καθένας κάνει ό,τι θέλει και λογαριασμό δεν δίνει. Ετσι, και οι καπνιστές εξακολουθούν να καπνίζουν στα μούτρα όλων εμάς που δεν αντέχουμε τον καπνό, επιβάλλοντας την ιδιόμορφη δικτατορία τους και υποχρεώνοντάς μας να ζούμε στον δικό τους κόσμο.

Σε εστιατόρια, καφετέριες, ταξί και σε άλλους δημόσιους χώρους «όταν καπνίζει ο λουλάς εσύ δεν πρέπει να μιλάς». Οσοι νόμοι και αν έχουν ψηφιστεί, όσα «Απαγορεύεται το κάπνισμα» και αν έχουν αναρτηθεί, ο θεριακλής Ελληνας δεν υποτάσσεται. Και έρχονται τώρα σε αυτή την… ανυπόταχτη χώρα να πολεμήσουν ξανά το κάπνισμα με φωτογραφίες. Βλέπεις το σάπιο πνευμόνι τυπωμένο στο έξω μέρος του κουτιού με τα τσιγάρα, κάνεις «Τς, τς, τς, τι μπορεί να πάθει ο άνθρωπος», παίρνεις τσιγάρο, το ανάβεις και απολαμβάνεις, πνίγοντας και τον διπλανό σου στον καπνό. Θέατρο του παραλόγου τα ημίμετρα με τα «Απαγορεύεται» (που στην πραγματικότητα επιτρέπεται) και με τα χιτσκοκικά ενσταντανέ της φρίκης που την εποχή των «Walking Dead» και της «Penny Dreadful» δεν τρομάζουν ούτε τα μικρά παιδιά. Γελοιότητες, από τη στιγμή που διεθνώς τα λεφτά από τις καπνοβιομηχανίες είναι τόσο πολλά που κανένας δεν τολμά να τις κλείσει. Που υποκριτικά, προσπαθούν να περιορίσουν κάτι που κανονικά θα έπρεπε να έχουν απαγορεύσει.

Στο µεταξύ, το κάπνισμα συνεχίζεται κάτω από το τραπέζι, υπεράνω νόμου. Οσες, λοιπόν, φωτογραφίες με καρκίνους και αν τυπώσουν στα πακέτα με τα τσιγάρα, η αλήθεια είναι μία: τελικά εκείνος που βγάζει τον καρκίνο, που σκάει καταδικασμένος να ανέχεται, να υπομένει, να καταπίνει και να μην αντιδρά, να βλέπει να καταπατούν κάθε δευτερόλεπτο που περνά το δικαίωμά του να εισπνέει καθαρό αέρα είναι ο αντικαπνιστής. Ολοι οι άλλοι μια χαρά περνάνε, είτε κινδυνεύουν να μείνουν με ένα πνευμόνι είτε ακολουθούν τον μακρύ δρόμο που χάραξε η θεριακλού Batuli Lamichhane κάνοντας συλλογή από χρησιμοποιημένα κουτιά τσιγάρων.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 10 Ιουλίου 2016