Οι περισσότερες απόψεις για τη σημασία του Brexit μοιάζουν με την ινδική παροιμία των τυφλών και του ελέφαντα, όπου κάποιοι τυφλοί αγγίζουν διαφορετικά σημεία ενός ελέφαντα εκφράζοντας ο καθένας μια τελείως διαφορετική άποψη για το πώς μοιάζει αυτό που ψηλαφού με τα χέρια τους, καταλήγοντας σε έναν έντονο καβγά για το ποιος έχει τελικά δίκιο.
Ετσι ακριβώς συμβαίνει και με το Brexit. Μερικοί το αντιλαμβάνονται ως μια ξενοφοβική αντίδραση στη μεταναστευτική πολιτική και τα πρόσφατα τρομοκρατικά χτυπήματα. Αλλοι στρέφονται στο βάρος των υπερπροστατευτικών κανονισμών της ΕΕ και στο κόστος των εισφορών προς την Ενωση.
Αλλά η ΕΕ δεν είναι καν ο ελέφαντας εδώ. Ο ελέφαντας είναι η πολιτική της κυβέρνησης και των κεντρικών τραπεζών και η ατελείωτη πίεση για «παράταση και προσποίηση» (extend and pretend) για να βγουν από την όποια κρίση. Αυτές οι πολιτικές μάς έφεραν με γοργούς ρυθμούς στη δύσκολη πραγματικότητα της ποσοτικής χαλάρωσης, των μηδενικών και τώρα πλέον των αρνητικών επιτοκίων, πολιτικές που ήταν αδιανόητες 10 χρόνια πριν.
Η ύπουλη πορεία της ποσοτικής χαλάρωσης και των μηδενικών και αρνητικών επιτοκίων λειτούργησε ως ευλογία για τις ήδη ισχυρές ελίτ καθώς για όσους διαθέτουν κεφάλαια οι αγορές μετοχών ευημερούν από το μηδενικό κόστος χρημάτων.
Ωστόσο, με την πρόοδο της παγκοσμιοποίησης η πίτα του εισοδήματος από την εργασία έχει συρρικνωθεί και η ξέφρενη πλημμελής κοστολόγηση του χρήματος έχει αυξήσει τις μη παραγωγικές εταιρείες και τις μη παραγωγικές συμπεριφορές στο οικονομικό περιβάλλον, με αποτέλεσμα να βλέπουμε εταιρείες με υψηλή κερδοφορία να δανείζονται με σχεδόν μηδενικό κόστος μόνο για να αγοράσουν πίσω τις δικές τους μετοχές και να πλουτίσουν τους μετόχους τους. To Brexit ήταν απλά μια εξαιρετική ευκαιρία για τους βρετανούς ψηφοφόρους να δείξουν την αποδοκιμασία τους για το κατεστημένο, να πουν «Οχι», όχι μόνο στον πρωθυπουργό της χώρας Ντέιβιντ Κάμερον και στην ΕΕ αλλά και στην τρέχουσα ιδεολογική δομή στο σύνολό της.
Πριν από το δημοψήφισμα δεν υπήρχε ξεκάθαρο όραμα για το πώς θα ήταν η Βρετανία μετά το Brexit και είναι πια σαφές ότι με αυτό το αποτέλεσμα η Βρετανία θα χάσει αρχικά τη Σκωτία και ίσως και περισσότερα.
Πριν από το δημοψήφισμα πολλοί χρησιμοποίησαν ως προηγούμενο το δημοψήφισμα της Σκωτίας αλλά και του Κεμπέκ το 1995, καθώς η τελική ψήφος έδειξε σημαντική άνοδο υπέρ του κατεστημένου. Το γεγονός ότι τόσο πολλοί ψηφοφόροι ήταν διατεθειμένοι να βουτήξουν στο άγνωστο δείχνει σημάδια επανάστασης καθώς σε αυτή την περίπτωση η Βρετανία έδωσε στο κατεστημένο τα παπούτσια στο χέρι.
Στο πλαίσιο αυτό οι αγορές θα παραμείνουν νευρικές όσο τα σημάδια από τις κεντρικές τράπεζες δεν είναι τα ίδια με το παρελθόν και όσο όλοι μας προσπαθούμε να καταλάβουμε ποιο θα είναι το επόμενο βήμα. Ετσι το Brexit θα αποδειχθεί μάλλον το προοίμιο για μια παγκόσμια επανάσταση ενάντια στο τρέχον οικονομικό κατεστημένο και στις οικονομικές πολιτικές.
Ο κ. John Hardy είναι επικεφαλής Στρατηγικής Συναλλάγματος της Saxo Bank.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
